خاطرات حجت الاسلام والمسلمین ناطق نوری (کتاب)

خاطرات حجت‌الاسلام والمسلمین ناطق نوری، کاری از مرتضی میردار، به واکاوی خاطرات علی‌اکبر ناطق نوری، پیرامون زندگانی، نهضت امام‌خمینی، فعالیت‌های سیاسی، انقلاب اسلامی و رخدادها، مناصب و مسئولیت‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی پرداخته است.

اهمیت کتاب

خاطرات ناطق نوری که بازگوکنندۀ بخشی از مبارزات طاقت‌فرسای مبارزان مسلمان است، از اهمیت بسزایی برخوردار است. همچنین بیان‌کنندۀ گوشه‌ای از رویدادهای پس از انقلاب و سختی‌های تثبیت انقلاب می‌باشد. (میردار، خاطرات حجت‌الاسلام والمسلمین ناطق نوری، ج ۲، ص ۱۴ـ۱۸). از امتیازات کتاب می‌توان به دارا بودن فهرست مطالب، گاه‌شمار، فهرست موضوعی اسناد، منابع کتاب، فهرست اعلام و چکیدۀ انگلیسی اشاره کرد.

ساختار

کتاب خاطرات علی‌اکبر ناطق نوری در دو جلد چاپ و منتشر شده است. جلد اول دارای مقدمه، پیش‌گفتار، ۷ فصل، گاه‌شمار، فهرست موضوعی اسناد، اسناد، تصاویر، منابع و مآخذ، فهرست اعلام و چکیدۀ انگلیسی، و جلد دوم نیز شامل مقدمه، یادداشت راوی، پیش‌گفتار از تدوین‌گر، ۱۳ فصل، پیوست‌ها، اسناد، تصاویر، گاه‌شمار، فهرست منابع، فهرست اعلام و چکیدۀ انگلیسی می‌باشد.

جلد اول

فصل اول، خانواده و تحصیلات، ورود به حوزۀ علمیۀ قم، اساتید، وضع معیشتی طلاب، ارتحال آیت‌الله بروجردی و آشنایی نزدیک با امام‌خمینی؛ فصل دوم، در طلیعۀ نهضت امام، اصلاحات ارضی، انجمن‌های ایالتی و ولایتی، رفراندوم لوایح شش‌گانه، حمله به فیضیه، واقعۀ ۱۵خرداد۴۲، سربازگیری طلاب، ورود به دانشگاه، جشن آزادی امام در مدرسۀ فیضیه، سخنرانی امام دربارۀ کاپیتولاسیون، نتایج دستگیری امام؛ فصل سوم، غیبت خورشید و فعالیت‌های رهبری در دهۀ چهل، حمل اعلامیه از تهران به قم، سفر دوستان مؤتلفه به قم، اعدام انقلابی حسنعلی منصور، شرکت در دادگاه آیت‌الله طالقانی، تأسیس دارالتبلیغ، دستگیری و انتقال به زندان قصر، نِحله‌های فکری در دهۀ چهل، آشنایی با شهید مطهری؛ فصل چهارم، تکاپو در دهۀ پنجاه، شیخ محمود حلبی و انجمن حجتیه، جوسازی علیه دکتر بهشتی، پیامدهای قتل شمس‌آبادی، درگذشت دکتر شریعتی، دستگیری و فرار از دست ساواک در سال ۱۳۵۶ش، شهادت حاج آقامصطفی، تشکیل جامعه روحانیت مبارز، راهپیمایی ۱۶شهریور۱۳۵۷ش، راهپیمایی تاسوعا و عاشورای ۱۳۵۷ش، شکل‌گیری کمیته استقبال و تحصن روحانیون در دانشگاه، تحریکات سلطنت‌طلبان، اختلاف بر سر نحوۀ استقبال از امام؛ فصل پنجم، ورود امام به وطن، از بهشت زهرا تا بیمارستان امام‌خمینی، استقرار امام در مدرسۀ رفاه، تشکیل دولت موقت، رژۀ همافران، لغو حکومت نظامی به فرمان امام، تسخیر پادگان‌ها و کلانتری‌ها؛ فصل ششم، تشکیل کمیته‌های انقلاب، تسویه حساب با افراد ناباب در کمیته‌ها، شکل‌گیری گروه فرقان و انهدام این گروه و محاکمۀ سران آن، شهادت مرتضی مطهری، ترور هاشمی رفسنجانی، اولین برخورد با دولت موقت، تشکیل واحد فرهنگی جهاد، برخورد با بنی‌صدر در جهاد، تشکیل حزب جمهوری اسلامی؛ فصل هفتم، نخستین گام‌های مردم‌سالاری دینی، انتخابات اولین دورۀ ریاست جمهوری، حضور لیبرال‌ها در مجلس، انتخاب نخست وزیر و وزرا، مسألۀ آزادی گروگان‌ها، غربت شهید بهشتی، کودتای نوژه، طرح عدم کفایت سیاسی بنی‌صدر، ترور مقام معظم رهبری، انفجار حزب جمهوری اسلامی، انفجار دفتر نخست وزیری، ملاقات با فیدل کاسترو؛ گاه‌شمار؛ فهرست موضوعی اسناد؛ اسناد؛ تصاویر؛ منابع و مآخذ؛ فهرست اعلام؛ چکیده انگلیسی (میردار، خاطرات حجت‌الاسلام والمسلمین ناطق نوری، ج۱، ص ۷ـ۱۵)

