علی‌اصغر مسلمی کاشانی
علی‌اصغر مسلمی کاشانی، از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی.
تولد و تحصیل
او در سال ۱۳۱۰ ش در شهر کاشان زاده شد. پدرش شیخ عباس مسلمی از روحانیان آن سامان بود [۱]
علی‌اصغر مسلمی تحصیل دروس حوزوی را در زادگاهش کاشان آغاز کرد و اولین استاد او شیخ محمدحسین رضوی کاشانی بود [۲] که ادبیات و همچنین معالم را نزد وی آموخت. مطول را از شیخ محمود نجفی فراگرفت و بخش دیگری از دروس را نزد شیخ جعفر صبوری کاشانی خواند [۳] او پس از سه سال تحصیل در کاشان، به قم رفت و در حوزه علمیه آن شهر در شرح لمعه از شاگردان میرزا حسین نوری همدانی بود. رسایل را نزد میرزا علی‌اکبر مشکینی آموخت و در مکاسب از محضر درس عبدالجواد جبل عاملی سدهی سود برد. سپس در درس شرح لمعه و قوانین‌الاصول سید موسی صدر شرکت کرد و کفایه‌الاصول را هم نزد سید محمدباقر سلطانی طباطبایی و میرزا محمد مجاهدی فراگرفت. درس منظومه ملاهادی سبزواری را هم نزد سید موسی صدر آموخت [۴] او پس از پنج سال تحصیل در قم به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف به تکمیل تحصیلات حوزوی پرداخت. در آن حوزه مدت ۱۵ سال در درس خارج فقه و اصول سید ابوالقاسم خویی و ۱۲ سال در درس خارج اصول آیت‌الله سید محمود حسینی شاهرودی شرکت داشت [۵] علاوه بر آن به مدت ۹ سال نیز در درس خارج اصول آیت‌الله سید محمدباقر صدر حضور یافت و درس الفاظ ایشان را تقریر کرد («پرونده‌ای به مناسبات...»، ص۱۰). مدت ۷ سال هم از درس خارج اصول سید علی علامه فانی بهره‌مند شد. مدتی هم از درس خارج سید عبدالاعلی سبزواری، سید حسن موسوی بجنوردی و سید محمد روحانی قمی استفاده کرد [۶]
مسلمی کاشانی از ۱۳۴۴ش و پس از حضور امام خمینی در نجف اشرف و آغاز تدریس خارج فقه، در درس خارج بیع (خارج فقه) امام خمینی شرکت کرد (قاسمی، ج۴، ص۳۰۳). او در این درس که در مسجد شیخ انصاری تشکیل می‌شد (صحیفه دل، ج۲، ص۶۷) حضور می‌یافت و از شاگردان معروف امام محسوب می‌شد (همان؛ خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین...، ص۵۰۵). از هم‌مباحثه‌های او می‌توان به شیخ غلامرضا رضوانی اشاره کرد [۷] وی همچنین در برخی از سفرهای سید مصطفی خمینی، او را همراهی می‌کرد و در خلال سفر مباحثه‌هایی هم با او داشت (یادها و یادمان‌ها از...، ج ۱، ص۲۷۷). مسلمی از افراد مورد اعتماد امام خمینی بود و ایشان به برخی از افرادی که توسط مسلمی معرفی شده بودند، اجازه‌ای در امور شرعیه و حسبیه داده بود (صحیفه امام، ج۱، ص۴۵۸، ۴۶۹، ۴۷۵، ۴۷۷، ۴۹۱، ۵۰۴).
فعالیت‌های مبارزاتی
وی در نجف اشرف مقسم شهریه سید محمدباقر صدر بود («پرونده‌ای به مناسبات...»، ص۱۰) و هم‌زمان به مبارزه با حکومت پهلوی همسو با نهضت امام خمینی می‌پرداخت و برخی از اعلامیه‌های طلاب علوم حوزوی را امضا می‌کرد. ازجمله پس از مهاجرت امام خمینی به فرانسه، همراه با جمعی از روحانیان مبارز نجف اشرف با ارسال نامه‌ای، از هجرت ایشان که تحت فشار رژیم بعث و حکومت پهلوی بود، اظهار تأسف کردند (اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۰۶-۴۰۷). در ۱۷ مهر ۱۳۵۷ نیز پس از ورود امام خمینی به فرانسه، همراه با جمعی از فضلا و مدرسان دروس دینی در حوزه علمیه نجف اشرف با ارسال نامه‌ای به والری ژیسکاردستن رئیس‌جمهور فرانسه، از امام خمینی به‌عنوان روح و قلب ۳۵ میلیون ایرانی نام بردند و خواستار رفتار شایسته با ایشان شدند ( همان، ص۴۰۸-۴۰۹).
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی
مسلمی کاشانی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به کشور بازگشت و به تدریس مباحث درس سید محمدباقر صدر در علم اصول در حوزه علمیه قم پرداخت («پرونده‌ای به مناسبات...»، ص۱۰). او در سی خرداد ۱۳۹۶ در قم درگذشت («بزرگداشت حجت‌الاسلام‌والمسلمین مسلمی کاشانی»، ص۱۱).
پانویس
منابع
اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ «بزرگداشت حجت‌الاسلام‌والمسلمین مسلمی کاشانی» (۱۳۹۶)، دوهفته‌نامه افق حوزه، شماره ۵۱۵، ۱۴ تیر؛ «پرونده‌ای به مناسبات شهادت آیت‌الله‌العظمی سید محمدباقر صدر در گفتگو با: حجت‌الاسلام‌والمسلمین علی‌اصغر مسلمی کاشانی» (۱۳۹۴)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۲۰۹، ۱۳ اسفند؛ خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید علی‌اکبر محتشمی‌پور (۱۳۷۶)، تهران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ صحیفه دل، مطالب و خاطرات مکتوب از شاگردان امام خمینی (۱۳۸۵)، ج ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی؛ قاسمی، رحیم (۱۳۹۳)، دره الصدق فیمن تلمذ من علما اصفهان بالنجف، ج ۴، قم، مجمع الذخائر الاسلامیه؛ یادها و یادمان‌ها از شهید سید مصطفی خمینی (ره) (۱۳۷۶)، ج ۱، تدوین: کمیته علمی کنگره شهید سید مصطفی خمینی، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج.