حسن ابوترابی: تفاوت میان نسخه‌ها
(←منابع) |
بدون خلاصۀ ویرایش |
||
| خط ۱: | خط ۱: | ||
{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | {{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | ||
| عنوان = | | عنوان = حسن ابوترابی | ||
| تصویر = | | تصویر = | ||
| توضیح تصویر = | | توضیح تصویر = | ||
| اندازه تصویر = | | اندازه تصویر = | ||
| سرشناسی = | | سرشناسی = | ||
| نام کامل = | | نام کامل = حسن ابوترابی یزدی | ||
| لقب = | | لقب = | ||
| نسب = | | نسب = | ||
| تاریخ تولد = | | تاریخ تولد = ۱۳۱۰ش | ||
| زادگاه = | | زادگاه = یزد | ||
| تاریخ وفات = | | تاریخ وفات = ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴ | ||
| شهر وفات = | | شهر وفات = یزد | ||
| تاریخ شهادت = | | تاریخ شهادت = | ||
| محل شهادت = | | محل شهادت = | ||
| محل دفن = | | محل دفن = امام‌زاده جعفر یزد | ||
| خویشاوندان سرشناس = | | خویشاوندان سرشناس = | ||
| استادان = | | استادان = [[محمد صدوقی]]، [[علی‌اکبر مشکینی]]، [[سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی]]، [[سیدموسی صدر]]، سیدرضا بهاءالدینی، [[محمد فکور یزدی]]، [[علامه طباطبایی]]، [[امام‌خمینی]] | ||
| شاگردان = | | شاگردان = | ||
| محل تحصیل = | | محل تحصیل = یزد، قم | ||
| اجازه روایت از = | | اجازه روایت از = | ||
| اجازه اجتهاد از = | | اجازه اجتهاد از = | ||
| اجازه روایت به = | | اجازه روایت به = | ||
| اجازه اجتهاد به = | | اجازه اجتهاد به = | ||
| تالیفات = | | تالیفات = اسرار حسن و سوء عاقبت: بررسی علل و عوامل حسن و سوء عاقبت | ||
| سایر = | | سایر = فعالیت‌های سیاسی و مذهبی در دوره‌های مختلف | ||
| سیاسی = | | سیاسی =حمایت از نهضت امام‌خمینی | ||
| اجتماعی = | | اجتماعی = فعالیت‌های دینی و فرهنگی در یزد | ||
| امضا = | | امضا = | ||
| وبگاه رسمی = | | وبگاه رسمی = | ||
}} | }} | ||
'''حسن ابوترابی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | '''حسن ابوترابی'''، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. | ||
حسن ابوترابی فرزند ملا ابوتراب در ۱۳۱۰ ش در یزد دیده به جهان گشود. او خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌های یزد آموخت <ref> | حسن ابوترابی فرزند ملا ابوتراب در ۱۳۱۰ ش در یزد دیده به جهان گشود. او خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌های یزد آموخت.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۶؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۱.</ref> آنگاه به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و شرح لمعه و رسایل را نزد محمد صدوقی یزدی در مدرسه خان یزد خواند.<ref>«شهید صدوقی و سلوک...»، ص۵۹.</ref> سپس بخشی از دروس سطح را در یزد و از محضر فرساد اردکانی، سیدعلیرضا مدرسی و سیدعلی‌محمد کازرونی آموخت. هم‌زمان از درس اخلاق شیخ غلامرضا فقیه خراسانی (یزدی) بهره‌مند شد. سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آن شهر، دروس سطح را نزد میرزا علی‌اکبر مشکینی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و سیدموسی صدر تکمیل کرد. در اخلاق از درس سیدرضا بهاءالدینی و محمد فکور یزدی بهره‌مند شد و در درس تفسیر قرآن از شاگردان علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بود. پس از آن به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمد محقق داماد و حاج شیخ مرتضی حائری بهره برد.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۱-۳۲.</ref> درباره حضور او در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی با توجه به اینکه در ۱۳۴۳ش در حوزه علمیه قم در حال تحصیل بود.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۵۷.</ref> می‌توان احتمال داد که در سال‌های پایانی دهه ۱۳۳۰ و آغازین ۱۳۴۰ و پیش از تبعید امام‌خمینی، در آن درس شرکت می‌کرد. | ||
