غلامعلی حاج‌شریفی

حاج شریفی، غلامعلی؛ از شاگردان درس خارج امام خمینی. غلامعلی حاج شریفی معروف به شریفی خوانساری در سال ۱۳۰۶ ش در تهران (انصاری، ۳۲۷) و در خانواده‌ای روحانی زاده شد. پدرش شیخ محمدابراهیم حاج شریفی و معروف به ادیب خوانساری (انصاریان خوانساری، ۳۶۸) از شاگردان جهانگیرخان قشقایی، سید محمدکاظم یزدی، آخوند محمدکاظم خراسانی و... و جدش آخوند ملا علی‌اکبر حاج شریفی خوانساری از روحانیان آن منطقه بودند (همان). او خواندن و نوشتن را نزد پدر آموخت. پس از درگذشت پدرش، در ۹ سالگی به خوانسار رفت و تحت تربیت سید احمد صفایی خوانساری از دوستان پدرش قرار گرفت و مقدمات را نزد او خواند. سپس در ۱۳۲۱ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را نزد شیخ محمدعلی حائری کرمانی، ابوالقاسم نحوی، عبدالجواد جبل عاملی، شیخ مهدی مازندرانی، حاج عبدالرزاق قائنی و سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی طی کرد (انصاری، ۳۲۷؛ «آیت‌الله شیخ غلامعلی...»، ۱۳). شرح منظومه را پیش شیخ محمد فکور یزدی و اسفار ملاصدرا را نزد علامه سید محمدحسین طباطبایی آموخت (انصاری، ۳۲۷). پس از آن به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس خارج فقه و اصول آیات سید حسین طباطبایی بروجردی، سید محمدتقی خوانساری، امام خمینی (همان؛ انصاریان خوانساری، ۳۶۸)، سید احمد موسوی خوانساری، شیخ محمدعلی اراکی و سید کاظم شریعتمداری بهره‌مند شد (انصاری، ۳۲۷). درباره حضور او در درس خارج فقه یا خارج اصول یا هر دو درس امام خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد در دهه ۱۳۳۰ ش در آن درس‌ها شرکت می‌کرده است. درس تفسیر قرآن را هم نزد آیات میرزا ابوالفضل زاهدی و میرزا محمدتقی اشراقی خواند (انصاری، ۳۲۷). سپس به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب اول، ۱۶). پس از تکمیل تحصیلات در قم به خوانسار بازگشت و به تدریس دروس و اقامه نماز جماعت و تبلیغ دین پرداخت. وی از افراد مورد اعتماد و امین مراجع تقلید در خوانسار و فریدن بود (انصاریان خوانساری، ۳۶۸) و وکالت آیت‌الله بروجردی و دیگر مراجع را در آن منطقه بر عهده داشت (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب اول، ۱۶) و خدماتی را در آن شهرها انجام داد (انصاریان خوانساری، ۳۶۸). ازجمله در ۱۳۴۸ ش با تأیید آیت‌الله سید احمد موسوی خوانساری و برای مبارزه با فرقه بهاییت که در منطقه روئین میاندشت فعال بودند، مسجد حضرت ولی‌عصر را بنیان نهاد و موقوفاتی را برای آن مسجد وقف کرد و متولی آن مسجد شد و آنجا را به پایگاه دینی و تبلیغی برای مقابله با بهاییان تبدیل کرد (میرمحمدی، ۱۳۸۸، ۹۹-۱۰۴). تأسیس این مسجد در سه طبقه همراه با حسینیه و کتابخانه و با معماری حسین لرزاده (انصاری، ۳۲۷) انعکاس زیادی داشت و اخبار آن در جراید منتشر شد و افراد زیادی در مراسم افتتاح آن شرکت داشتند (میرمحمدی، ۱۳۸۸، ۹۹-۱۰۴). آن مسجد پس از تأسیس، به مرکزی برای مبارزه با بهاییت در آن منطقه تبدیل شد. او همچنین