سیدحسین موسوی درچه‌ای

موسوی درچه‌ای، سید حسین؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. حسین موسوی درچه‌ای در سوم مهرماه ۱۳۰۶ در شهر درچه اصفهان و در خانواده‌ای روحانی متولد شد. نسب او از طرف مادر، به آقاسید محمدباقر درچه‌ای و از طرف پدر به آقاسید محمدحسین درچه‌ای (برادر آقاسید محمدباقر) می‌رسد که هر دو از عالمان برجسته اصفهان بودند. پدرش سید نصرالله موسوی هم از عالمان برجسته درچه بود. سید حسین موسوی درچه‌ای خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه عمویش میرزا جعفر فراگرفت. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و به همین منظور راهی اصفهان شد و به تحصیل در مدرسه نیم آورد و مدرسه چهارباغ پرداخت. او در مدت ۸ سال حضور در اصفهان، ادبیات را نزد ملا محمدعلی حبیب‌آبادی، سیدعلی‌اصغر برزانی، شیخ عباسعلی حبیب‌آبادی و حاج‌آقا عطا امامی خواند و در دروس سطح از شاگردان عالمانی چون شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادی، شیخ علی قدیری و شیخ احمد فیاض بود. هم‌زمان به تدریس دروس مقدماتی حوزوی در همان شهر می‌پرداخت. او در سال ۱۳۲۸ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی عازم قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را نزد میرزا علی‌اکبر مشکینی، سید محمدباقر سلطانی طباطبائی و میرزا محمد مجاهدی تبریزی به پایان رساند. آنگاه در درس‌های خارج فقه آیات سید محمد محقق داماد، سید حسین طباطبایی بروجردی، سید احمد خوانساری، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید ابوالحسن رفیعی قزوینی و درس خارج اصول آیات سید محمد محقق داماد و امام خمینی حضور یافت. درباره سال‌های دقیق حضور او در درس خارج اصول امام خمینی اطلاعاتی در دست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که از اواسط دهه ۱۳۳۰ ش تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور در سال ۱۳۴۳ ش، در آن درس در مساجد محمدیه، سلماسی و اعظم قم شرکت می‌کرده است. موسوی درچه‌ای در سال ۱۳۴۳ ش و در پی درخواست جمعی از اهالی شهرری و با توصیه آیت‌الله گلپایگانی به آن شهر عزیمت کرد و با سکونت در محله ابن بابویه (شیخ صدوق)، تولیت و امامت جماعت مسجد صدوق را که در همان ایام ساخته شده بود، عهده‌دار شد. هم‌زمان با اقامه نماز جماعت در آنجا، به تدریس دروس حوزوی در حوزات علمیه برهان، حضرت عبدالعظیم، مدرسه الزهرا و سایر مجامع علمیه شهرری می‌پرداخت. او با آغاز نهضت اسلامی در سال ۱۳۴۱ ش، به حمایت از امام خمینی پرداخت و به‌خصوص پس از استقرار در شهرری به روشنگری علیه حکومت پهلوی و همراهی با قیام ملت ایران ادامه داد. یکی از اقدامات او، تأسیس کتابخانه‌ای در مسجد صدوق شهرری بود و آن کتابخانه را به پایگاهی برای مبارزه علیه حکومت پهلوی تبدیل نمود و به توزیع کتب انقلابی و رساله‌های امام خمینی در آنجا می‌پرداخت. به سبب این مبارزات و همچنین حضور در راهپیمایی‌ها و تظاهرات مردم شهرری علیه حکومت پهلوی بارها توسط ساواک دستگیر شد. ازجمله در جریان رحلت مشکوک سید مصطفی خمینی، علی‌رغم محدودیت‌های موجود، مجلس بزرگداشتی به آن مناسبت در شهرری برپا کرد و به همین علت از سوی ساواک دستگیر و بازجویی شد (درچه‌ای، ۸۶۷ ـ ۸۶۹؛ «گذری کوتاه بر زندگی آیت‌الله سید حسین درچه‌ای (ره)»، www.dana.ir). پس از آن هم همراه با دیگر اعضای جامعه روحانیت مبارز در شهرری به صدور پیام‌ها و اطلاعیه‌های انقلابی می‌پرداخت و نگاهی به اسناد انقلاب اسلامی نشان می‌دهد که او اغلب اعلامیه‌های روحانیان مبارز تهران و شهرری را امضا کرده است (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۲۳۱، ۲۳۳، ۲۵۵، ۲۸۲، ۲۹۰، ۳۱۴، ۳۲۴، ۳۷۰، ۳۸۸، ۳۹۱، ۳۹۷، ۴۱۰، ۴۱۲، ۴۱۶، ۴۱۷، ۴۲۲، ۴۳۰، ۴۳۷، ۴۵۶، ۴۷۰، ۴۸۶، ۵۰۴، ۵۱۶، ۵۳۶). موسوی درچه‌ای پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت در شهرری ادامه داد. او در طول جنگ تحمیلی بارها در جبهه‌های جنگ شرکت کرد. ازجمله مسئولیت‌های او می‌توان به نمایندگی از طرف امام خمینی در اجرای فرمان هشت ماده‌ای ایشان در استان زنجان، نمایندگی امام خمینی در کمیته انقلاب اسلامی و ریاست هیئت امناء بقاع متبرکه شهرری اشاره کرد. او همچنین بارها در مقام امام جمعه موقت، خطبه‌های نماز جمعه را در شهرری ایراد می‌کرد. موسوی درچه‌ای که اجازاتی از مراجع تقلید چون آیات سید محسن طباطبایی حکیم، سید محمود حسینی شاهرودی، سید احمد خوانساری، امام خمینی، سید ابوالقاسم موسوی خویی، گلپایگانی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی، محمدعلی اراکی، محمد فاضل لنکرانی، محمدتقی بهجت، لطف‌الله صافی گلپایگانی، سید علی حسینی سیستانی و سید علی حسینی خامنه‌ای دریافت کرده بود، علاوه بر امامت جماعت مسجد صدوق، امامت مسجد خاتم‌النبیین (ص) در خیابان حرم حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) را نیز بر عهده داشت. سید حسین موسوی درچه‌ای در ۴ آبان ۱۳۸۴ ش در شهرری درگذشت («گذری کوتاه بر زندگی آیت‌الله سید حسین درچه‌ای (ره)»، www.dana.ir) و پیکرش در کنار مزار شیخ صدوق به خاک سپرده شد («رخساری متواضع، متین و موقر، به مناسبت نخستین سالگشت ارتحال آیت‌الله موسوی درچه‌ای»، ۵) منابع: اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ درچه‌ای¬ موسوی، سید تقی (۱۳۸۳)، ستاره‌ای از شرق، شرح احوال و وقایع عصر علامه سید محمدباقر درچه‌ای، تهران، اطلاعات؛ «رخساری متواضع، متین و موقر، به مناسبت نخستین سالگشت ارتحال آیت‌الله موسوی درچه‌ای» (۱۳۸۵)، روزنامه رسالت، شماره ۵۹۹۷، ۸ آبان؛ «گذری کوتاه بر زندگی آیت‌الله سید حسین درچه‌ای (ره)»، شبکه اطلاع‌رسانی دانا، www.dana.ir/news/692972.