جلد دوم

فصل اول، دوران وزارت کشور، تصدی وزارت کشور، مدیریت کمیته‌ها، تحول در ژاندارمری و شهربانی، شورای امنیت کشور، مسألۀ جنگ‌زدگان، درگیری‌های خیابانی، درگیری سپاه و کمیته، استیضاح، ساماندهی مرزها، تحصن طلاب شیرازی، فرمان ۸ ماده‌ای امام، تشکیل انجمن اسلامی در دولت، ارتباط با میرحسین موسوی، تحول در وزارت کشور، اولین انتخابات خبرگان، برخورد من با آیت‌الله منتظری، ماجرای مهدی هاشمی، غفلت بزرگان ما، خیانت بزرگ، حضور در جبهه‌ها؛ فصل دوم، نخست وزیری مجدد مهندس موسوی، اصرار امام در معرفی مهندس موسوی، محظوریت رئیس جمهور در انتخاب آقای موسوی، حزب جمهوری اسلامی، مخالفت طرفداران آیت‌الله منتظری با حزب جمهوری اسلامی، عدم حضور در دولت دوم موسوی، ماجرای ۹۹ نفر، جوسازی علیه محسن رضایی؛ فصل سوم، مجلس دوم و سوم، انتخابات مجلس سوم، اعتبارنامۀ نمایندگان، مجلس سوم و جناح اقلیت، درگیری در مجلس سوم؛ فصل چهارم، جامعۀ روحانیت، هاشمی رفسنجانی، جامعۀ روحانیت و کارگزاران، جامعۀ روحانیت بعد از مهدوی کنی، اختلاف با عمید زنجانی، جامعۀ مدرسین و جامعۀ روحانیت، سابقۀ جامعۀ روحانیت، انشعاب در جامعۀ روحانیت، دیدار با آقای کروبی، حرمت‌شکنی‌ها، باب شدن خلیفه‌کشی؛ فصل پنجم، رحلت حضرت امام و انتخاب آیت‌الله خامنه‌ای به رهبری، در جلسۀ خبرگان چه گذشت؟ محل سکونت رهبری، رئیس دفتر رهبری، تشکیل گروه مشاورۀ رهبری؛ فصل ششم، تشکیل بازرسی دفتر رهبری، بازرسی از دادگاه ویژۀ روحانیت، بازرسی از مخابرات، تظاهرات جانبازان در شیراز، برخورد با فرمانده سپاه در گرگان، اتهام سوءاستفادۀ برادرم از نمایندگی مجلس، تنوع سیستم‌های بازرسی کشور؛ فصل هفتم، مجلس چهارم، چالش دولت هاشمی با مجلس سوم، تلاش برای ورود چهره‌های برجسته به مجلس چهارم، تأسیس مرکز پژوهش‌های مجلس، رأی اعتماد به دولت دومِ هاشمی، چالش با دولت هاشمی، نحوۀ تعامل با رهبری و دولت؛ فصل هشتم، سیاست خارجی، استراتژی کلی در سیاست خارجی، سلمان رشدی و تأثیر آن بر سیاست خارجی، دادگاه میکونوس؛ فصل نهم، سفرهای خارجی، ترکیب هیأت همراه در سفرهای خارجی، مراسم قوّالی در پاکستان، دیدار از واتیکان، گفتگوی رؤسای مجالس تمدن‌های کهن؛ فصل دهم، تشکیل بین‌المجالس کشورهای اسلامی، مشکلات مالی بین‌المجالس اسلامی، افتتاحیه، تعیین محل دبیرخانه؛ فصل یازدهم، انتخابات دورۀ هفتم ریاست جمهوری، نامزدی برای ریاست جمهوری، نامزدی آقای ری‌شهری، تبلیغات نادرست انتخاباتی، شیطنت بیگانگان در انتخابات، موضع آقای هاشمی در انتخابات، اقدامات استانداران در انتخابات، عکس‌العمل من در قبال نتیجۀ انتخابات؛ فصل دوازدهم، بعد از دوم خرداد، همکاری با دولت بعد از دوم خرداد، وزارت اطلاعات، ماجرای آقای کرباسچی، عدم شرکت در انتخابات مجلس خبرگان رهبری، استیضاح عبدالله نوری و عطاءالله مهاجرانی، آبستراکسیون در مجلس پنجم، رفتار غیرمدنی دوم خردادی‌ها، ارتباط با آقای مهدی کروبی و مجلس ششم، ماجرای تعطیلی روزنامۀ سلام و حادثۀ کوی دانشگاه، جلسۀ سران قوا، لباس شخصی‌ها؛ فصل سیزدهم، دیدگاه‌ها، مباحث اقتصاد داخلی و سرمایه‌گذاری خارجی، رابطه به جای ضابطه در دستگاه‌های کشور، اعتقادات من در طول انقلاب (میردار، خاطرات حجت‌الاسلام والمسلمین ناطق نوری، ج ۲، ص ۷ـ۱۳)

وضعیت نشر

جلد اولِ این کتاب، در پاییز ۱۳۸۲، در ۳۴۰ صفحه، در ۲۵۰۰ نسخه، و جلد دوم، در پاییز ۱۳۸۴، در ۵۴۸ صفحه، در ۳۰۰۰ نسخه، در تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.