وی در دوره تحصیل در قم که هم‌زمان با آغاز نهضت امام‌خمینی بود، به حمایت از ایشان و مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. ازجمله پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور (۱۳ آبان ۱۳۴۳)، در اسفند آن سال همراه با روحانیان و طلاب یزدی حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت، به تبعید امام‌خمینی و دستگیری مخالفان حکومت پهلوی اعتراض کرد و با استناد به قانون اساسی و اصل مصونیت مراجع عظام تقلید، آن اقدام را غیرقانونی دانست و خواستار بازگرداندن امام‌خمینی به کشور و آزادی دیگر زندانیان سیاسی شد <ref> | وی در دوره تحصیل در قم که هم‌زمان با آغاز نهضت امام‌خمینی بود، به حمایت از ایشان و مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. ازجمله پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور (۱۳ آبان ۱۳۴۳)، در اسفند آن سال همراه با روحانیان و طلاب یزدی حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت، به تبعید امام‌خمینی و دستگیری مخالفان حکومت پهلوی اعتراض کرد و با استناد به قانون اساسی و اصل مصونیت مراجع عظام تقلید، آن اقدام را غیرقانونی دانست و خواستار بازگرداندن امام‌خمینی به کشور و آزادی دیگر زندانیان سیاسی شد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۵۶-۱۵۷.</ref> او پس از انتقال امام‌خمینی از ترکیه به عراق و استقرار ایشان در نجف اشرف، با ارسال نامه‌ای دیگر به امام‌خمینی (همراه با جمعی از علما و فضلای یزدی حوزه علمیه قم)، از ایشان با عنوان «حضرت الشهم الماجد البارع المجاهد زعیم شیعه و حامی شریعه و قدوه الاعلام و ملاذ الانام آیت‌الله‌العظمی الحاج‌آقا روح‌الله الموسوی الخمینی دام الله ظله الوارف» نام برد و «محرومیت ملت شریف ایران» از «افاضات آن مرجع عظیم‌الشأن را بلایی دردناک و فراموش‌ناشدنی» دانست و ضمن اظهار مسرت از حضور ایشان در نجف اشرف، «رفع گرفتاری آن قائد اعظم» و بازگشت به کشور را خواستار شد.<ref>اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۸۳-۱۸۴؛ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۱۶۴-۱۶۵.</ref> | ||
حسن ابوترابی در سال‌های نهضت امام‌خمینی، با ایراد سخنرانی‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی در شهرهایی چون قم، داراب و اردکان به مبارزه با حکومت پهلوی ادامه می‌داد و به همین سبب بارها توسط ساواک دستگیر و زندانی شد <ref> | حسن ابوترابی در سال‌های نهضت امام‌خمینی، با ایراد سخنرانی‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی در شهرهایی چون قم، داراب و اردکان به مبارزه با حکومت پهلوی ادامه می‌داد و به همین سبب بارها توسط ساواک دستگیر و زندانی شد.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۲.</ref> او پس از پیروزی انقلاب اسلامی با دعوت محمد صدوقی یزدی به یزد بازگشت.<ref>کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۱، ص۳۲.</ref> و در سال‌های نخست انقلاب اسلامی در کنار ایشان به فعالیت‌های سیاسی ـ تبلیغی ادامه داد.<ref>«شهید صدوقی و سلوک...»، ص۶۱.</ref> سپس به امامت جمعه شهرستان بهاباد منصوب شد.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۲.</ref> در دوره امامت جمعه سیدروح‌الله خاتمی اردکانی در یزد (سال‌های ۱۳۶۰-۱۳۶۷)، به دعوت ایشان بار دیگر به یزد بازگشت و مدیریت حوزه علمیه یزد را بر عهده گرفت و به تدریس فقه، تفسیر و اخلاق در آن حوزه علمیه پرداخت. هم‌زمان در مسجد ریگ یزد نماز جماعت را اقامه می‌کرد.<ref>مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۲.</ref> یکی از مهم‌ترین اقدامات ابوترابی در یزد، پاسخ به سؤالات مذهبی و احکام دینی بود و در همین زمینه، در رادیو یزد به بیان احکام و پاسخ به پرسش‌های دینی می‌پرداخت که حدود سی سال ادامه داشت و کتاب اسرار حسن و سوء عاقبت: بررسی علل و عوامل حسن و سوء عاقبت به همراه داستان‌هایی از آغاز آفرینش تاکنون از تألیفات اوست. | ||
==درگذشت== | ==درگذشت== | ||
وی در نهایت پس از مدتی بیماری، در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴ در یزد درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط حسین نوری همدانی در امام‌زاده جعفر یزد به خاک سپرده شد <ref> | وی در نهایت پس از مدتی بیماری، در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴ در یزد درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط حسین نوری همدانی در امام‌زاده جعفر یزد به خاک سپرده شد.<ref>انصاری، «درگذشتگان: میرزا حسن ابوترابی»، ص۱۳۰.</ref> | ||
