خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی (کتاب)
خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی برآیند مصاحبۀ حضوری با سیدحسن طاهری خرم‌آبادی، از شاگردان امام‌خمینی و روحانیون مبارز است که در دو جلد با کوشش محمدرضا احمدی به سرانجام رسیده است.
اهمیت
این کتاب بازگوی خاطرات یک روحانی و منبری مبارز است که از آغاز نهضت امام‌خمینی تا پیروزی حضور داشته و شاهد بسیاری از جریان‌ها، حوادث و وقایع بوده است؛ و نکات ناگفته و پنهان از تاریخ انقلاب، به‌ویژه سال‌های نخست دهه ۱۳۴۰ش. را تبیین کرده است.[۱] سیدحسن طاهری خرم‌آبادی استنباطات متفاوت از دیگران در خصوص تاریخ‌نگاری انقلاب ارائه نموده که شاید این تأملات در نوع خود قابل‌توجه و نسبت به دیگر راویان، پخته‌تر عرضه شده باشد.[۲]
ساختار
کتاب در دو جلد، و هر جلد نیز در چندین فصل ساختاربندی شده‌اند.[۳] جلد نخست با یک یادداشت کوتاه از ناشر آغاز شده و با فهرست تفصیلی، پیشگفتارِ ناشر و مقدمۀ سیدحسن طاهری خرم‌آبادی ادامه می‌یابد.[۴] ۳۵۸ صفحه نخستِ کتاب خاطرات شفاهی سیدحسن طاهری خرم‌آبادی است که در ۹ فصل ارائه شده، شامل:
- زندگینامۀ طاهری خرم‌آبادی
- روحانیت خرم‌آباد
- شخصیت امام‌خمینی
- وقایع سال ۱۳۴۱ و آغاز مبارزات
- فاجعۀ مدرسۀ فیضیه در دوم فروردین ۱۳۴۲ش
- سخنرانی روز عاشورای امام و واقعۀ ۱۵ خرداد
- آزادی امام و بازگشت به قم
- رحلت آیت‌الله کمالوند و مسئله حوزۀ علمیۀ خرم‌آباد
- کاپیتولاسیون، دستگیری و تبعید امام
[۵] ۱۳۶ صفحۀ بعدی کتاب هم شامل عکس‌های اسناد، اجازات فقها به ایشان، رونوشت اعلامیه‌های مراجع عظام تقلید در سیر انقلاب، گزارش‌های ساواک و سرانجام اسناد بازجویی‌های ساواک از طاهری خرم‌آبادی است.[۶] جلد دوم با یک مقدمۀ جدید از ناشر و در چهار فصل، به جریانات و وقایعی می‌پردازند که از زمان تبعید امام‌خمینی (آبان ۱۳۴۳) تا پیروزی انقلاب اسلامی اتفاق افتاده است.
- فصل اول، تبعید امام و استمرار نهضت
- فصل دوم، حوادث دهۀ پنجاه، جریانات شهید جاوید، سازمان مجاهدین و دکتر شریعتی
- فصل سوم، اوج‌گیری انقلاب از سال ۱۳۵۶
- فصل چهارم، وقایع ۱۳۵۷ و پایان سلطنت و طلوع فجر
[۷] از صفحه‌های پایانی نیز اسناد و عکس‌ها و نمایه‌ها را دربرمی‌گیرد.[۸]
نقدها
حسین روحانی صدر طی مقاله‌ای با عنوان «درنگی بر خاطرات سیدحسن طاهری خرم‌آبادی» جلد اول و دوم خاطرات سیدحسن طاهری خرم‌آبادی را به لحاظ محتوایی خوانده و نقد کرده است. (http://www.imam-khomeini.ir/fa)
آثار پیرامونی
چند اثر دیگر در پیوند با این کتاب و راوی آن منتشر شده است که عبارتند از:
- خاطرات سیدمهدی طاهری خرم‌آبادی، فرزند سیدحسن طاهری خرم‌آبادی که به نوعی با هم همپوشانی و تکمیلی دارند.[۹]
- عالم مجاهد؛ یادمان اولین سالگرد درگذشت آیت‌الله سیدحسن طاهری خرم‌آبادی، ۱۳۹۳ش
.
وضعیت نشر
کتاب در دو جلد، در زمان متفاوت تدوین شده است. چاپ اول جلد نخست ۱۳۷۷ش. در ۴۹۶ صفحه، و چاپ اول جلد دوم ۱۳۸۴ در ۴۴۰ صفحه. گردآورندۀ هر دو محمدرضا احمدی، ناشر، مرکز اسناد انقلاب اسلامی و قطع هر دو وزیریِ شومیز است.
پانویس
- ↑ احمدی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱۳۸۴ش، ص ۱۴ـ۱۶.
- ↑ احمدی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی ۱۳۸۴ش، ص ۱۷ـ۱۹.
- ↑ احمدی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱۳۷۷ش؛ همان، ۱۳۸۴ش.
- ↑ احمدی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱۳۸۴ش، ص ۳ـ۱۹.
- ↑ احمدی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱۳۸۴ش، ص ۱۴ ـ ۳۵۸.
- ↑ احمدی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱۳۸۴ش، ص ۳۵۹ ـ ۴۹۶.
- ↑ احمدی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱۳۸۴ش، ص ۱۵ـ۳۳۲.
- ↑ احمدی، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، ۱۳۸۴ش، ص ۳۳۳ـ۴۲۲.
- ↑ قلی‌زاده، خاطرات طاهری خرم‌آبادی، ۱۳۸۶ش
منابع
- احمدی، محمدرضا، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اول، اول، ۱۳۷۷ش.
- احمدی، محمدرضا، خاطرات آیت‌الله طاهری خرم‌آبادی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، دوم، اول، ۱۳۸۴ش.
- حسین روحانی صدر http://www.imam-khomeini.ir/fa
- قلی‌زاده علیار، مصطفی، خاطرات حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمهدی طاهری خرم‌آبادی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، اول، ۱۳۸۹ش.
- کانون نویسندگان قم، عالم مجاهد؛ یادمان اولین سالگرد درگذشت آیت‌الله سیدحسن طاهری خرم‌آبادی، قم، نور مطاف، ۱۳۹۳ش.