سیدمحمود سدهی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| اطلاعات علمی |
سیدمحمود سدهی، از شاگردان درس خارج امام‌خمینی.
او در تهران و در خانواده‌ای روحانی دیده به جهان گشود. درباره تاریخ تولد او گزارش دقیقی در دست نیست. پدرش «سیدالذاکرین و ثقة المحدثین حاج سیدجواد سه‌دهی» از منبری‌های معروف تهران بود و به ایراد سخنرانی‌های مؤثر و مهیج شهرت داشت. او خواندن و نوشتن را در تهران آموخت. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و بخشی از دروس را در تهران خواند. آنگاه راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر در درس خارج آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی و امام‌خمینی شرکت کرد.[۱] او پس از رحلت آیت‌الله بروجردی (۱۳۴۰ ش) به تهران بازگشت و به سخنرانی در آن شهر پرداخت.[۲]، بنابراین می‌توان گفت که او در دهه ۱۳۳۰ ش در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی شرکت می‌کرده است.
سیدمحمود سدهی در کنار وعظ و سخنرانی، به تجارت فرش نیز اشتغال داشت.[۳] و به همین سبب در یکی از اسناد ساواک، از او به‌عنوان فردی متمول نام برده شده است.[۴] او به فعالیت علیه حکومت پهلوی نیز می‌پرداخت. در سندی از ساواک به تاریخ خرداد ۱۳۴۰، از سخنرانی انتقادی او علیه حکومت پهلوی سخن رفته است. در آن سند آمده است که او پس از سخنرانی فوق دستگیر و تحت شکنجه قرار گرفت.[۵] او از روحانیان طرفدار امام‌خمینی بود و در ۲۹ آذر ۱۳۴۳ (چند روز پس از تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور)، در سخنانی در مسجد صاحب‌الزمان تهران، از ایشان تجلیل و برای ایشان دعا کرد. در حین سخنرانی او در آن مسجد اعلامیه‌هایی در حمایت از امام‌خمینی پخش شد.[۶] گویا او در همان سال دستگیر و زندانی شد، چراکه یکی از سخنرانان در نوروز ۱۳۴۴ در مسجد اعظم، از او با عنوان یکی از روحانیان زندانی نام برد.[۷] او در سال ۱۳۴۴ش در ارسال وجوهات شرعی به امام‌خمینی فعال بود[۸]
سیدمحمود سدهی در آذر ۱۳۴۸ نیز پس از سخنرانی در مسجدی در تهران دستگیر و زندانی شد[۹] و مدتی بعد آزاد شد و بر اساس اسناد ساواک، در جلسه روحانیان تهران که در دوم اسفند آن سال در خانه فضل‌الله مهدی‌زاده محلاتی برگزار شد شرکت داشت.[۱۰] او در سال ۱۳۴۹ ش از سوی ساواک ممنوع‌المنبر شد.[۱۱] سدهی در سال ۱۳۵۱ ش در جلسه واعظان برجسته تهران با سیداحمد خمینی درباره لزوم سازمان‌دهی واعظان برای سخنرانی در ماه رمضان آن سال شرکت داشت.[۱۲] در همان سال همراه با جمعی از واعظان تهران، درصدد تأسیس تشکلی برای منبری‌ها بود که از مهم‌ترین افراد آن تشکل، مهدی‌زاده محلاتی و حسن لاهوتی اشکوری بودند.[۱۳] طبق یکی دیگر از گزارش‌های ساواک، او همراه با سیدعبدالرضا حجازی در سال ۱۳۵۲ ش درصدد تنبیه یکی از پیش‌نمازان مسجد بازار حضرتی برآمدند که در مجلسی نسبت به امام‌خمینی، به نوشته گزارشگر ساواک، «کم ارادتی» کرده بود. ساواک در آن گزارش اعلام کرد که رفتار و اعمال او تحت مراقبت ساواک قرار دارد.[۱۴] وی در همان سال توسط ساواک ممنوع‌المنبر شد.[۱۵] و در سال ۱۳۵۳ ش نیز نامش در فهرست روحانیان ممنوع‌المنبر قرار داشت.[۱۶] در سال ۱۳۵۵ ش نیز از سوی ساواک ممنوع‌الخروج گردید.[۱۷]
ساواک در گزارشی که در ۸ اردیبهشت ۱۳۵۷ از سخنرانی او در حسینیه علوی تهران تهیه کرد، از قصد او برای ادامه تحصیل در رشته حقوق در آمریکا خبر داد. او در آن سخنرانی، انتقادهایی از وضعیت فرهنگی کشور مطرح کرد و بر ضرورت توجه به نهاد خانواده تأکید نمود.[۱۸] رسول جعفریان در یکی از روزنوشت‌هایش از سفر حج در سال ۱۳۹۰ ش، از فردی روحانی به نام سیدمحمود سدهی سخن می‌گوید که بیش از سه دهه مقیم سانتیاگو در آمریکا است.[۱۹] و به نظر می‌رسد سیدمحمود سدهی اصفهانی است.
پانویس
- ↑ شریف رازی، ج ۲، ۲۷۳.
- ↑ همان.
- ↑ همان.
- ↑ سیر مبارزات یاران...، ج ۶، ۳۷۷.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله...، ج ۱، ۴۶.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ۵۹.
- ↑ دوانی، ج ۵، ۱۱۰.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹، ۵۷.
- ↑ سیر مبارزات یاران...، ج ۵، ۱۱۱.
- ↑ همان، ۱۶۳.
- ↑ حجت‌الاسلام حاج شیخ...، ۳۵۹.
- ↑ همان، ۳۸۵.
- ↑ سیر مبارزات یاران...، ج ۶، ۳۱۷.
- ↑ شیخ حسین لنکرانی...، ۳۷۵.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۴۳، ۸۲.
- ↑ آیت‌الله‌العظمی حسین نوری همدانی، ۲۶۷.
- ↑ سیر مبارزات یاران...، ج ۷، ۳۸۸.
- ↑ انقلاب اسلامی به...، ج ۵، ۱۱۶.
- ↑ جعفریان، haj.portaldemo.ir.
منابع
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، ج۵، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات
- جعفریان، رسول (۱۳۹۰)«گزارشی از سفر عمره مفرده در سال ۱۳۹۰ ش»، http://haj.portaldemo.ir
- حجت‌الاسلام حاج شیخ عباسعلی اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۲)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات
- دوانی، علی (۱۳۷۷)، نهضت روحانیون ایران، ج ۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی
- سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد (۱۳۹۳)، ج ۵ و ۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی
- شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۲، تهران، اسلامیه
- شیخ حسین لنکرانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۳)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات
- یاران امام به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۰)، کتاب ۴۳: حجت‌الاسلام حاج شیخ محمد تعمیرکاری، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۹: آیت‌الله حاج سیدمحمدصادق لواسانی (۱۳۹۵)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.