==پانویس== | ==پانویس== | ||
{{پانویس}} | {{پانویس}} | ||
| خط ۴۶: | خط ۴۶: | ||
* اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | * اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۴)، «درگذشتگان: میرزا حسن ابوترابی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال بیست و ششم، شماره ۱۵۲، خرداد و تیر. | * انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۴)، «درگذشتگان: میرزا حسن ابوترابی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال بیست و ششم، شماره ۱۵۲، خرداد و تیر. | ||
* دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، | * دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی. | ||
* «شهید صدوقی و سلوک اجتماعی در گفت‌وشنود شاهد یاران با آیت‌الله میرزا حسن ابوترابی زارچی: در شجاعت کم‌نظیر بود» (۱۳۸۷)، نشریه شاهد یاران، یادمان شهید محراب آیت‌الله محمد صدوقی، شماره ۳۴، شهریور. | * «شهید صدوقی و سلوک اجتماعی در گفت‌وشنود شاهد یاران با آیت‌الله میرزا حسن ابوترابی زارچی: در شجاعت کم‌نظیر بود» (۱۳۸۷)، نشریه شاهد یاران، یادمان شهید محراب آیت‌الله محمد صدوقی، شماره ۳۴، شهریور. | ||
* کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۷۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، تهران، برگ رضوان. | * کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۷۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، تهران، برگ رضوان. | ||
نسخهٔ ۱۷ آذر ۱۴۰۳، ساعت ۲۰:۵۸
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | حسن ابوترابی یزدی |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۰ش |
| زادگاه | یزد |
| تاریخ وفات | ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴ |
| محل دفن | امام‌زاده جعفر یزد |
| شهر وفات | یزد |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محمد صدوقی، علی‌اکبر مشکینی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، سیدموسی صدر، سیدرضا بهاءالدینی، محمد فکور یزدی، علامه طباطبایی، امام‌خمینی |
| محل تحصیل | یزد، قم |
| تألیفات | اسرار حسن و سوء عاقبت: بررسی علل و عوامل حسن و سوء عاقبت |
| سایر | فعالیت‌های سیاسی و مذهبی در دوره‌های مختلف |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | حمایت از نهضت امام‌خمینی |
| اجتماعی | فعالیت‌های دینی و فرهنگی در یزد |
حسن ابوترابی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
حسن ابوترابی فرزند ملا ابوتراب در ۱۳۱۰ ش در یزد دیده به جهان گشود. او خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌های یزد آموخت.[۱] آنگاه به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و شرح لمعه و رسایل را نزد محمد صدوقی یزدی در مدرسه خان یزد خواند.[۲] سپس بخشی از دروس سطح را در یزد و از محضر فرساد اردکانی، سیدعلیرضا مدرسی و سیدعلی‌محمد کازرونی آموخت. هم‌زمان از درس اخلاق شیخ غلامرضا فقیه خراسانی (یزدی) بهره‌مند شد. سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آن شهر، دروس سطح را نزد میرزا علی‌اکبر مشکینی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی و سیدموسی صدر تکمیل کرد. در اخلاق از درس سیدرضا بهاءالدینی و محمد فکور یزدی بهره‌مند شد و در درس تفسیر قرآن از شاگردان علامه سیدمحمدحسین طباطبایی بود. پس از آن به تحصیل دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی، سیدمحمد محقق داماد و حاج شیخ مرتضی حائری بهره برد.[۳] درباره حضور او در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی گزارش دقیقی در دست نیست، ولی با توجه به اینکه در ۱۳۴۳ش در حوزه علمیه قم در حال تحصیل بود.[۴] می‌توان احتمال داد که در سال‌های پایانی دهه ۱۳۳۰ و آغازین ۱۳۴۰ و پیش از تبعید امام‌خمینی، در آن درس شرکت می‌کرد.
