عباس پورمحمدی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | عباس پورمحمدی |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۳ ش |
| زادگاه | روستای ماهونک، شهرستان رفسنجان، ایران |
| تاریخ وفات | ۲۴ آبان ۱۳۹۵ |
| محل دفن | مزار شهدای گمنام، رفسنجان |
| شهر وفات | رفسنجان، ایران |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام خمینی، آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی، آیت‌الله سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی |
| محل تحصیل | قم، کرمان، یزد |
| سایر | مبارز انقلابی، مسئول حزب جمهوری اسلامی در رفسنجان، مؤسس بانک تعاون اسلامی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | فعال در نهضت اسلامی، مبارز با حکومت پهلوی، مؤسس حزب جمهوری اسلامی |
| اجتماعی | مشارکت در امور عام‌المنفعه، ساخت مدرسه و مسجد، رئیس بانک تعاون اسلامی |
عباس پورمحمدی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی. عباس پورمحمدی در سال ۱۳۰۳ش در روستای ماهونک شهرستان رفسنجان متولد شد.[۱] او خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در زادگاهش آموخت و سپس دوران ابتدایی را در همان‌جا گذراند. پس از طی دوره ابتدایی، در کارگاهی خیاطی مشغول به کار شد، ولی پس از مدتی شوق فراگیری دروس حوزوی او را به حوزه علمیه کشاند. پورمحمدی در حالی که ۲۴ ساله بود، وارد حوزه علمیه رفسنجان شد و بخشی از مقدمات را در آنجا خواند. آنگاه به کرمان رفت و پس از حضوری کوتاه‌مدت در آنجا، راه یزد را در پیش گرفت و در درس استادان آنجا شرکت کرد. در آنجا با محمدتقی مصباح یزدی هم‌حجره بود.[۲]
او در سال ۱۳۳۱ش راهی قم شد و دروس سطح را در آنجا نزد آقایان شیخ محمد صدوقی یزدی، حسینعلی منتظری، محمدتقی ستوده و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی خواند. سپس به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و در درس آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی.[۳] و امام‌خمینی حاضر شد.[۴] او سپس به رفسنجان بازگشت و به وعظ و خطابه در آنجا پرداخت. درباره سال بازگشت او به رفسنجان گزارشی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد پیش از سال ۱۳۴۰ ش به زادگاهش بازگشته بود، بنابراین می‌توان گفت که طی سال‌های ۱۳۳۱-۱۳۴۰ ش در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی حضور می‌یافته است.
عباس پورمحمدی پس از بازگشت به رفسنجان، در ماهونک مقیم شد و پس از رحلت شیخ محمدجواد، امام جماعت مسجد سقاباشی رفسنجان، در سال ۱۳۴۱ش.[۵]، به آنجا رفت و امامت جماعت آن مسجد را بر عهده گرفت.[۶] او پس از رحلت آیت‌الله بروجردی، امام‌خمینی را به‌عنوان مرجع تقلید معرفی کرد و رساله عملیه ایشان را در آن شهر توزیع می‌نمود.[۷] پس از انتشار اخبار تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، اعلامیه امام‌خمینی را در مسجد سقاباشی برای مردم قرائت کرد و سپس اعلامیه مراجع تقلید علیه آن مصوبه را در رفسنجان در نشستی که رؤسای ادارات آن شهر هم حضور داشتند، پخش کرد و نسخه‌هایی از اعلامیه را در اختیار آنان نیز قرار داد.[۸] سپس همراه با روحانیان رفسنجان نامه‌ای را به آیات امام‌خمینی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و سیدکاظم شریعتمداری ارسال کردند و آن تصویب‌نامه را برخلاف قوانین اسلام و قانون اساسی دانستند و مخالفت خود را با آن اعلام کردند و از مراجع تقلید خواستند با کمال جدیت به مقابله با آن بپردازند و.[۹] او به‌صورت علنی نام امام‌خمینی را در محافل و مجالس می‌آورد و از جوانان می‌خواست برای بزرگداشت امام‌خمینی، همواره از ایشان یاد کنند.[۱۰] همچنین عالمان و روحانیان سیاسی و طرفدار امام‌خمینی را به رفسنجان دعوت می‌کرد که از آن جمله می‌توان به حسین نوری همدانی.[۱۱]، ناصر مکارم شیرازی.[۱۲]، فخرالدین حجازی، احمد جنتی، محمدتقی فلسفی، سیدحسن طاهری خرم‌آبادی، سیدمحمد صالح طاهری، شیخ محمدصادق صادقی (خلخالی)، محمدتقی مصباح یزدی، محمدجعفری گیلانی، سیدمحمد موسوی خوئینی‌ها، عبدالمجید معادیخواه، سیدهادی خامنه‌ای و... اشاره کرد.[۱۳]; نگاهی به این افراد نشان می‌دهد که همه آنان از روحانیان طرفدار امام‌خمینی بودند و عباس پورمحمدی با دعوت آنان، سعی در تبیین اهداف امام‌خمینی در آن شهر داشت.[۱۴] او به‌ویژه از سال ۱۳۴۹ش در تبلیغ مرجعیت امام‌خمینی در رفسنجان می‌کوشید و وجوهات شرعی را به نام ایشان دریافت می‌کرد.[۱۵] به همین سبب بود که امام‌خمینی جایگاهی والا در رفسنجان یافت و به ادعای او، ۹۹ درصد از مردم آن شهر مقلد ایشان شدند.[۱۶]
