محمدرضا بحرینی زارچی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمدرضا بحرینی زارچی |
| نسب | شیخ زین‌العابدین (پدر) |
| تاریخ تولد | ۲۰ شهریور ۱۳۱۲ ش |
| زادگاه | زارچ، استان یزد، ایران |
| تاریخ وفات | ۸ شهریور ۱۴۰۰ |
| محل دفن | بهشت زهرا، تهران |
| شهر وفات | تهران، ایران |
| خویشاوندان سرشناس | شیخ جواد بحرینی (فرزند) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام خمینی، آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی، آیت‌الله مرتضی حائری |
| محل تحصیل | حوزه علمیه زارچ، فیروزآباد یزد، اصفهان، قم |
| تألیفات | راه رشد در زیست انسانی، شکوفایی فطرت در پرتو ولایت، در پیشگاه امام پارسیان، الامامه و الامامیه |
| سایر | بنیان‌گذار مسجد قمر بنی‌هاشم در تهران، امام جماعت مسجد ولیعصر در جوادیه تهران |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | صادرکننده اعلامیه‌ها علیه حکومت پهلوی در انقلاب اسلامی |
| اجتماعی | وعظ و خطابه در مساجد، تدریس فقه و اصول |
محمدرضا بحرینی زارچی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
زادگاه و خاندان
محمدرضا بحرینی در بیستم شهریور ۱۳۱۲ش در زارچ استان یزد دیده به جهان گشود. پدرش شیخ زین‌العابدین و جدش شیخ محمدحسین از روحانیان زارچ بودند.
تحصیل
بحرینی دوران ابتدایی را تا کلاس چهارم در زارچ خواند. آنگاه و وارد حوزه علمیه زارچ شد به تحصیل در آنجا پرداخت. سپس به فیروزآباد یزد رفت و بخشی از مقدمات را نزد شیخ جعفر بهشتی و شیخ علی‌اکبر فیروزآبادی آموخت. او در سال ۱۳۲۵ش به یزد رفت و مقدمات را در مدرسه خان آنجا نزد سیدمدرس وامق و شیخ محمد شریعتمداری تکمیل کرد. پس از دو سال راهی اصفهان شد و در مدرسه نیم‌آورد آن شهر در درس استادانی چون شیخ محمدعلی حبیب‌آبادی، شیخ حسن نجف‌آبادی و شیخ مرتضی اردکانی شرکت کرد و بخشی از دروس سطح را نزد آنان فراگرفت.
بحرینی زارچی پس از مدتی تحصیل در اصفهان به قم رفت و در حوزه علمیه قم سطوح فقه و اصول را نزد بزرگانی چون حضرات آیات سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی، شیخ محمد فکور یزدی و آیات سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی و حاج شیخ مرتضی حائری (مدرسی، ص۱۳۲-۱۳۳)، میرزا محمد مجاهدی تبریزی و آیت‌الله حسینعلی منتظری خواند (انصاری، ص۳۰۶). وی سپس به فراگیری درس خارج فقه و اصول نزد آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی و حاج شیخ مرتضی حائری پرداخت و تا سال ۱۳۳۷ش در آنجا به تحصیل ادامه داد (مدرسی، ص۱۳۲-۱۳۳؛ انصاری، ص۳۰۵-۳۰۶)، بنابراین می‌توان گفت که از اوایل دهه ۱۳۳۰ش تا ۱۳۳۷ش در درس خارج فقه یا اصول امام‌خمینی در مسجد سلماسی قم شرکت می‌کرده است.
فعالیت سیاسی و اجتماعی قبل از پیروزی انقلاب
بحرینی در سال ۱۳۳۸ به تهران رفت و به وعظ و خطابه و همچنین اقامه نماز جماعت در مسجد قمر بنی‌هاشم در خیابان شهید شاه‌آبادی فعلی تهران پرداخت. او که آن مسجد را بنیان نهاد بود، بر امور آن مسجد هم رسیدگی می‌کرد (انصاری، ص۳۰۶). وی در سال ۱۳۵۶ و پس از وفات شیخ جواد خراسانی، امام جماعت مسجد ولیعصر در جوادیه تهران، امامت جماعت آنجا را بر عهده گرفت و به خطابه و تفسیر قرآن در آن مسجد پرداخت (انصاری، ص۳۰۶). در روستای قاسم‌آباد رفسنجان به سخنرانی می‌پرداخت و در جلسات سخنرانی، مباحث انتقادی طرح می‌کرد. وی در مدت حضور در رفسنجان، میهمان شیخ عباس پورمحمدی بود (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۶، ص۲۳۶).
بحرینی در سال ۱۳۵۷ش همراه با دیگر روحانیان تهران، اعلامیه‌هایی علیه حکومت پهلوی صادر می‌کرد و امضای او زیر برخی از اعلامیه‌ها دیده می‌شود. از آن جمله می‌توان به موارد زیر اشاره کرد: تقبیح تلاش‌های حکومت پهلوی علیه اعتصاب کارکنان صنعت نفت در اواخر شهریور آن سال (اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۳۸۵ـ۳۸۶)، دعوت از مردم برای شرکت در تظاهرات روزهای تاسوعا و عاشورا و انتقاد از رویکرد سرکوبگرانه حکومت پهلوی در مواجهه با تظاهرات و راهپیمایی‌های اعتراضی (اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۶۷ ـ ۴۷۰)، تجلیل از مردم ایران به سبب مشارکت گسترده در تظاهرات مذکور و گرامیداشت یاد و نام شهید ابوتراب عاشوری (روحانی شهید بوشهری) در روز عاشورا، اعلام روز ۲۷ آذر به‌عنوان روز عزای عمومی (اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۸۳ ـ ۴۸۷) و چندین اعلامیه دیگر (اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۴۹۹ ـ ۵۰۰، ۵۰۹ ـ ۵۱۲، ۵۱۳ ـ ۵۱۷).
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب
او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های علمی ـ تبلیغی در تهران ادامه داد و کتاب‌های راه رشد در زیست انسانی، شکوفایی فطرت در پرتو ولایت، در پیشگاه امام پارسیان، الامامه و الامامیه را تألیف کرد (مدرسی، ص۱۳۳؛ انصاری، ص۳۰۶). نویسنده کتاب مفاخر یزد با استناد به زندگینامه شخصی او، از فعالیت‌های علمی و مذهبی او در آن تاریخ سخن گفته است (مدرسی، ص۱۳۳)، ازجمله رویکرد فکری و معرفتی او را «مکتب تفکیکی» ذکر کرده است (مدرسی، ص۱۳۳).
درگذشت
محمدرضا بحرینی در ۸ شهریور ۱۴۰۰ در تهران درگذشت و پیکرش پس از اقامه نماز توسط فرزندش شیخ جواد بحرینی در قبرستان بهشت زهرا به خاک سپرده شد (انصاری، ص۳۰۶).
پانویس
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۰)، «درگذشتگان: حجت‌الاسلام بحرینی»، دو ماهنامه آینه پژوهش، سال سی‌ودوم، شماره ۱۹۲، بهمن و اسفند.
- مدرسی، سیدمحمدکاظم (۱۳۸۲)، مفاخر یزد، ج۱، یزد، بنیاد ریحانه الرسول یزد.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۳۶: آیت‌الله محمدصادق صادقی گیوی (خلخالی) (۱۳۸۴)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.