سیدمهدی مرعشی: تفاوت میان نسخه‌ها
بدون خلاصۀ ویرایش |
جز (removed Category:پروژه شاگردان; added Category:مقاله‌های ارزیابی‌شده/پروژه شاگردان using HotCat) |
||
| خط ۷۰: | خط ۷۰: | ||
* یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۹، خادم شریعت: شرح مبارزات حضرت آیت‌الله سیدحسین خادمی (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | * یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۹، خادم شریعت: شرح مبارزات حضرت آیت‌الله سیدحسین خادمی (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات. | ||
{{پایان}} | {{پایان}} | ||
[[رده:پروژه شاگردان]] | [[رده:مقاله‌های ارزیابی‌شده/پروژه شاگردان]] | ||
[[رده:شاگردان درس فلسفه امام‌خمینی]] | [[رده:شاگردان درس فلسفه امام‌خمینی]] | ||
[[رده:شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی]] | [[رده:شاگردان درس خارج اصول امام‌خمینی]] | ||
نسخهٔ کنونی تا ۱۳ مهر ۱۴۰۳، ساعت ۱۷:۵۳
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نسب | سادات مرعشی |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۴ش |
| زادگاه | نجف |
| تاریخ وفات | اول مهر ۱۳۸۴ |
| محل دفن | حرم حضرت معصومه(س) |
| شهر وفات | قم |
| خویشاوندان سرشناس | سیدکاظم مرعشی (برادر) سیدعبدالهادی شیرازی (پدرزن) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | جعفر صبوری قمی، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، سیدرضا بهاءالدینی، مرتضی حائری یزدی، سیدمحمد محقق داماد، سیدمحمدرضا گلپایگانی، سیدمحمدباقر قزوینی، میرزا مهدی امامی مازندرانی، امام‌خمینی، سیدعلی یثربی کاشانی، سیدمحمد حجت کوه‌کمری، سیدمحمدتقی خوانساری، سیدصدرالدین صدر، سیدحسین بروجردی، سیدعبدالهادی شیرازی و... |
| محل تحصیل | قم و نجف |
| اجازه روایت از | سیدعبدالهادی شیرازی، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی و آقابزرگ تهرانی |
| اجازه اجتهاد از | سیدمحمدتقی خوانساری |
| تألیفات | تقریرات درس خارج آیت‌الله حجت کوه‌کمری، تقریرات درس آیت‌الله بروجردی، مناسک حج، حاشیه بر عروه‌الوثقی، شرح کفایه‌الاصول و منهاج المتقین |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی و حمایت از نهضت امام‌خمینی |
| وبگاه رسمی | |
سیدمهدی مرعشی، از شاگردان درس فلسفه و خارج فقه امام‌خمینی.
تولد و خاندان
سیدمهدی مرعشی در سال ۱۳۰۴ش در نجف و در خانواده‌ای با پیشینه درخشان علمی و مذهبی به دنیا آمد. او به خاندان سادات مرعشی منتسب بود و نسب او به سیدقوام‌الدین مرعشی، بنیان‌گذار سلسله مرعشیان در مازندران می‌رسید. پدر او سیدمحمدرضا مرعشی از روحانیان برجسته نجف اشرف و جدش محمدباقر مرعشی، از شاگردان شیخ مرتضی انصاری بود که پس از اخذ اجازه از شیخ انصاری، در رفسنجان مقیم شده بود و از عالمان بانفوذ و صاحب‌نام آن سامان محسوب می‌شد[۱] مزارش در علی‌آباد رفسنجان محل زیارت عامه است.[۲] مادرش نیز دختر سیداسدالله شیرازی، برادر میرزا محمدتقی شیرازی بزرگ بود.
تحصیل
سیدمهدی با برادرش سیدکاظم از نظر قیافه همسان بودند، به‌گونه‌ای که تشخیص و تمییز آن دو از یکدیگر دشوار بود. آن دو در سراسر دوران تحصیل با هم بودند؛ تا پنج‌سالگی در نجف اشرف مقیم بودند و پس از رحلت پدر، در ۱۳۰۸ش همراه با خانواده به علی‌آباد سادات در شهر رفسنجان رفتند و دوران ابتدایی را در آن منطقه گذراندند. آن دو در سال ۱۳۱۳ش راهی قم شدند و مورد توجه شیخ عبدالکریم حائری یزدی قرار گرفتند.
