سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی
سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی در سال ۱۳۱۲ش در خانواده‌ای روحانی در اصفهان به دنیا آمد. پدرش سیدمصطفی فقیه‌ایمانی از روحانیان برجسته اصفهان بود. او دوره ابتدایی را در اصفهان گذراند. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و ادبیات را در مدارس علمیه اصفهان نزد استادان برجسته آن حوزه شیخ محمدحسن عالم نجف‌آبادی و شیخ عباسعلی ادیب خواند. سپس راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را نزد آقایان شیخ عبدالجواد جبل عاملی اصفهانی، سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، میرزا علی‌اکبر مشکینی، محمد مجاهدی تبریزی و آیت‌الله حسین نوری همدانی تکمیل نمود.[۱] فقیه‌ایمانی سپس به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و از درس خارج فقه آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بهره‌مند شد. آنگاه در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی در مسجد سلماسی حضور یافت. سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی درباره درس امام‌خمینی می‌گوید: «قدرت تفهیم امام در درس‌ها بسیار عالی بود و باعث این می‌شد که طلاب و فضلا در درس ایشان حاضر بشوند و مسجد سلماسی پر از جمعیت می‌شد که گاهی تا داخل کوچه هم کشیده می‌شد».[۲] او در دهه ۱۳۴۰ش در درس امام‌خمینی شرکت می‌کرد و به نظر می‌رسد در سال‌های ۱۳۴۰-۱۳۴۳ش و تا تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی شرکت می‌جسته است. وی هم‌زمان با حضور در درس امام‌خمینی، از درس خارج فقه آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی و درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و سیدمحمد محقق داماد هم بهره می‌برد. دروس تفسیر قرآن را هم از علامه سیدمحمدحسین طباطبایی تبریزی فراگرفت.[۳]
فقیه‌ایمانی در دهه ۱۳۴۰ ش به اصفهان بازگشت و به تدریس دروس حوزوی و اقامه نماز جماعت و تبلیغ دین در آن شهر پرداخت. او یکی از پرداخت‌کنندگان وجوهات امام‌خمینی بود و امام‌خمینی در نامه‌ای به فقیه‌ایمانی دستور پرداخت وجه به یکی از انقلابیان را صادر کرده بود.[۴] فقیه‌ایمانی در ۹ فروردین ۱۳۴۶ از امام‌خمینی اجازه‌ای شفاهی در امور شرعی دریافت کرد.[۵] و در ۲۱ خرداد ۱۳۴۷ امام‌خمینی اجازه‌نامه کتبی در امور شرعی به او داد.[۶] فقیه‌ایمانی به نوشته محمد شریف‌رازی، شهریه طلاب علوم حوزوی را در اصفهان پرداخت می‌کرد.[۷] ولی او دراین‌باره که فقیه‌ایمانی شهریه را به نام چه کسی پرداخت می‌کرد سخنی نگفته است. می‌توان احتمال داد که با توجه به اجازاتی که از امام‌خمینی داشت، در توزیع شهریه ایشان در اصفهان فعال بود. او در سال‌های تبعید امام‌خمینی، به فعالیت‌های سیاسی در اصفهان ادامه می‌داد و اولین جلسه روحانیان مبارز اصفهان در سال ۱۳۵۶ ش برای تهیه اعلامیه‌ای علیه حکومت پهلوی در خانه او برگزار شد.[۸] همچنین پس از انتشار مقاله‌ای در روزنامه اطلاعات علیه امام‌خمینی و سرکوب تظاهرات مردم قم در ۱۹ دی ۱۳۵۶، در اعتراض به آن اهانت، جلسه هماهنگی روحانیان اصفهان در ۲۵ دی ۱۳۵۶ در خانه او برگزار شد.[۹] آنان پس از رایزنی، با ارسال نامه‌ای به مراجع تقلید با عنوان «انا لله و انا الیه راجعون»، از امام‌خمینی با عنوان «زعیم عالی‌قدر حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی» نام بردند و با اشاره به تعطیلی بازارها در اعتراض به آن اقدامات، اعلام کردند که همگام با مردم، اقامه نماز جماعت را تعطیل خواهند کرد.[۱۰] او پس از اقدام روحانیان اصفهان در اعتراض به انتشار مقاله احمد رشیدی مطلق در روزنامه اطلاعات دستگیر شد و چهل روز در زندان بود. پس از آزادی به نجف اشرف رفت و با امام‌خمینی دیدار نمود. در بازگشت نامه‌هایی از امام‌خمینی خطاب به برخی از روحانیان را به کشور انتقال داد.[۱۱]
سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی در اردیبهشت سال ۱۳۵۷ش نیز پس از یورش مأموران حکومت پهلوی به خانه‌های مراجع تقلید در قم، همراه با روحانیان اصفهان با ارسال نامه‌ای به سیدمحمدرضا گلپایگانی، توهین به ساحت مرجعیت شیعه را محکوم نمودند.[۱۲] او در خرداد ۱۳۵۷ش همراه با جمعی از علمای برجسته اصفهان چون سیدحسین خادمی اصفهانی، در جلسه‌ای با حضور جمعی از علما و روحانیان اصفهان برای جمع‌آوری کمک‌های مالی برای رزمندگان لبنانی شرکت داشت و در آن جلسه سخنرانی کرد. بر اساس گزارش ساواک، مبلغ متنابهی در آن جلسه جمع‌آوری گردید.[۱۳] در مرداد آن سال نیز پس از دستگیری سیدجلال‌الدین طاهری اصفهانی، از روحانیان شاخص اصفهان، همراه با دیگر روحانیان مبارز اصفهان با صدور اعلامیه‌ای، یورش توأم با خشونت و توهین مأموران به خانه طاهری را محکوم و اعلام کردند در اعتراض به آن اقدام، ضمن تعطیلی تدریس و اقامه نماز جماعت، در بیت خادمی دست به تحصن خواهند زد. آنان در پایان آن اعلامیه قید کردند: «ما ضمن ابراز تنفر و انزجار از کشتارها و جنایات رژیم در شهرهای ایران، همبستگی کامل خود را با مراجع معظم‌له تقلید بالاخص حضرت آیت‌الله‌العظمی‌المجاهد الخمینی دامت برکاتهم، اعلام و حوادث اخیر را به پیشگاه مقدس امام زمان عجل اللّه فرجه الشریف و همچنین خانواده‌های داغدار و مصیبت‌زده تسلیت می‌گوییم».[۱۴] تحصن مزبور در خانه آیت‌الله خادمی شکل گرفت و چند روز ادامه یافت. کمال‌الدین فقیه‌ایمانی از نظر ساواک، یکی از گردانندگان اصلی آن تجمعات بود و به همین علت در ۲۱ مرداد ۱۳۵۷ ش توسط مأموران ساواک دستگیر و زندانی شد.[۱۵]
او در زندان وقتی در جریان فاجعه سینما رکس آبادان قرار گرفت، همراه با دیگر زندانیان اعلامیه‌ای صادر کردند و «اقدام وحشیانه مشتی جنایتکار و رسوا در شهر آبادان» را محکوم کردند و خواستند تا مسببان این فاجعه هراس‌انگیز هرچه زودتر در پیشگاه عدالت به کیفر این عمل ننگین و ضدانسانی خود برسند.[۱۶] وی در بهمن ۱۳۵۷ همراه با روحانیان مبارز اصفهان با صدور اعلامیه‌ای، ضمن اعتراض به دستور شاپور بختیار، نخست‌وزیر وقت، در بستن فرودگاه‌ها بر روی پروازهای خارجی با هدف جلوگیری از بازگشت امام‌خمینی به کشور، به‌منظور همبستگی با روحانیان متحصن در مسجد دانشگاه تهران، اعلام کردند در بیت سیدحسین خادمی اصفهانی دست به تحصن خواهند زد.[۱۷]
کمال‌الدین فقیه‌ایمانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های تحقیقی ـ پژوهشی خود در اصفهان ادامه داد و سال‌ها عضو هیئت‌امنای مؤسسه خیریه همدانیان در اصفهان بود که با دستور سیدحسین خادمی و نظر مثبت امام‌خمینی فعالیت می‌کرد.[۱۸] او در ۱۳۶۳ش به پیشنهاد امام‌خمینی، ترجمه تفسیر قرآن به زبان انگلیسی را آغاز کرد. پیرو این پیشنهاد، با گروهی از مترجمان این وظیفه را بر عهده گرفت و در حیات امام‌خمینی دو جلد از ترجمه تفسیر قرآن را به انگلیسی برگرداند و سپس ترجمه آن را (تا بیست جلد) ادامه داد.[۱۹] سپس ترجمه پانصد حدیث را به زبان انگلیسی آغاز کرد که این ترجمه تاکنون به ده زبان زنده دنیا ترجمه شده است.[۲۰] همچنین کتاب‌های نور القرآن فی تفسیر القرآن و دسته گلی از دوستان اهل‌بیت(ع) از تألیفات او است. او کتابخانه امیرالمؤمنین را در اصفهان بنیان نهاد و سپس حوزه علمیه باقرالعلوم را در کنار آن تأسیس کرد..[۲۱] علاوه بر آن، بزرگ‌ترین مدرسه علمیه اصفهان موسوم به دارالحکمه زیر نظر وی اداره می‌شود. او همچنین مؤسس مرکز تحقیقاتی امیرالمؤمنین(ع) و کتابخانه و مرکز پژوهشی باقرالعلوم(ع) اصفهان است.[۲۲] و هر روز نامه‌های بسیاری از اقصی نقاط برای دریافت اطلاعاتی درباره امام مهدی(عج) به این مؤسسه ارسال می‌شود.[۲۳] فقیه‌ایمانی همچنین سه باب بیمارستان و درمانگاه بزرگ، مساجد و حسینیه‌های متعدد در اصفهان و شهرهای اطراف اصفهان تأسیس کرده است.[۲۴] تأسیس مدرسه حجتیه در مشهد، تأسیس مدرسه علمیه باقرالعلوم، بیمارستان امام حسین(ع)، بیمارستان سوانح امام موسی کاظم(ع)، بیمارستان زنان و زایمان حضرت زهرا(س)، درمانگاه شهدا، صندوق قرض‌الحسنه و جهیزیه از دیگر اقدامات عام‌المنفعه اوست.[۲۵] فقیه‌ایمانی در ۱۳۸۶ش به‌عنوان یکی از چهره‌های ماندگار روحانی استان اصفهان معرفی شد و مورد تقدیر قرار گرفت.[۲۶]
