غلامرضا کاردان
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | غلامرضا کاردان |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۷ ش |
| زادگاه | مشهد، ایران |
| تاریخ وفات | ۷ فروردین ۱۴۰۱ |
| محل دفن | گلزار شهدای علی بن جعفر، قم |
| شهر وفات | قم، ایران |
| خویشاوندان سرشناس | مهدی کاردان (فرزند شهید) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام خمینی، میرزا هاشم آملی، حسین وحید خراسانی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه مشهد، قم |
| تألیفات | امامت و عصمت امامان در قرآن، علم پیامبر و امام در قرآن، امامت در حدیث غدیر، شفاعت (با همکاری شیخ احمد مطهری)، عدالت صحابه، وضو در کتاب و سنت، فاطمه معیار شناخت، هدف از خلقت، کاروانی در سایه ابر |
| سایر | مبارز علیه حکومت پهلوی، فعال در حوزه‌های فرهنگی و علمی، عضو شورای کتاب مجمع جهانی اهل‌بیت |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | فعالیت‌های سیاسی در دوران مبارزات علیه رژیم پهلوی، همکاری با امام خمینی |
| اجتماعی | همکاری با مؤسسات علمی و فرهنگی مانند مؤسسه در راه حق، مؤسسه امام صادق(ع)، مجمع جهانی اهل‌بیت |
غلامرضا کاردان، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
زادگاه و تحصیل
غلامرضا کاردان در سال ۱۳۱۷ در مشهد به دنیا آمد. وی دوره ابتدایی را در مشهد گذراند و در آن دوران با آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای هم‌دوره بود. کاردان پس از پایان دوره ابتدایی به مدت سه سال ترک تحصیل کرد. سپس از سال ۱۳۳۰ تا ۱۳۳۶ به تحصیل در حوزه علمیه مشهد پرداخت [۱] در آن حوزه ادبیات را پیش محمدتقی ادیب نیشابوری خواند [۲] و بخشی از سیوطی را هم نزد وی فراگرفت. در همان زمان بود که بخشی از الفیه ابن مالک را حفظ کرد [۳] او در سال ۱۳۳۷ برای ادامه تحصیل راهی قم شد و در حوزه علمیه آنجا در درس لمعه شیخ محمدتقی ستوده شرکت کرد و در درس مکاسب هم از شاگردان ابوالقاسم خزعلی بود [۴] رسائل را هم پیش حسین نوری همدانی خواند و آنگاه در درس کفایةالاصول سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی شرکت کرد [۵] مدتی هم در درس رسائل شیخ مصطفی اعتمادی حضور داشت و مدتی هم از درس کفایةالاصول محمد فاضل لنکرانی و ناصر مکارم شیرازی بهره‌مند شد [۶] در همان زمان به سبب حفظ الفیه ابن مالک، از سوی آیت‌الله سیدحسین بروجردی تشویق شد. او پس از پایان دوره سطح وارد درس خارج فقه و اصول آیت‌الله میرزا هاشم آملی شد.
فعالیت سیاسی و اجتماعی
غلامرضا کاردان در سال ۱۳۴۱ به سبب بیماری چشم به تهران رفت و مدتی در آنجا به تحصیل ادامه داد. در همان زمان بود که مبارزات امام‌خمینی علیه حکومت پهلوی آغاز شد و کاردان به صف مبارزان علیه حکومت پهلوی پرداخت. از جمله در تهران در مسجد ارگ و در سخنرانیهای محمدتقی فلسفی شرکت میکرد. پس از آن هم به فعالیت‌های سیاسی ادامه داد و پس از آزادی امام‌خمینی از حبس و حصر در تهران (فروردین ۱۳۴۳)، همراه با جمعی از طلاب در دیدار با امام‌خمینی حضور داشت. سپس در درس خارج فقه امام‌خمینی حضور یافت [۷] این حضور کوتاه بود، چراکه با تبعید امام‌خمینی در ۱۳ آبان ۱۳۴۳، درس فوق هم پایان یافت.
او در آبان ۱۳۴۳ و در سخنرانی امام‌خمینی علیه آمریکا و کاپیتولاسیون حضور داشت [۸] پس از آن، از درسهای خارج فقه و اصول آیات میرزا هاشم آملی، حسین وحید خراسانی و سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی بهره می‌برد [۹] او سپس همراه با ابوالقاسم خزعلی و محمد محمدی ری‌شهری حفظ قرآن را آغاز کرد و مدتی بعد، آن را حفظ کرد [۱۰] پس از استقرار امام‌خمینی در عراق، بارها به آن کشور سفر کرد و در نجف اشرف به خدمت امام‌خمینی می‌رسید. در یکی از این سفرها به امام‌خمینی معرفی شد و از سوی ایشان به سبب حفظ قرآن کریم تشویق شد [۱۱]
او تابستان‌ها به مشهد نیز سفر میکرد و در جلساتی که با حضور برخی از طلاب مبارز تشکیل می‌شد، شرکت میکرد و از آن جمله می‌توان به جلسات با آیت‌الله سیدعلی خامنه‌ای اشاره کرد.