سیدمهدی مرعشی همراه با برادرش سیدکاظم، در حوزه علمیه قم ادبیات را نزد جعفر صبوری قمی خواند و آنگاه در درس شرح لمعه سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی و سیدرضا بهاءالدینی شرکت کرد. سپس در درس رسایل و مکاسب مرتضی حائری یزدی حضور یافت و بخش دیگری از مکاسب را هم پیش سیدمحمد محقق داماد خواند. هم‌زمان در درس کفایه سیدمحمدرضا گلپایگانی نیز شرکت می‌کرد. مدتی هم در درس تفسیر قرآن سیدمحمدباقر قزوینی حضور یافت. درس فلسفه را هم نزد میرزا مهدی امامی مازندرانی آموخت.[۳] و آنگاه در درس منظومه امام‌خمینی شرکت کرد. او همراه با برادرش از شاگردان خصوصی امام‌خمینی بود.[۴] مسلم ملکوتی در خاطرات خود از حضور سیدمهدی و برادرش سیدکاظم مرعشی در آن درس در ۱۳۲۳-۱۳۲۴ش سخن می‌گوید.[۵] بنابراین می‌توان احتمال داد که آنان پیش از آن تاریخ در درس فلسفه امام‌خمینی حضور می‌یافتند و سال‌ها از آن درس بهره می‌بردند.
او آنگاه به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و همراه با برادرش سیدکاظم مرعشی، بخشی از درس خارج فقه را پیش سیدعلی یثربی کاشانی در قم و سپس در کاشان خواند و از درس آن مدرس برجسته استفاده فراوانی برد. سپس در درس خارج فقه (خارج بیع مکاسب و خیارات) سیدمحمد حجت کوه‌کمری حضور یافت.[۶] و هم‌زمان در درس خارج فقه سیدمحمدتقی خوانساری و خارج فقه و اصول سیدصدرالدین صدر نیز شرکت می‌کرد.[۷] از سال ۱۳۲۴ش در درس خارج فقه و اصول سیدحسین طباطبایی بروجردی حاضر شد و مدت شش سال از آن درس‌ها بهره‌مند شد. وی در سال ۱۳۳۰ش همراه برادرش راهی عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف در درس سیدعبدالهادی شیرازی حضور یافت و مدت ده سال به استفاده از درس ایشان پرداخت و آنگاه با یکی از صبیه‌های آن مرجع ازدواج کرد (سیدکاظم مرعشی با صبیه دیگر آیت‌الله شیرازی ازدواج کرده بود). وی که از سیدمحمدتقی خوانساری اجازه اجتهاد و از سیدعبدالهادی شیرازی، مرعشی نجفی و آقابزرگ تهرانی اجازه روایت داشت، به تدریس در حوزه علمیه نجف اشرف ادامه داد و پس از مدتی تدریس دروس سطح، به تدریس درس خارج فقه و اصول پرداخت.[۸]
فعالیت مبارزاتی
سیدمهدی مرعشی در تیر ۱۳۴۲ش و در جریان تحصن جمعی از روحانیان سراسر کشور در تهران در اعتراض به دستگیری و محاکمه احتمالی امام‌خمینی، همراه با جمعی از روحانیان مقیم نجف، در نامه‌ای به سیدحسین خادمی، از روحانیان متحصن در تهران، از تلاش‌های او و دیگر روحانیان متحصن تقدیر کردند.[۹] وی پس از استقرار امام‌خمینی در نجف اشرف، در پذیرش امامت جماعت مسجد شیخ انصاری توسط امام‌خمینی نقش داشت.[۱۰] و با آغاز تدریس خارج فقه (بیع مکاسب) ایشان در آن مسجد، مدتی هم در آن درس حضور یافت.[۱۱] او همچنین از افراد مورد اعتماد امام‌خمینی بود و امام به افرادی که توسط اخوان مرعشی معرفی می‌شدند، اجازاتی در امور شرعیه می‌داد.[۱۲]
سیدمهدی مرعشی در ۱۳۵۵ش و در پی سخت‌گیری رژیم بعث به طلاب علوم حوزوی، دستگیر شد، ولی مدتی بعد آزاد گردید.[۱۳] پس از مهاجرت امام‌خمینی به فرانسه در مهر ۱۳۵۷، همراه با فضلا و مدرسان حوزه علمیه نجف اشرف با ارسال نامه‌ای به «یگانه زعیم باکفایت عالم اسلام، مرجع تقلید جهان تشیع، حضرت آیت‌الله‌العظمی خمینی»، تأثر خود را از هجرت ناگهانی ایشان از نجف به پاریس اعلام کردند و جدایی از «افاضات عالیه و رهبری‌های خردمندانه و حکیمانه آن حضرت» را دردناک‌ترین مصیبت و خسارتی جبران‌ناپذیر دانستند و سقوط نظام شاهنشناهی و بازگشت دلاورانه امام‌خمینی به کشور را مسئلت کردند.[۱۴] سپس همراه با جمعی از مدرسان و فضلای حوزه علمیه نجف اشرف در نامه‌ای به والری ژیسکاردستن، رئیس‌جمهور فرانسه، امام‌خمینی را با عنوان «روح، قلب، جان و امید ۳۵ میلیون توده به‌پاخاسته ایران» معرفی و اعلام کردند «اکنون ۳۵ میلیون ایرانی و فزونی از ۲۰۰ میلیون شیعه و ۷۰۰ میلیون مسلمان غیور و هزاران آزادی‌خواه پیرو هر مسلک و مرام که باشند، در سراسر جهان چشم به طرز رفتار و برخورد شما با شخصیت بزرگ سیاسی دوخته‌اند». آنان در آن نامه از رئیس‌جمهور فرانسه خواستند از ایجاد هرگونه محدودیت و مانعی بر سر راه امام‌خمینی بپرهیزد تا ایشان برای تحقق بخشیدن به آرمان‌های بلند ملی، انسانی و اسلامی خویش به مبارزاتشان ادامه دهند.[۱۵]