سیدکمال‌الدین فقیه‌ایمانی در ۲۹ مرداد ۱۴۰۰ در اصفهان درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سیدیوسف طباطبایی‌نژاد در حیاط کتابخانه امیرالمؤمنین(ع) اصفهان به خاک سپرده شد.[۲۷]
پانویس
- ↑ انصاری، ص۳۵۳-۳۵۴.
- ↑ سلسله موی دوست، ص۱۷۴ ـ ۱۷۵؛ برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی، ج۵، ص۱۰۴.
- ↑ برداشت‌هایی از سیره امام‌خمینی، ج۵، ص۱۰۴؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، ج۱، ص۱۹۰؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۸، ص۲۹۲.
- ↑ صحیفه امام، ج۳، ص۲۶.
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۴۶۱.
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۴۷۶.
- ↑ شریف‌رازی، ج۷، ص۴۸۲.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۸، ص۲۹۲.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ص۱۶۷.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۴۰-۲۴۱؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۸، ص۳۱۶-۳۱۷؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ص۱۶۹-۱۷۰.
- ↑ «آیت‌الله سیدکمال...»، ص۱۴.
- ↑ آیت‌الله‌العظمی سید...، ج۳، ص۶۵۶.
- ↑ آیت‌الله‌العظمی سید...، ج۲، ص۷۵.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۱۹، ص۳۲۶-۳۲۷؛ انقلاب اسلامی به...، استان اصفهان، ج۳، ص۷۳ـ۷۴.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، ج۳، ص۲۷۱ و ۴۱۳.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، ج۳، ص۴۵۳.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۱۶، ص۳۹۷-۳۹۸؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۱۹، ص۵۳۴-۵۳۵؛ یاران امام به...، ج۳۵، ص۳۶۳ـ۳۶۴.
- ↑ صحیفه امام، ج۱۸، ص۱۶۳.
- ↑ «آیت‌الله سیدکمال فقیه...»، ص۱۴-۱۵.
- ↑ «آیت‌الله سیدکمال فقیه...»، ص۱۵.
- ↑ «آیت‌الله سیدکمال فقیه...»، ص۱۵.
- ↑ انقلاب اسلامی به...، ج۸، ص۲۹۲.
- ↑ شریف‌رازی، ج۷.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ص۱۶۷؛ انقلاب اسلامی به...، ج۸، ص۲۹۲.
- ↑ انصاری، ص۳۵۴.
- ↑ «چهره‌های ماندگار استان...»، ص۲۰.
- ↑ انصاری، ص۳۵۴.
منابع
- آیت‌الله‌العظمی سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۵)، ج۳، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- «آیت‌الله سیدکمال فقیه‌ایمانی: حضرت امام گفتند از طرف من دست ایشان را ببوسید» (۱۳۹۲)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۱۱۴، ۴ اردیبهشت.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۰)، «درگذشتگان: آیت‌الله فقیه‌ایمانی»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی‌ودوم، شماره ۱۹۱، آذر و دی.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، ج۸، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان (۱۳۸۳)، ج۱ و ۲ و ۳، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- «چهره‌های ماندگار استان اصفهان معرفی شدند» (۱۳۸۶)، روزنامه ایران، شماره ۳۸۵۸، ۲۰ بهمن.
- سلسله موی دوست: خاطرات دوران تدریس امام‌خمینی(س) به نقل از شاگردان، دوستان و منسوبین (۱۳۸۳)، به کوشش مجتبی فراهانی، با مقدمه عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۴)، گنجینه دانشمندان، ج۷، قم، پیروز.
- صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۳ و ج ۱۸، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمحمد احمدی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.