سیدجلال مجد هاشمی
مجد هاشمی، سید جلال؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. سید جلال مجد هاشمی در سال ۱۳۱۹ ش در خانواده‌ای روحانی در قم به دنیا آمد (گزارش اولین جشنواره و زندگینامه ائمه جماعات اهل قلم، ۱۹۲). پدرش سید علی‌محمد مجد هاشمی از شاگردان آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی مؤسس حوزه علمیه قم و از همدرسان امام خمینی بود که در سال ۱۳۲۱ ش برای اقامه نماز جماعت راهی تهران شد و امامت جماعت مسجد همت العظیم در خیابان قزوین تهران را بر عهده گرفت («نهضت؛ نگاهی نو-۲۴: آیت‌الله مجد: ماجرای جلسات خصوصی آیت‌الله شبیری زنجانی و رهبر انقلاب: رئیس ساواک شاه چگونه دستگیر شد؟»، www.tasnimnews.com). سید جلال مجد هاشمی هم در همان شهر نشو و نما یافت. او پس از آنکه خواندن و نوشتن را در تهران فراگرفت، به فراگیری مقدمات دروس حوزوی در آن شهر و نزد پدرش پرداخت. در سال ۱۳۳۱ ش به قم بازگشت و در حوزه علمیه آن شهر به تحصیل پرداخت و دروس سطح را نزد استادان آن حوزه خواند ولی در زندگینامه او، درج‌شده در پایگاه اطلاع‌رسانی مرکز رسیدگی به امور مساجد، اطلاعاتی درباره استادان او داده نشده است. سید محمدباقر سلطانی طباطبایی که از مدرسان دوره سطح در حوزه علمیه قم بود، در فهرست استادان او ذکر شده است و می‌توان احتمال داد که وی از استادان دوره سطح مجد هاشمی بوده است. سید جلال مجد هاشمی سپس در درس‌های خارج فقه و اصول آیات امام خمینی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی، سید شهاب‌الدین مرعشی نجفی و شیخ مرتضی حائری فراگرفت (گزارش اولین جشنواره و زندگینامه ائمه جماعات اهل قلم، ۱۹۲). چند سال در درس خارج فقه آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری حضور یافت و مدت کوتاهی هم از درس خارج فقه حسینعلی منتظری بهره‌مند شد. هم‌زمان در درس‌های فلسفه و تفسیر قرآن علامه سید محمدحسین طباطبایی هم شرکت می‌کرد. درباره سال‌های دقیق حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول امام خمینی اطلاعاتی در دست نیست، ولی با استناد به سال‌های حضور او در قم (۱۳۳۱-۱۳۵۵ ش) می‌توان احتمال داد که از واپسین سال‌های دهه ۱۳۳۰ ش تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور در آبان ۱۳۴۳ در درس‌های امام خمینی در مساجد سلماسی و اعظم قم شرکت می‌کرد. او درباره حضور در درس امام خمینی می‌گوید: «بنده حدود ۱۵ سال در خدمت ایشان بودم؛ هم زمانی که در درس ایشان بودم و هم قبل‌تر که هم‌محلی ایشان بودیم و علاوه بر آن ابوی ما از رفقای صمیمی امام بودند و سال‌ها با ایشان رفاقت داشتند. حضرت امام و ابوی ما از بنیان‌گذاران حوزه علمیه قم بودند. ما افتخار این را داشتیم که در محضر حضرت امام بودیم و از آن موقع هم که بنا شد درس خارج شرکت کنیم، اولین درس خارج فقه که ما شروع کردیم در محضر امام در مسجد سلماسی بود. اول در منزل می‌خواستند برنامه تدریس داشته باشند اما چون منزل جا نمی‌شدیم، درس را به مسجد سلماسی آوردند که در آن مسجد هم جا نبود. اصرار می‌کردیم که برویم مسجد اعظم قم که معمولاً مراجع آنجا درس می‌دادند، اما ایشان حاضر نمی‌شدند وقتی مراجعی همچون آیت‌الله بروجردی هستند، مسجد اعظم درس بگویند» («نهضت؛ نگاهی نو-۲۴: آیت‌الله مجد: ماجرای جلسات خصوصی آیت‌الله شبیری زنجانی و رهبر انقلاب / رئیس ساواک شاه چگونه دستگیر شد؟»