علی‌اکبر فیروزکوهی

علی‌اکبر فیروزکوهی، از شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی.

علی‌اکبر فیروزکوهی در سال ۱۳۰۰ ش در روستای آسور در شهر فیروزکوه به دنیا آمد. پدرش محمدباقر فیروزکوهی از علمای آن منطقه و از مدرسان دروس حوزوی بود. علی‌اکبر فیروزکوهی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در زادگاهش فراگرفت. تحصیلات ابتدایی را در مدرسه نصرت آمل آغاز کرد و پس از آن در محضر آقا شیخ مصطفی رستمی جامع‌المقدمات و سیوطی و حاشیه ملا عبدالله را فراگرفت. در سال ۱۳۱۵ وارد حوزه علمیه قم شد و دروس جامعه شمسیه را نزد شیخ نوح عرب، معالم را نزد شیخ ابوالقاسم قمی و مطول را پیش شیخ محمدعلی ادیب تهرانی خواند. در سال ۱۳۲۰ ش و در پی آشفتگی وضعیت حوزه علمیه قم، به آمل بازگشت و شرح لمعه را نزد آقا محمد غروی تکمیل کرد. سپس به قم بازگشت و جلد دوم لمعه را نزد آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی آموخت و رسایل را هم نزد آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی خواند. در درس مکاسب از شاگردان شیخ مهدی حائری مازندرانی و شیخ عبدالرزاق قائنی بود و جلد اول کفایه‌الاصول را نزد آیت‌الله سیدمحمد محقق داماد و جلد دوم آن را نزد آیت‌الله شیخ روح‌الله خرم‌آبادی فراگرفت (شریف رازی، ج ۶، ۱۲۵-۱۲۶). پس از مدتی حضور در قم، راهی عراق شد و در حوزه علمیه کربلا، از درس آیت‌الله سیدحسین طباطبایی قمی بهره‌مند گردید. درباره سال عزیمت او به عراق اطلاعاتی وجود ندارد، ولی با استناد به سال‌های حضور آیت‌الله قمی در کربلا (۱۳۱۴-۱۳۲۴ ش)، می‌توان احتمال داد که در خلال آن سال‌ها، در درس ایشان شرکت می‌کرده است. حضور فیروزکوهی در عراق کوتاه بود، چراکه به نوشته شریف رازی، به‌واسطه موانعی از ادامه اقامت در آنجا محروم شد و به کشور بازگشت و در حوزه علمیه قم، به تکمیل تحصیلات حوزوی ادامه داد و در آنجا کفایه الاصول را پیش آیات سیدمحمد داماد، سیداحمد موسوی خوانساری و روح‌الله کمالوند خرم‌آبادی فراگرفت. آنگاه در درس خارج فقه آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی و شیخ مهدی مازندرانی شرکت کرد. در درس خارج اصول هم از شاگردان آیات محقق داماد و آیت‌الله‌العظمی موسوی (امام‌خمینی) بود («آیت‌الله علی‌اکبر فیروزکوهی»، www.howzeh-fir.com؛ شریف رازی، ج ۶، ۱۲۵-۱۲۶). در زندگینامه او، درج‌شده در سایت حوزه علمیه فیروزکوه، از حضور وی در درس خارج فقه (مکاسب) امام‌خمینی سخن رفته است («آیت‌الله علی‌اکبر فیروزکوهی»، www.howzeh-fir.com). می‌توان احتمال داد که در هر دو درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی شرکت می‌کرده است، ولی درباره سال‌های حضور او در آن درس گزارش دقیقی در دست نیست. شریف رازی از عزیمت او به محمودآباد، پس از رحلت آیت‌الله بروجردی (۱۳۴۰ ش) سخن گفته است (شریف رازی، ج ۶، ۱۲۶)، ولی در زندگینامه او در پایگاه حوزه علمیه قم، تاریخ عزیمت او به محمودآباد، سال ۱۳۴۹ ش قید شده است («آیت‌الله علی‌اکبر فیروزکوهی»، www.howzeh-fir.com). احتمال دقیق بودن تاریخ اخیر بیشتر است و در صورت صحت این احتمال می‌توان گفت که در دهه ۱۳۳۰ و اوایل دهه ۱۳۴۳ و پیش از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور، در درس خارج فقه و اصول ایشان در مساجد محمدیه، سلماسی و اعظم قم شرکت می‌کرده است. هم‌زمان با تحصیل دروس فقه و اصول، در درس تفسیر قرآن آیات شیخ مهدی مازندرانی و سیدمحمدحسین طباطبایی شرکت می‌کرد. درس منظومه را پیش حسینعلی منتظری و اسفار را نزد علامه طباطبایی خواند. علی‌اکبر فیروزکوهی پس از رحلت آیت‌الله بروجردی (فروردین ۱۳۴۰ ش)، به اصرار عده‌ای از مردم آمل و اهالی شهر محمودآباد که در ایام تبلیغ به آن شهر می‌رفت، راهی مازندران شد و در شهر محمودآباد به اقامه نماز جماعت در مسجد جامع آن شهر و تبلیغ دین پرداخت (شریف رازی، ج ۶، ۱۲۵-۱۲۶). او که با معرفی آقایان سیدجعفر کریمی مازندرانی و محمد فکور یزدی اجازه‌ای از امام‌خمینی مبنی بر دخالت در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرده بود (صحیفه امام، ج۱، ۴۹۵)، به نام ایشان وجوهات شرعیه را دریافت می‌کرد، به فعالیت علیه حکومت پهلوی هم می‌پرداخت و به همین علت تحت فشار مقامات منطقه قرار داشت. وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی از پذیرش سمت‌های دولتی سر باز زد و به فعالیت‌های تبلیغی و مذهبی در فیروزکوه و آمل ادامه داد («آیت‌الله علی‌اکبر فیروزکوهی»، www.howzeh-fir.com). منابع: «آیت‌الله علی‌اکبر فیروزکوهی»، www.howzeh-fir.com؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۶، تهران، اسلامیه؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.