ناگفتهها (خاطرات شهید حاج مهدی عراقی)
ناگفتهها خاطرات شهیدحاج مهدی عراقی.[۱] بخشی از خاطرات شفاهی مهدی عراقی در باره امامخمینی است که زوایای زندگی او و نیز گوشههایی ناگفته از تاریخ سیاسی ایران را بیان میکند.[۲]
پدیدآوران
این کتاب به کوشش محمود مقدسی، مسعود دهشور و حمیدرضا شیرازی، سه تن از دانشجویان انجمن اسلامی پاریس در دهۀ پنجاه، به سرانجام رسیده است.[۳]
اهمیت
کتاب «ناگفتهها» بازگوکنندۀ خاطرات یک مبارز زندان کشیده است که بیشتر حوادث و وقایع سیاسی و تاریخی معاصر را از نزدیک دیده و در پاریس همراه امامخمینی بوده است.[۴] «ناگفته ها» راویمحور نیست، بلکه روایتمحور است و راوی از بیرون جریانات را میببیند.[۵]
ساختار
این کتاب برآیند پنج جلسه گفتوگوی چندین ساعتۀ دانشجویان انجمن اسلامی پاریس با حاج مهدی عراقی در پاییز ۱۳۵۷ش است که در پاریس انجام گرفته، سپس به شکل کتاب درآمده است.[۶] اساس طبقهبندی محتوا نیز ترتیب زمانی مصاحبههاست. مصاحبهها بدون کموکاست پیاده و به ترتیب زمانیِ انجام، چیده شدهاند. بهگونهای که لحن گفتاری آن در نوشتار نیز نمایان است. تنها، توضیحاتی جهت شفافتر شدن مباحث در داخل گیومه به متن اضافه شده است.[۷] کتاب با عکسی از مهدی عراقی و امامخمینی و جملۀ امام دربارۀ ایشان آغاز، سپس فهرست اجمالی و مقدمه آمده است. در مقدمه توضیحات کاملی دربارۀ روند کار کتاب بیان شده.[۸] سپس، به صورت کوتاه به زندگی مهدی عراقی نیز اشاره شده است.[۹] چون کتاب فرآیند پنج مصاحبه در ۱۲ نوارکاست بوده، کتاب نیز در پنج بخش و دوازده فصل چیده شده است. جلسه اول مصاحبه دربرگیرندۀ سه فصل از کتاب، نگاهی دارد به دوره بعد از شهریور ۱۳۲۰ش، اشغال ایران، نواب صفوی و فدائیان اسلام.[۱۰] جلسه دوم با بررسی ترور رزمآرا، و حاشیههای آن، به ملی شدن صنعت نفت، دستگیری اعضای فدائیان اسلام در فروردین ۱۳۳۰ش و دستگیری نواب صفوی نیز پرداخته است.[۱۱] جلسه سوم، با طرح دوران حبس و شکنجه فدائیان اسلام و اعدام نواب صفوی، چگونگی آشنائیاش با امامخمینی و زمینههای قیام ۱۵ خرداد را بیان میکند.[۱۲] جلسه چهارم، پیرامون قیام ۱۵ خرداد ۴۲ و از سخنرانی امامخمینی در مسجد اعظم قم تا پخش اعلامیه در روزهای قبل از ۱۵ خرداد و از به راه افتادن تظاهرات و قیام ۱۵ خرداد تا دستگیری شهید خودش و بازجوییهای انجام شده در زندان سخن میگوید.[۱۳] جلسه پنجم ـجلسه پایانی مصاحبههاـ جریان دادگاه خود و محمد بخارائی را گفته و به پرسشها دربارۀ حزب ملل اسلامی پاسخ میدهد.[۱۴] آثار پیرامونی علاوه بر این کتاب، چندین اثر دربارۀ زندگینامه، اسناد و خاطرات شفاهی مهدی عراقی منتشر شده است. ازجمله:
- انصاریان، معصومه، شکوه پایداری، تهران، سوره مهر، ۱۳۹۲ش. در ۱۴۴ صفحه.
- رهنما، شاهین، شهید مهدی عراقی، تهران، موسسه فرهنگی مدرسه برهان، ۱۳۸۸ش. در ۱۱۲ صفحه.
- سلطانی احمدی، مجتبی و عزیزی امین، تاریخ شفاهی زندگی و مبارزات شهید مهدی عراقی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۹۲ش. در ۳۸۰ صفحه.
- عراقی، امیر، مبارزه به روایت شهید مهدی عراقی، تهران، موسسه انتشاراتی روزنامه ایران، ۱۴۰۲ش. در ۴۲۴ صفحه.
- فرقانی، سیدمصطفی، سیمای یک مرد در انقلاب، تهران، فاتحان، ۱۳۹۵ش. در ۱۶۰ صفحه.
- نعمتاللهی، عبدالرضا و حسینی سیدمصطفی، مهدی عراقی را بُکُش، تهران، سروش، ۱۴۰۰ش. در ۳۰۴ صفحه.
وضعیت نشر
این کتاب در سال ۱۳۷۰ش برای اولینبار به چاپ رسید. کتاب ۲۶۲ صفحه است که در پایان با عکسهایی از فدائیان اسلام و شخصیتهای تاریخی.[۱۵] سپس نمایه اماکن و اشخاص پایان مییابد.[۱۶]
پانویس
- ↑ پاریس، پاییز ۱۹۷۸ـ۱۳۵۷
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۹
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۰ـ۱۱.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۰.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۱.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۲.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۲ـ۱۳.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۹ـ۱۳
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۵ـ۶۳.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۷ـ۷۹.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۸۰ـ۱۰۴.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۰۵ـ۱۵۳.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۷۷ـ۱۹۱.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۱۹۲ـ۲۶۲.
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۲۶۳ـ۲۷۲
- ↑ مقدسی و دیگران، ناگفتهها، ص ۲۷۴ـ۲۹۰.
منابع
- مقدسی، محمود و مسعود دهشور و حمیدرضا شیرازی، ناگفتهها؛ خاطرات شهیدحاج مهدی عراقی (پاریس، پاییز ۱۹۷۸ـ۱۳۵۷)، تهران، موسسه فرهنگی رسا، اول، ۱۳۷۰ش.