پورمحمدی در آن سال‌ها مسجد سقاخانه را به‌صورت پایگاهی برای نهضت اسلامی در آورده بود.[۱۷] او همچنین میزبان روحانیان تبعیدی به رفسنجان نیز بود که از آن جمله می‌توان به شیخ عباس محفوظی، روحانی تبعیدی به آن شهر اشاره کرد که بیش از چهل روز در خانه پورمحمدی اقامت داشت.[۱۸] این فعالیت‌ها حساسیت ساواک را برانگیخته بود و به همین سبب رفتارهای او تحت نظر ساواک قرار داشت و به همین علت بارها او را احضار و ممنوع‌المنبر کرد.[۱۹] و در سال ۱۳۵۴ ش ممنوع‌الخروج نمود.[۲۰] پورمحمدی در آبان ۱۳۵۶ مجلس ترحیمی به مناسبت درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی در رفسنجان برگزار کرد و پس از سرکوب تظاهرات مردم قم در نوزده دی آن سال، در تعطیلی بازار رفسنجان نقش داشت. به همین سبب بار دیگر به ساواک احضار شد.[۲۱] ساواک در گزارشی درباره او اعلام کرد: «در شهر رفسنجان ضمن سخنرانی‌های تحریک‌آمیز، مردم را به ضدیت با یکدیگر تحریک نموده، به نحوی که موجبات سلب آرامش و آسایش را فراهم ساخته است».[۲۲] تداوم این فعالیت‌ها باعث شد کمیسیون امنیت اجتماعی کرمان در سال ۱۳۵۶ ش.[۲۳] او را به مدت دو سال به زابل تبعید کند. سپس محل تبعید او ابتدا به سراوان و سپس بندر لنگه در استان هرمزگان تغییر یافت.[۲۴] او در دوران تبعید در بندر لنگه همراه با دیگر روحانیان تبعیدی، نامه‌هایی را در محکومیت اقدامات حکومت پهلوی امضا می‌کرد.[۲۵]
عباس پورمحمدی پس از پیروزی انقلاب اسلامی، در تأسیس کمیته‌های انقلاب اسلامی در رفسنجان نقش داشت. هم‌زمان مسئولیت حزب جمهوری اسلامی در رفسنجان را بر عهده داشت.[۲۶] او آنگاه بانک تعاون اسلامی را در رفسنجان تأسیس کرد و ریاست آن را بر عهده گرفت و به فعالیت‌های عام‌المنفعه در قالب آن می‌پرداخت.[۲۷] از دیگر اقدامات و فعالیت‌های اجتماعی پورمحمدی می‌توان به تشویق مردم برای کمک به محرومان و فقرا، ساخت مدرسه و مسجد، ساخت ده‌ها مجتمع فرهنگی ـ مذهبی ـ رفاهی در رفسنجان ازجمله بیمارستان علی بن ابیطالب (ع)، مسجد امام‌خمینی، مسجد قبا و مجتمع آموزشی علوی اشاره کرد.[۲۸] عباس پورمحمدی در ۲۴ آبان ۱۳۹۵ در رفسنجان درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط سیدیحیی جعفری، امام جمعه کرمان، در جوار مزار شهدای گمنام رفسنجان به خاک سپرده شد.[۲۹]
پانویس
- ↑ صفری، ص۲۹۵.
- ↑ صفری، ص۲۹۵.
- ↑ انصاری، ص۱۴۲
- ↑ انصاری، ص۱۴۲؛ روحانی، ص۴۷.
- ↑ صفری، ص۲۹۶
- ↑ صفری، ص۲۹۶؛ انصاری، ص۱۴۲.
- ↑ صفری، ص۱۵۳-۱۵۴.
- ↑ صفری، ص۲۹۶-۲۹۷.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۳۰.
- ↑ صفری، ص۱۵۳-۱۵۴.
- ↑ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۲۳۴
- ↑ آیت‌الله‌العظمی ناصر...، ج۲، ص۱
- ↑ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ص۱۹۶-۱۹۷
- ↑ صفری، ص۲۹۸.
- ↑ سیر مبارزات یاران...، ج۵، ص۲۶۵.
- ↑ صفری، ص۲۹۸.
- ↑ صفری، ص۱۹۶.
- ↑ همان، ص۲۳۶-۲۳۷.
- ↑ صفری، ۱۵۳-۱۵۴
- ↑ آیت‌الله سیدیحیی...، ص۱۵۹.
- ↑ صفری، ص۳۷۲-۳۷۴.
- ↑ صفری، ص۱۲۱؛ آیت‌الله‌العظمی ناصر...، ج۲، ص۱.
- ↑ همان
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۵، ص۴۴۵.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ص۳۴۸ ـ ۳۵۷، ۳۸۴؛ صفری، ص۴۰۷-۴۰۹.
- ↑ صفری، ص۱۵۴.
- ↑ صفری، ص۵۲۶ ـ ۵۲۷.
- ↑ همان، ص۱۵۴.
- ↑ انصاری، ص۱۴۲.
منابع
- آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- آیت‌الله سیدیحیی جعفری به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۶)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۹۵)، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام پورمحمدی»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۱۶۲، بهمن و اسفند.
- انقلاب اسلامی در رفسنجان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- روحانی، سیدحمید (۱۳۵۸)، بررسی و تحلیلی از نهضت امام‌خمینی در ایران، ج۱، بی‌جا، دارالفکر ـ دارالعلم.
- صفری، حسین (۱۳۸۸)، انقلاب اسلامی در رفسنجان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، کتاب ۲۰: آیت‌الله سیدمرتضی پسندیده، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۴)، کتاب ۵۵: آیت‌الله شیخ عباس واعظ طبسی، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.