محمدحسین فقیهی سرشکی
فقیهی سرشکی، محمدحسین؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. محمدحسین فقیهی سرشکی در ۱۳۳۰ ش در اصفهان و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش مصطفی فقیهی سرشکی از روحانیان اصفهان بود. محمدحسین فقیهی سرشکی دوران ابتدایی را در اصفهان گذراند. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و وارد حوزه علمیه اصفهان شد و مقدمات دروس دینی را در اصفهان و نزد پدرش خواند. سپس راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را پیش آیات محمد فاضل لنکرانی، حسین نوری همدانی، شیخ جعفر سبحانی تبریزی و میرزاعلی فیض مشکینی گذراند. فقیهی سرشکی سپس به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف در دروس سطح سید اسدالله مدنی تبریزی شرکت کرد (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ۱۷۶-۱۷۷). او هنگام ورود امام خمینی به عراق در سال ۱۳۴۴ ش، در استقبال از ایشان شرکت داشت. پس از آغاز درس خارج فقه ایشان در مسجد شیخ انصاری، در آن درس (بیع مکاسب) شرکت جست و مدت چهار سال در آن درس حضور داشت. همچنین از جمله افرادی بود که در درس ولایت فقیه امام خمینی در بهمن ۱۳۴۸ حضور داشت. با استناد به این گزارش می‌توان گفت که او از سال ۱۳۴۴ ش تا سال ۱۳۴۸ ش در درس امام خمینی حضور می‌یافت. وی درباره تأثیر درس‌های امام خمینی در فضای نجف اشرف می‌گوید: «وقتی به نجف آمدند، اینجا را هم منقلب کردند؛ حوزه را هم منقلب کردند؛ افکار هم طور دیگری شد. لذا ما شاهد آن هستیم که مراجع، فضلا و علما همه برای امام حساب ویژه گذاشتند. در آن زمان حرف اول را در عراق مرحوم آیت‌الله حکیم می‌زدند، ولی کار به جایی رسید که خود ایشان به دیدن امام آمدند و از ایشان استقبال کردند. این در آن زمان و در آن شرایط نجف خیلی معنا داشت. وقتی امام به نجف آمدند، منقلب و زیر و رو کرد. امام با همان افکاری که داشتند بحثشان رسید به ولایت فقیه در درس مکاسب و صلاح دیدند که شروع کنند. عمده مسائل سیاسی به معنای صحیحی که اسلام مد نظر دارد بود و همان‌طور به تعبیر خود امام که سیاست برای دین و ائمه است و این تعبیر را امام گاهی استشهاد به زیارت جامعه می‌کردند «و ساسة العباد». در حوزه نجف آن وقت خبری از آن نبود؛ بیشتر مسائل فقهی و علمی و حوزوی بود. امام که آمد واقعاً مسئله را تغییر داد که اینها هیچ منافاتی با هم ندارد؛ می‌شود فقه باشد، حوزه باشد، اما مسائل عمده اسلام که همان مسائل سیاسی و اجتماعی است هم مطرح شود. اینها را امام باز کرد و توضیح داد؛ خطرات بیگانگان را بیان می‌کرد. یادم است همان وقت امام هفته‌ای یک روز درس فقه‌شان را تعطیل می‌کرد و مسائل اخلاقی می‌گفتند. و یا قبل از تعطیلات ماه مبارک، ماه محرم، یک روز درسشان مسائل اخلاقی و مسائل روز بود. به هر مناسبتی هم وقتی در ایران حرکتی شروع می‌شد امام وظیفه می‌دانستند و سخنرانی می‌کردند.» («پرونده‌ای پیرامون سال‌های تبعید امام به نجف اشرف در گفتگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدحسین فقیهی: فرمود مقلد نمی‌خواهم، من باید به وظیفه‌ام عمل کنم»، ۱۹). محمدحسین فقیهی پس از چهار سال حضور در درس امام خمینی به کشور بازگشت و قصد مراجعت به نجف اشرف و حضور در درس امام خمینی را داشت، اما مراجعت به عراق ممکن نشد (همان) و در قم مقیم شد و به تحصیل حوزه علمیه آن شهر ادامه داد (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ۱۷۷). سپس به اصفهان بازگشت و در آن شهر در درس خارج سید حسین خادمی اصفهانی حضور یافت (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان، کتاب اول، ۲۳۰). او در اصفهان همراه با دیگر روحانیان به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پرداخت و ازجمله در تهیه و انتشار برخی از اعلامیه‌های روحانیان مبارز نقش داشت. او در ۲۵ دی ۱۳۵۶ و پس از قیام مردم قم (در اعتراض به توهین روزنامه اطلاعات به امام خمینی در ۱۷ دی آن سال)، همراه با جمعی از روحانیان مبارز اصفهان در نامه‌ای به مراجع عظام تقلید، ضمن محکوم کردن توهین به ساحت مرجعیت در روزنامه اطلاعات و همچنین با اشاره به سرکوب قیام مردم قم، از آن اقدامات با عنوان اعمال «ضدانسانی، برخلاف قانون و حقوق بشر، ضد اخلاق و ضد عدالت اجتماعی» نام بردند و اعلام کردند که در اعتراض به آن اقدامات از اقامه نماز جماعت خودداری خواهند کرد (همان، ۱۹۱-۱۹۲). او به خاطر این فعالیت‌ها در بهمن ۱۳۵۶ ش توسط حکومت پهلوی ممنوع‌المنبر شد (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳۵، ۱۷۴). فقیهی سرشکی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به تدریس در دانشگاه‌ها پرداخت. همچنین با قوه قضائیه همکاری می‌کرد (همان). منابع: انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان اصفهان (۱۳۸۲)، ج ۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛«پرونده‌ای پیرامون سال‌های تبعید امام به نجف اشرف در گفتگو با حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمدحسین فقیهی: فرمود مقلد نمی‌خواهم، من باید به وظیفه‌ام عمل کنم» (۱۳۹۵)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۲۱۹، ۵ خرداد؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب ۳۵: حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمد احمدی فروشانی (۱۳۸۳)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.