سیدمحمدمهدی مرتضوی لنگرودی

از ویکی امام خمینی

سید محمدمهدی مرتضوی لنگرودی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی.

سید محمدمهدی مرتضوی لنگرودی در سال ۱۳۱۴ش در خانواده‌ای روحانی در نجف به دنیا آمد. پدرش سید مرتضی مرتضوی لنگرودی یکی از عالمان متقی و بلندآوازه حوزه‌های علمیه قم و نجف و یکی از شاگردان برجسته و ممتاز میرزا محمدحسین نائینی و سید ابوالحسن اصفهانی بود و در اوایل دهه ۱۳۴۰ در قم و تهران به فعالیت علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت.

سید محمدمهدی مرتضوی دوران کودکی خویش را تا سال ۱۳۲۱ در نجف گذراند و خواندن و نوشتن قرآن را در محضر پدرش فراگرفت و تحصیلات مکتب‌خانه‌ای را هم در نجف آغاز کرد. وی در نوجوانی همراه با خانواده به ایران آمد و در تهران مقیم شد و پس از فراگیری دروس متداول در سال ۱۳۲۸ ش وارد مدرسه علمیه حاج ابوالفتح شد و تحصیل علوم دینی را آغاز کرد [۱] و مقدمات را نزد آیت‌الله کنی و فردی به نام شیخ‌الاسلام فراگرفت. در کتاب تجرید و کلام هم از شاگردان میرزا ابوالحسن شعرانی بود و هیئت و نجوم را هم پیش علامه حسن حسن‌زاده آملی و شعرانی خواند. درایه و رجال را هم پیش مهدی الهی قمشه‌ای فراگرفت. سپس به قم رفت و در حوزه علمیه آنجا رسائل و مکاسب را پیش سید محمدباقر سلطانی طباطبایی خواند. کفایةالاصول را هم نزد میرزا محمد مجاهدی تبریزی آموخت [۲] و در درس فلسفه و علوم معقول هم از شاگردان علامه سید محمدحسین طباطبایی بود. سپس از درس‌های خارج فقه و اصول سید حسین طباطبایی بروجردی، امام خمینی، سید محمدرضا گلپایگانی، میرزا هاشم آملی و سید محمدکاظم شریعتمداری بهره‌مند شد [۳] وی درس‌های خارج فقه امام خمینی را تقریر کرد، ولی از این تقریرات اطلاعاتی در دست نیست. مرتضوی تا تبعید امام خمینی از درس‌های امام خمینی بهره می‌برد و پس از آن از درس‌های آیت‌الله گلپایگانی بهره برد. هم‌زمان به تدریس در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و از مدرسین حوزه علمیه و ائمه جماعت قم بود.[۴]

مرتضوی لنگرودی سفرهای متعدد تبلیغی به کشور هند و پاکستان کرد و در آنجا مجالس بسیاری در شهرهای مختلف (مانند دهلی، بنارس، حیدرآباد، بمبئی، اکبرآباد، آگره و لکهنو) برپا و از حقانیت اسلام و تشیع دفاع کرد (احسان‌بخش، ص۶۴۶) و حسینیه‌ای را هم در آن کشور ساخت. همچنین جامعةالسبطین را هم در پاکستان بنیان نهاد. او در دوران نهضت اسلامی در تهیه و توزیع اعلامیه‌های امام خمینی فعال بود. پس از پیروزی انقلاب اسلامی هم به فعالیت‌های علمی و تدریس در حوزه علمیه قم ادامه داد[۵] همچنین کانون‌های فرهنگی را در قم بنیان نهاد و شبهای پنجشنبه و جمعه هر هفته جلساتی را برای معلمان و دانش‌آموزان دایر می‌کرد.

تقریرات درس خارج فقه (درس صلاه و خمس) آیت‌الله بروجردی، تقریرات درس خارج فقه (طهارت و حج) آیت‌الله گلپایگانی، تقریرات درس خارج فقه (طهارت و حج) امام خمینی، تقریرات درس‌های آیت‌الله میرزا هاشم آملی (شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳)، کتاب‌های حدود معماری اسلامی (احسان‌بخش، ص۶۴۶)، ارمغان هند و پاکستان، دستورات ارزنده، دیوان مرتضوی، داستان پشیمان‌شدگان، امشی به حشرات بهایی، پاسخ به کتاب شهید جاوید، گفتگوی عالم و صوفی،[۶]رساله‌ای در حجاب، صد و ده معمای اسلامی، عبرتی از شناسنامه، سالسل مرتضوی (کشکول)، توحید مرتضوی، مناجات مرتضوی، دستورات ارزنده، پاسخ به گفته ما، احسن الصراط، کتابی در رد یهود، کتابی در رد نصاری، سؤال و جواب درباره حجاب، صندوق حسنات، ارمغان رمضان، معالجات روحی، دو علم و یک فن در علم روح و بدن و فن تعبیر، قواعد العلم، لغات الوسائل، محشر شعر، اعجاز اسلام، قدم‌هایی به آن سرا در قیامت، پاسخ به گفته‌ها و گوهرهای گران در علم معانی و بیان از تألیفات اوست [۷]

درگذشت

سید محمدمهدی مرتضوی لنگرودی در ۳۰ شهریور ۱۳۸۴ در قم درگذشت و پیکرش پس از تشییع و اقامه نماز برادر بزرگوارش آیت‌الله سید محمّدحسین لنگرودی، به وادی‌السلام نجف منتقل شد و در آنجا به خاک سپرده شد [۸]

پانویس

  1. (احسان‌بخش، ص۶۴۶)
  2. «سید محمدمهدی مرتضوی لنگرودی».
  3. (شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳).
  4. (شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳).
  5. «سید محمدمهدی مرتضوی لنگرودی».
  6. «مرتضوی لنگرودی، سید محمدمهدی»
  7. (شریف‌رازی، ج۲، ص۲۵۳).
  8. «مرتضوی لنگرودی، سید محمدمهدی»

منابع