۱۵٬۲۱۵
ویرایش
(اصلاح ارقام) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
خط ۳۰: | خط ۳۰: | ||
| مشخصات نشر = | | مشخصات نشر = | ||
}} | }} | ||
'''شرح تعلیقه آیتالله العظمی امامخمینی بر فصوصالحکم ابنعربی'''، کتابی به قلم عبدالرضا مظاهری است که به روشنسازی تعلیقات امامخمینی بر شرح | '''شرح تعلیقه آیتالله العظمی امامخمینی بر فصوصالحکم ابنعربی'''، کتابی به قلم عبدالرضا مظاهری است که به روشنسازی تعلیقات امامخمینی بر شرح فصوصالحکم و جایگاه عرفان نظر ایشان میپردازد. این کتاب در سال ۱۳۸۷ش توسط نشر علم، منتشر شده است. | ||
==مؤلف== | ==مؤلف== | ||
عبدالرضا مظاهری، متولد ۱۳۴۱ش، دکترای عرفان اسلامی و عضو | عبدالرضا مظاهری، متولد ۱۳۴۱ش، دکترای عرفان اسلامی و عضو هیئتعلمی گروه ادیان و عرفان دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران مرکزی میباشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده است. | ||
==محتوا == | ==محتوا == | ||
کتاب شرح تعلیقه آیتالله العظمی امامخمینی بر فصوصالحکم ابنعربی، شرحی بر تعلیقات امامخمینی بر فصوص الحکم | کتاب شرح تعلیقه آیتالله العظمی امامخمینی بر فصوصالحکم ابنعربی، شرحی بر تعلیقات امامخمینی بر فصوص الحکم ابنعربی است و هدف از تألیف آن شناساندن جایگاه و چهره عرفانی [[امامخمینی]] و عمق علمی تعلیقات امام بر فصوصالحکم میباشد.<ref>مظاهری، شرح تعلیقه امامخمینی بر فصوصالحکم، ص۱۳.</ref> امامخمینی در مدت هفت سال نزد [[محمدعلی شاهآبادی|آیتالله شاهآبادی]] در [[حوزه علمیه قم]]، کتاب شرح فصوصالحکم را خوانده و تعلیقات خود را بر فصوصالحکم تألیف نمود. تعلیقهها ۲۲۸ مورد است که ۳۶ مورد آن مربوط به مقدمه قیصری و مابقی مربوط به متن فصوص است که از فص آدمی شروع میشود تا پایان فص ایوبی ادامه مییابد.<ref>مظاهری، شرح تعلیقه امامخمینی بر فصوصالحکم، ص۳۶.</ref> این تعلیقهها بر حسب موضوع از حجم و مقدار یکسانی برخوردار نیستند، چنانکه در جاهایی که مسائل اختلافی مانند [[تشبیه و تنزیه|تشبیه و یا تنزیه]] مطرح بوده و ابنعربی و قیصری هم در آنجا دیدگاههای خاصی دارند، تعلیقههای امام نیز بلند است؛ ولی در مواردی که جزو اصول مسلم عرفانی است و در آنها اختلافنظر وجود ندارد، حجم تعلیقهها نیز کمتر میباشد؛ بدین لحاظ بلندترین تعلیقه امام در فص نوحی و کوتاهترین آن در فص عیسوی میباشد.<ref>مظاهری، شرح تعلیقه امامخمینی بر فصوص الحکم، ص۳۶.</ref> | ||
نگاه امام در این تعلیقات را به سه دسته میتوان تقسیم کرد: | نگاه امام در این تعلیقات را به سه دسته میتوان تقسیم کرد: | ||
دسته اول: آن تعلیقاتی که در آنها با | |||
دسته اول: آن تعلیقاتی که در آنها با ابنعربی و یا قیصری اختلافنظر ندارند و فقط متن فصوص یا شرح قیصری را توضیح بیشتری داده و مشکلات آنها را حل مینماید. | |||
دسته دوم: تعلیقاتی که در صدد شرح آنهاست و اصطلاحات و تعابیر مناسبتری پیشنهاد مینماید. | دسته دوم: تعلیقاتی که در صدد شرح آنهاست و اصطلاحات و تعابیر مناسبتری پیشنهاد مینماید. | ||
در کتاب حاضر از جمله اختلافنظر بین شارحان فصوصالحکم، بحث اسماء مستأثره است که در خارج از صقع ربوبی اثر و ظهوری ندارند. امامخمینی نیز معتقد است اسم مستأثر در مقام غیب مطلق، هیچ اثر و مظهری ندارد ولی در مقام احدیت دارای اثر و مظهر است و با استناد به آیات الهی بر این باور است که اسماء مستأثره همانند سایر اسماء الهی در عالم اثر ندارد و دارای مظهر میباشند؛ اما مظهر این اسماء مثل خود این اسماء برگزیده حق میباشند و کسی بر آنها آگاه نیست.<ref>امامخمینی، تعلیقات علی شرح فصوصالحکم، ص۲۶ و ۲۱۸.</ref> امامخمینی بر این باور است که اسم اعظم | دسته سوم: آن تعلیقاتی که آنها با دیدگاه [[شیعه]] سازگار نیست، ضمن انتقاد از ابنعربی یا قیصری، نظر خود را با استناد به احادیث یا دعاهای ائمه(ع) بیان میکند.<ref>مظاهری، شرح تعلیقه امامخمینی بر فصوصالحکم، ص۳۷.</ref> | ||