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی
کاردان پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مدتی با حکم آیت‌الله موسوی اردبیلی، رئیس دیوان عالی کشور، مسئول رسیدگی و آزاد کردن زندانیان در خرم‌آباد شد. سپس به کارهای فرهنگی روی آورد و از جمله به فعالیت در مؤسسۀ در راه حق پرداخت [۱۲] این همکاری که پیش از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز شده بود، سال‌ها ادامه داشت [۱۳] و وی به تدریس کلام شیعه در آنجا و همچنین مؤسسۀ امام صادق(ع) می‌پرداخت [۱۴] علاوه بر آن، سال‌ها عضو شورای کتاب مجمع جهانی اهل‌بیت بود و بر آثار چاپ شده از سوی مجمع جهانی اهل‌بیت نظارت میکرد. مدتی هم با مؤسسۀ مهدویت همکاری داشت و بر مقالات منتشر شده از سوی پژوهشکده علوم قرآنی نظارت میکرد.
کاردان در راه دفاع از حقانیت معارف شیعی و مبارزه با انحرافات عقیدتی و فکری، سال‌ها فعال بود، از جمله وقتی‌که یکی از عالمان اهل‌سنت در کشور کویت، در مقاله‌ای با موضوع «ازدواج موقت» در عقاید شیعه شبهه کرده بود، مقاله وی را نزد حسین وحید خراسانی بردند و این مرجع تقلید پاسخ به این مقاله را به کاردان ارجاع داد و کاردان به‌طور مفصل، مستدل و منطقی در مقاله‌ای با عنوان «الازدواج الموقت؛ کتاباً و سنتاً» به این شبهه پاسخ داد و آن عالم سنی را رد کرد. آیت‌الله وحید خراسانی پس از مطالعه مقاله فوق، آن را تحسین کرد و بر آن تقریظ نوشت [۱۵]
کاردان مدت سه سال هم مسئول بعثه مقام معظم رهبری در حج بود [۱۶] در کنار آن آثاری را تألیف کرده است که از آن جمله می‌توان به امامت و عصمت امامان در قرآن، علم پیامبر و امام در قرآن، امامت در حدیث غدیر، شفاعت (با همکاری شیخ احمد مطهری)، عدالت صحابه، وضو در کتاب و سنت، فاطمه معیار شناخت، هدف از خلقت، کاروانی در سایه ابر، اشاره کرد.
درگذشت
غلامرضا کاردان در ۷ فروردین ۱۴۰۱ در قم درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط شیخ مهدی شب‌زنده‌دار در گلزار شهدای علی بن جعفر آن شهر و در جوار قبر فرزند شهیدش مهدی کاردان به خاک سپرده شد [۱۷]
پانویس
- ↑ (آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با غلامرضا کاردان).
- ↑ (انصاری، ص۳۷۸)
- ↑ (همرهان مجمع، ص۶۵۱).
- ↑ (آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با غلامرضا کاردان).
- ↑ (رشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با غلامرضا کاردان؛ همرهان مجمع، ص۶۵۱).
- ↑ (همرهان مجمع، ص۶۵۱؛ انصاری، ص۳۷۸).
- ↑ (همرهان مجمع، ص۶۵۱).
- ↑ (آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با غلامرضا کاردان).
- ↑ (انصاری، ص۳۷۸).
- ↑ (همرهان مجمع، ص۶۵۱).
- ↑ (آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با غلامرضا کاردان).
- ↑ (آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با غلامرضا کاردان).
- ↑ (همرهان مجمع، ص۶۵۲)
- ↑ (همرهان مجمع، ص۶۵۲؛ انصاری، ص۳۷۸).
- ↑ (همرهان مجمع، ص۶۵۲)
- ↑ (آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با غلامرضا کاردان).
- ↑ (همرهان مجمع، ص۶۵۲ـ۶۵۵؛ انصاری، ص۳۷۸ـ۳۷۹).
منابع
- آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با غلامرضا کاردان.
- انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۱)، «درگذشتگان: آیت‌الله کاردان»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی و دوم، شماره ۱۹۴، خرداد و تیر.
- همرهان مجمع (یادنامه شهدا و مرحومین مجمع جهانی اهل‌بیت) (۱۴۰۱)، تهران، مجمع جهانی اهل‌بیت.