،www.tasnimnews.com). مجد هاشمی در کنار تحصیل، به تدریس در حوزه علمیه قم نیز می‌پرداخت و از برخی آیات و مجتهدان اجازاتی دریافت کرده بود (همان). در سال ۱۳۵۵ ش مسئولان «هیئت رضویون»، یکی از هیئت‌های مهم و بزرگ تهران، چندین بار به قم رفتند و از سید جلال مجد هاشمی برای اسکان در تهران و اقامه نماز جماعت در مسجد ضرابخانه منطقه پاسداران دعوت کردند. این دعوت با مخالفت بزرگان و علمای شهر قم روبه‌رو شد و سرانجام آیت‌الله گلپایگانی از مجد هاشمی‌خواست بنا بر احتیاجی که در تهران وجود دارد، برای یک سال و به‌صورت موقت، به پایتخت برود. پیرو این دستور مجد هاشمی در نیمه دوم سال ۱۳۵۵ ش به تهران رفت و امامت مسجد جامع ضرابخانه را بر عهده گرفت (گزارش اولین جشنواره و زندگینامه ائمه جماعات اهل قلم، ۱۹۲). حضور او در این منطقه، با استقبال گرمِ ائمه جماعات و علمای منطقه به‌ویژه محمد مفتح همراه شد. این مسجد در یکی از مناطق امنیتی ـ اطلاعاتی دوران حکومت شاهنشاهی قرار داشت، از این رو فعالیت انقلابی علما به‌شدت تحت نظر مأموران حکومت پهلوی بود. مجد هاشمی در چنین شرایطی و با کمک محمد مفتح، اعلامیه‌های امام خمینی را در آب انبار «مسجد قبا» تکثیر و از طریق افرادی مطمئن و انقلابی، در سراسر تهران و ایران توزیع می‌کرد. این کار را بسیار مخفیانه انجام می‌داد، به‌طوری که اعضای خانواده‌اش نیز از این اقدامات انقلابی اطلاع نداشتند («سوله‌ای که مسجد جامع شد»، iqna.ir). او همچنین در جلسات روحانیان مبارز تهران شرکت می‌کرد. در سال ۱۳۵۷ ش در تسخیر مرکز ساواک که در نزدیکی مسجد ضرابخانه بود، نقش داشت («نهضت؛ نگاهی نو-۲۴: آیت‌الله مجد: ماجرای جلسات خصوصی آیت‌الله شبیری زنجانی و رهبر انقلاب / رئیس ساواک شاه چگونه دستگیر شد؟»، www.tasnimnews.com). مجد هاشمی حدود سی سال در آن مسجد و واحدهای وابسته به آن، منشأ خدمات اجتماعی و فرهنگی شد که از آن جمله می‌توان به تأسیس واحد علمی فرهنگی، قرآن و عترت، صندوق قرض‌الحسنه، صندوق خیریه انصارالمهدی، فروشگاه تعاونی، مجتمع آموزشی، بسیج، سایت اینترنتی، تربیت بدنی، نوارخانه، مجتمع خیریه خدماتی درمانی و بازار روز و کتابخانه به‌صورت مستقل اشاره کرد که هماکنون تحت نظارت او فعالیت می‌کند. مجد هاشمی تألیفاتی هم دارد که از آن جمله می‌توان به کتاب‌های امامت، غدیر زیربنای جماعت شیعه و سیمای غدیر در کلام امیرالمؤمنین علیه‌السلام اشاره کرد (گزارش اولین جشنواره و زندگینامه ائمه جماعات اهل قلم، ۱۹۳). منابع: «سوله‌ای که مسجد جامع شد»، https://iqna.ir/fa/news/3760700؛ گزارش اولین جشنواره و زندگینامه ائمه جماعات اهل قلم (۱۳۸۶)، تهیه و تنظیم: گروه تحقیقات و مطالعات کاربردی مرکز رسیدگی امور مساجد تهران، قم، ثقلین؛ «نهضت؛ نگاهی نو-۲۴: آیت‌الله مجد: ماجرای جلسات خصوصی آیت‌الله شبیری زنجانی و رهبر انقلاب / رئیس ساواک شاه چگونه دستگیر شد؟»، https://www.tasnimnews.com/fa/news/1397/10/30/1919284.