دو باب حمام زنانه و چاه آب در تخماقلوی شهر فریدن احداث کرد و علاوه بر آن مجتمع پزشکی حضرت ولی‌عصر را هم در آن شهر بنیان نهاد و وقف‌نامه آن را به امضای مراجع تقلید در قم و تهران رساند (انصاری، ۳۲۷). شریفی خوانساری در سال ۱۳۵۶ ش و پس از رحلت سید مصطفی خمینی، با ارسال نامه‌ای به امام خمینی، آن مصیبت را به استادش تسلیت گفت. سپس درصدد برگزاری مجلس ختمی به آن مناسبت در خوانسار برآمد. ساواک در گزارشی دراین‌باره، اعلام کرد که او «به نظر می‌رسد دارای افکار و تمایلات مضره [می‌باشد] و از متعصبین مذهبی است» (سیر مبارزات یاران...، کتاب ۸، ۸۲). وی درصدد برگزاری مجلس ختم به مناسبت رحلت سید مصطفی خمینی در گلپایگان و بوئین نیز بود (همان، ۱۴۷؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب اول، ۱۶). بر اساس گزارش ساواک، وی در دوم اردیبهشت ۱۳۵۷ در برگزاری تظاهرات مردم خوانسار نقش داشت و گزارشگر ساواک او را محرک اصلی مردم در آن تظاهرات نامید (انقلاب اسلامی به...، استان اصفهان، ج ۲، ۱۳۹). او پس از تبعید سید مرتضی پسندیده به انارک نائین، به دیدار وی رفت (یاران امام به...، آیت‌الله...، ۴۶۸) و پس از تحریم جشن نیمه شعبان ۱۳۵۷ ش توسط امام خمینی، همراه با روحانیان مبارز خوانسار، با صدور اعلامیه‌ای اعلام کردند که در اعتراض به اقدامات سرکوبگرانه حکومت پهلوی، نیمه شعبان را جشن نخواهند گرفت (همان، ۵۳۲). شریفی که در مسجد چهار باغ خوانسار به اقامه نماز جماعت می‌پرداخت (انصاری، ۳۲۷-۳۲۸)، مطالعات جنبی نیز داشت و آثاری از او بر جای مانده است (انصاریان خوانساری، ۳۶۸). همچنین تقریرات استادانش را نگاشته که منتشر نشده است (انصاری، ۳۲۸). او در ۷ آبان ۱۳۹۶ در خوانسار درگذشت (میرمحمدی، ۱۳۹۰، ۲۴) و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سید رضا میرصانعی خوانساری (دامادش) در بوستان شهدای آن شهر به خاک سپرده شد (انصاری، ۳۲۸). منابع: «آیت‌الله شیخ غلامعلی حاج شریفی به رحمت ایزدی پیوست» (۱۳۹۶)، روزنامه اطلاعات، شماره ۲۶۸۵۶، ۹ آبان؛ انصاریان خوانساری، محمدتقی (۱۳۹۵)، مرزبان ایمان و یقین، آیت‌الله‌العظمی حاج سید محمدتقی خوانساری، قم، انصاریان؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان (۱۳۸۲)، ج ۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۳)، استان اصفهان، ج ۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ سیر مبارزات یاران امام خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۴، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ میرمحمدی، حمیدرضا (۱۳۸۸)، نشریه میراث جاویدان، سال هفدهم، شماره ۶۶، تابستان؛ میرمحمدی، حمیدرضا (۱۳۹۶)، «یاد: می‌رسد از سجده‌گاه عشق بوی عشق: در سوگ عالم عامل آیت‌الله‌العظمی حاج شیخ غلامعلی حاج شریفی خوانساری»، روزنامه ایران، شماره ۶۶۶۱، ۱۸ آذر ۱۳۹۶؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، آیت‌الله حاج سید مرتضی پسندیده، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.