او در سال ۱۳۵۹ش به کشور بازگشت و در شهر قم مقیم شد و به تدریس دروس خارج فقه و اصول در حوزه علمیه آن شهر ادامه داد و دو دوره کامل درس خارج اصول و دو دوره مکاسب (محرمه، بیع و خیارات) را تدریس کرد. هم‌زمان به تألیف آثار علمی می‌پرداخت و از آثار علمی او می‌توان به تقریرات درس خارج آیت‌الله حجت کوه‌کمری (بیع)، تقریرات درس آیت‌الله بروجردی، مناسک حج، حاشیه بر عروه‌الوثقی، شرح کفایه‌الاصول و منهاج المتقین اشاره کرد.
درگذشت
سیدمهدی مرعشی در اول مهر ۱۳۸۴ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط لطف‌الله صافی گلپایگانی، در مسجد طباطبایی حرم حضرت معصومه(س) به خاک سپرده شد.[۱۶]
پانویس
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۲، ص۶۰.
- ↑ «درگذشتگان: آیت‌الله مرعشی»، ص۱۱۰.
- ↑ «درگذشتگان: آیت‌الله مرعشی»، ص۱۱۰.
- ↑ سلسله موی دوست، ص۲۲۲؛ خاطرات آیت‌الله...، ص۳۱.
- ↑ خاطرات آیت‌الله...، ص۳۱.
- ↑ خاطرات آیت‌الله...، ص۳۱.
- ↑ انصاریان خوانساری، ص۳۶۰.
- ↑ «درگذشتگان: آیت‌الله مرعشی»، ص۱۱۰-۱۱۱.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۹، ص۳۶.
- ↑ صحیفه دل، ج۲، ص۱۲.
- ↑ صحیفه دل، ج۲، ص۶۶؛ سلسله موی دوست، ص۱۹۴.
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۴۵۸-۴۵۹، ۴۶۲-۴۶۳، ۴۷۱-۴۷۲، ۴۷۴، ۴۸۴، ۴۹۳-۴۹۴، ۵۰۱- ۵۰۲، ۵۰۸.
- ↑ خاطرات سال‌های نجف، ج۱، ص۱۶۸.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۰۷-۴۰۸.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۰۹؛ دوانی، ج۸، ص۳۶۰-۳۶۱.
- ↑ «درگذشتگان: آیت‌الله مرعشی»، ص۱۱۰-۱۱۱.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاریان خوانساری، محمدتقی (۱۳۹۵)، مرزبان ایمان و یقین، آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدتقی خوانساری، قم، انصاریان.
- خاطرات مسلم ملکوتی (۱۳۸۵)، تدوین: عبدالرحیم اباذری، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خاطرات سال‌های نجف (۱۳۸۹)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مؤسسه چاپ و نشر عروج.
- «درگذشتگان: آیت‌الله مرعشی» (۱۳۸۴)، دوماهنامه آینه¬ پژوهش، شماره¬ ۹۶، بهمن و اسفند.
- دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۸، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- روحانی، حمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، قم، دارالفکر ـ دارالعلم.
- سلسله موی دوست: خاطرات دوران تدریس امام‌خمینی(س) به نقل از شاگردان، دوستان و منسوبین (۱۳۸۳)، به کوشش مجتبی فراهانی، مقدمه عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی(س).
- «شمه‌ای از شرح‌حال مرجع عالی‌قدر و فقیه والامقام، عالم زاهد و بقیۀ السلف، مرحوم حضرت آیت‌الله‌العظمی سیدکاظم اخوان مرعشی» (۱۳۹۳)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۱۲۵، ۱۹ تیر.
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۲، تهران، اسلامیه.
- صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- صحیفه دل، مطالب و خاطرات مکتوب از شاگردان امام‌خمینی (۱۳۸۵)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۹، خادم شریعت: شرح مبارزات حضرت آیت‌الله سیدحسین خادمی (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.