وی در دوره تحصیل در قم که هم‌زمان با آغاز نهضت امام‌خمینی بود، به حمایت از ایشان و مبارزه با حکومت پهلوی پرداخت. ازجمله پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور (۱۳ آبان ۱۳۴۳)، در اسفند آن سال همراه با روحانیان و طلاب یزدی حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به نخست‌وزیر وقت، به تبعید امام‌خمینی و دستگیری مخالفان حکومت پهلوی اعتراض کرد و با استناد به قانون اساسی و اصل مصونیت مراجع عظام تقلید، آن اقدام را غیرقانونی دانست و خواستار بازگرداندن امام‌خمینی به کشور و آزادی دیگر زندانیان سیاسی شد.[۵] او پس از انتقال امام‌خمینی از ترکیه به عراق و استقرار ایشان در نجف اشرف، با ارسال نامه‌ای دیگر به امام‌خمینی (همراه با جمعی از علما و فضلای یزدی حوزه علمیه قم)، از ایشان با عنوان «حضرت الشهم الماجد البارع المجاهد زعیم شیعه و حامی شریعه و قدوه الاعلام و ملاذ الانام آیت‌الله‌العظمی الحاج‌آقا روح‌الله الموسوی الخمینی دام الله ظله الوارف» نام برد و «محرومیت ملت شریف ایران» از «افاضات آن مرجع عظیم‌الشأن را بلایی دردناک و فراموش‌ناشدنی» دانست و ضمن اظهار مسرت از حضور ایشان در نجف اشرف، «رفع گرفتاری آن قائد اعظم» و بازگشت به کشور را خواستار شد.[۶]
حسن ابوترابی در سال‌های نهضت امام‌خمینی، با ایراد سخنرانی‌های انتقادی علیه حکومت پهلوی در شهرهایی چون قم، داراب و اردکان به مبارزه با حکومت پهلوی ادامه می‌داد و به همین سبب بارها توسط ساواک دستگیر و زندانی شد.[۷] او پس از پیروزی انقلاب اسلامی با دعوت محمد صدوقی یزدی به یزد بازگشت.[۸] و در سال‌های نخست انقلاب اسلامی در کنار ایشان به فعالیت‌های سیاسی ـ تبلیغی ادامه داد.[۹] سپس به امامت جمعه شهرستان بهاباد منصوب شد.[۱۰] در دوره امامت جمعه سیدروح‌الله خاتمی اردکانی در یزد (سال‌های ۱۳۶۰-۱۳۶۷)، به دعوت ایشان بار دیگر به یزد بازگشت و مدیریت حوزه علمیه یزد را بر عهده گرفت و به تدریس فقه، تفسیر و اخلاق در آن حوزه علمیه پرداخت. هم‌زمان در مسجد ریگ یزد نماز جماعت را اقامه می‌کرد.[۱۱] یکی از مهم‌ترین اقدامات ابوترابی در یزد، پاسخ به سؤالات مذهبی و احکام دینی بود و در همین زمینه، در رادیو یزد به بیان احکام و پاسخ به پرسش‌های دینی می‌پرداخت که حدود سی سال ادامه داشت و کتاب اسرار حسن و سوء عاقبت: بررسی علل و عوامل حسن و سوء عاقبت به همراه داستان‌هایی از آغاز آفرینش تاکنون از تألیفات اوست.
درگذشت
وی در نهایت پس از مدتی بیماری، در ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۴ در یزد درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط حسین نوری همدانی در امام‌زاده جعفر یزد به خاک سپرده شد.[۱۲]
پانویس
- ↑ مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۶؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۱.
- ↑ «شهید صدوقی و سلوک...»، ص۵۹.
- ↑ مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۱-۳۲.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۵۷.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۵۶-۱۵۷.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۱۸۳-۱۸۴؛ دوانی، نهضت روحانیون ایران، ج۵، ص۱۶۴-۱۶۵.
- ↑ مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۲.
- ↑ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج ۱، ص۳۲.
- ↑ «شهید صدوقی و سلوک...»، ص۶۱.
- ↑ مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۲.
- ↑ مدرسی، مفاخر یزد، ج۱، ص۴۷؛ کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، ص۳۲.
- ↑ انصاری، «درگذشتگان: میرزا حسن ابوترابی»، ص۱۳۰.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۴)، «درگذشتگان: میرزا حسن ابوترابی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال بیست و ششم، شماره ۱۵۲، خرداد و تیر.
- دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- «شهید صدوقی و سلوک اجتماعی در گفت‌وشنود شاهد یاران با آیت‌الله میرزا حسن ابوترابی زارچی: در شجاعت کم‌نظیر بود» (۱۳۸۷)، نشریه شاهد یاران، یادمان شهید محراب آیت‌الله محمد صدوقی، شماره ۳۴، شهریور.
- کاظمینی، میرزا محمد (۱۳۷۴)، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ج۱، تهران، برگ رضوان.
- مدرسی، سیدمحمدکاظم (۱۳۸۲)، مفاخر یزد، به کوشش سیدمحمدکاظم مدرسی و میرزا محمد کاظمینی، ج ۱، یزد، بنیاد ریحانه‌الرسول یزد.