در کتاب حاضر از جمله اختلافنظر بین شارحان فصوصالحکم، بحث اسماء مستأثره است که در خارج از صقع ربوبی اثر و ظهوری ندارند. [[امامخمینی]] نیز معتقد است اسم مستأثر در مقام غیب مطلق، هیچ اثر و مظهری ندارد ولی در [[احدیت و واحدیت|مقام احدیت]] دارای اثر و مظهر است و با استناد به آیات الهی بر این باور است که اسماء مستأثره همانند سایر [[اسما و صفات|اسماء الهی]] در عالم اثر ندارد و دارای مظهر میباشند؛ اما مظهر این اسماء مثل خود این اسماء برگزیده حق میباشند و کسی بر آنها آگاه نیست.<ref>امامخمینی، تعلیقات علی شرح فصوصالحکم، ص۲۶ و ۲۱۸.</ref> امامخمینی بر این باور است که [[اسم اعظم]] هفتادوسه حرف است که یک حرف آن مستأثر بوده و در علم غیب حق تعالی پنهان میباشد.<ref>امامخمینی، شرح دعای سحر، ص۷۶.</ref> | |||
==ساختار == | ==ساختار == | ||
کتاب شرح تعلیقه آیتالله العظمی امامخمینی بر فصوصالحکم ابنعربی، مشتمل بر مقدمه، دیباچه، دوازده | کتاب شرح تعلیقه آیتالله العظمی امامخمینی بر فصوصالحکم ابنعربی، مشتمل بر مقدمه، دیباچه، دوازده فصل و نوزده فص میباشد. | ||
* فصل اول درباره وجود و مرتبه ذات و مقام واحدیت و احدیت میباشد. | * فصل اول درباره وجود و مرتبه ذات و [[احدیت و واحدیت|مقام واحدیت و احدیت]] میباشد. | ||
* فصل دوم درباره اسماء و صفات الهی و تکثر اسمائی است. | * فصل دوم درباره اسماء و صفات الهی و تکثر اسمائی است. | ||
* فصل سوم درباره اعیان | * فصل سوم درباره [[اعیان ثابته]]، [[فیض اقدس و مقدس|فیض اقدس مقدس]] و ارتباط خاص خداوند با اشیاء و شیئیت ثبوت، سخن به میان آمده است. | ||
* فصل چهارم درباره جوهر و عرض و انحصار ممکنات در جواهر و اعرض میباشد. | * فصل چهارم درباره جوهر و عرض و انحصار ممکنات در جواهر و اعرض میباشد. | ||
* فصل پنجم درباره عوالم کلی و حضرات خمس عقل اول، نفس کلی و جامعیت اسماء الهی میباشد. | * فصل پنجم درباره عوالم کلی و [[حضرات خمس]] عقل اول، نفس کلی و جامعیت اسماء الهی میباشد. | ||
* فصل ششم درباره عالم مثال، فصل هفتم درباره مراتب کشف، فصل نهم درباره حقیقت محمدیه و ربوبیت و عبودیت انسان موجودات و میباشد. | * فصل ششم درباره عالم مثال، فصل هفتم درباره مراتب کشف، فصل نهم درباره [[حقیقت محمدیه]] و ربوبیت و عبودیت انسان موجودات و میباشد. | ||
* فصل دوازدهم درباره نبوت و رسالت و ولایت و انواع حمد الهی سخن به میان آمده است. | * فصل دوازدهم درباره [[نبوت]] و رسالت و [[ولایت]] و انواع حمد الهی سخن به میان آمده است. | ||
* در این نوزده فص، کلمه آدمی، کلمه شیثی، کلمه نوحی، کلمه ادریسی، کلمه ابراهیمی، کلمه اسحاقی و رابطه درجات عبودیت با حیوانیت انسان، کلمه اسماعیلی، کلمه یعقوبی، کلمه یوسفی و بیان خواب و رؤیا و تفاوت رؤیای یوسف با محمد (ص) سخن به میان آمده است و در پایان به فص حکمت غیبی در کلمه ایوبیه و منافات نداشتن دعا با صبر سخن به میان آمده است. | * در این نوزده فص، کلمه آدمی، کلمه شیثی، کلمه نوحی، کلمه ادریسی، کلمه ابراهیمی، کلمه اسحاقی و رابطه درجات عبودیت با حیوانیت انسان، کلمه اسماعیلی، کلمه یعقوبی، کلمه یوسفی و بیان خواب و رؤیا و تفاوت رؤیای یوسف با محمد (ص) سخن به میان آمده است و در پایان به فص حکمت غیبی در کلمه ایوبیه و منافات نداشتن دعا با صبر سخن به میان آمده است. | ||
==نقدها بر نظریات مؤلف== | ==نقدها بر نظریات مؤلف== |