محمدصادق چالویی

محمدصادق چالویی، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.

محمدصادق چالویی فرزند میرزا ابراهیم چالویی در سال ۱۳۲۴ ش در منطقه چالو (ییلاقی در پیرامون بهشهر) به دنیا آمد. او در سال ۱۳۳۷ ش به حوزه علمیه نوکنده در شرق بهشهر رفت و مقدمات دروس حوزوی خود را نزد آیت الله سیدمحمدتقی نصیری فراگرفت. پس از توقفی چهارساله در این حوزه و فراگیری دروس در آنجا، در سال ۱۳۴۱ ش راهی مشهد شد و در حوزه علمیه مشهد مقدس از درس‌های اساتید برجسته آنجا بهره‌مند شد. سپس برای ادامه تحصیل به عراق رفت و در نجف اشرف و در حوزه علمیه آنجا دروس سطح را نزد استادانی چون شیخ مجتبی لنکرانی، نصرالله شاه‌آبادی و سیداسدالله مدنی به پایان رساند. سپس در درس‌های خارج فقه (بیع مکاسب) امام‌خمینی و درس‌های خارج فقه و اصول آیات میرزا حسن موسوی بجنوردی و سیدعلی سیستانی شرکت کرد. او در سال ۱۳۵۱ به زادگاهش بازگشت، بنابراین می‌توان گفت که از اواسط دهه ۱۳۴۰ تا سال ۱۳۵۱ در درس خارج فقه امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری معروف به مسجد ترک‌ها در نجف اشرف شرکت می‌کرد. چالویی پس از بازگشت به کشور مدتی در بهشهر به فعالیت‌های تبلیغی پرداخت و سپس رهسپار شهرستان شهریار در استان تهران شد و به فعالیت در آنجا پرداخت (انصاری، www.zeinabiehbehshahr.ir ). ).وی در سال‌های ۱۳۵۶ـ۱۳۵۷ در شهر بهشهر حضور داشت و از روحانیان فعال و انقلابی آن سامان بود. بر اساس گزارش‌های ساواک، او در مجلس ختمی که به مناسبت درگذشت ناگهانی سیدمصطفی خمینی در بهشهر برگزار شده بود به سخنرانی پرداخت و از ایشان و همچنین امام‌خمینی تجلیل کرد (خارکوهی، ۱۹۵). همچنین در چهلمین روز شهدای ۱۹ دی ۱۳۵۶ قم که در بهشهر برگزار شده بود، سخنرانی کرد و «مطالب اهانت‌آمیز و تحریک‌آمیزی علیه اقدام قوای انتظامی بیان نمود». به همین علت «دستور داده شده نسبت به دستگیری و تحت تعقیب قرار دادن وی به اتهام اهانت بعدازظهر روز جاری اقدام نمایند» (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۳، ۴۶؛ نوزده دی به روایت اسناد ساواک، ۳۴۶). پس از آن هم در برگزاری راهپیمایی‌ها و تظاهرات مردم بهشهر نقش داشت و بر اساس اسناد ساواک، از گردانندگان تظاهرات مردم آن شهر از جمله در روز ۱۹ آبان ۱۳۵۷ بود (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۵، ۴۴۸). به همین سبب تحت فشار حکومت پهلوی قرار گرفت و این فشارها باعث شد تا شرایط اقامت او در بهشهر به مخاطره بیفتد و با فشارهایی که از سوی حکومت پهلوی بر وی وارد می‌شد، به دعوت سیدعبدالکریم هاشمی‌نژاد، به مشهد رفت و کوران انقلاب را در مشهد و دیگر شهرهای این استان سپری نمود (انصاری، www.zeinabiehbehshahr.ir). ). به نظر می‌رسد حضور او در استان خراسان چندی به درازا نکشید، چراکه در اسناد ساواک از سخنرانی چالویی در مجالس شهرستان بهشهر سخن رفته است؛ از جمله در ۱۳ دی ۱۳۵۷ سخنران تجمع اعتراضی مردم آن شهر و در مسجد جامع آنجا بود و در آن سخنرانی دستور آیت‌الله سیدحسن طباطبایی قمی مبنی بر عدم آسیب زدن بر اموال مردم را به حاضران ابلاغ کرد (سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج ۱۶، ۹۴).

او پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دره گز رفت و مدت سه سال امام جمعه آن شهر بود و به اقامه نماز جماعت در آنجا می‌پرداخت. آنگاه به دعوت سیداحمد خمینی به تهران رفت و کوتاه زمانی را به‌عنوان نماینده امام‌خمینی در اداره گذرنامه مرکزی به فعالیت پرداخت. چندین سال هم در سازمان تبلیغات اسلامی مشغول به فعالیت بود. هم‌زمان در دانشگاه شهید بهشتی تهران به تدریس می‌پرداخت و نزدیک به بیست‌وپنج سال امامت جماعت مسجد هدایت تهران نیز بود. چالویی در ۲۹ بهمن ماه ۱۳۹۹ بر اثر بیماری کووید ۱۹ (کرونا) از دنیا رفت و پیکرش در آرامستان «بهشت فاطمه» بهشهر به خاک سپرده شد (انصاری، www.zeinabiehbehshahr.ir).). منابع: انصاری، هادی (۱۴۰۰)، «در سوگ تلاشگری فروتن و خاموش»، https://www.khabaronline.ir/؛ انصاری، هادی (۱۴۰۰)، «فرهیختگان روحانی بهشهر»، http://www.zeinabiehbehshahr.ir؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱5 (1382)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ خارکوهی، غلامرضا (۱۳۹۳)، «بی‌ثباتی در جزیره ثبات»، فصلنامه مطالعات تاریخی، شماره ۴۵ و ۴۶، تابستان و بهمن؛ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۱۶، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ نوزده دی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۲)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.