سیدنورالدین رحیمی

سیدنورالدین رحیمی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

سیدنورالدین رحیمی در سال ۱۳۱۴ در خرم‌آباد به دنیا آمد. پدرش آقا سیدعلی‌اکبر رحیمی از روحانیان برجسته خرم‌آباد بود. سیدنورالدین رحیمی خواندن و نوشتن را در خرم‌آباد و در مکتب‌خانه‌های آنجا فراگرفت. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و از دوازده سالگی ملبس به لباس روحانیت شد («حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاج سیدنورالدین رحیمی»، orestan.farhang.gov.ir ). او مدت شش سال در قم به تحصیل اشتغال داشت و دروس سطح را در همان‌جا به پایان رساند (یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهیدان حجج اسلام سیدنورالدین و سیدفخرالدین رحیمی، ۴۱۰). سپس در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، امام‌خمینی و سیدمحمد محقق داماد شرکت کرد ( آیت‌الله‌العظمی میرسیدعلی موسوی بهبهانی به روایت اسناد ساواک، ۲۳۸؛ آیت‌الله‌العظمی سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک، ج ۳، ۳۹۵؛ شهید آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک، ۴۵۸؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاج سیدنورالدین رحیم»، orestan.farhang.gov.ir ). او در سال ۱۳۴۰ به خرم‌آباد بازگشت (یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهیدان حجج اسلام سیدنورالدین و سیدفخرالدین رحیمی، ۴۱۰)، بنابراین از اواخر دهه ۱۳۳۰ تا سال ۱۳۴۰ در درس‌های امام‌خمینی در مسجد سلماسی شرکت می‌کرده است. او پس از بازگشت به قم، در مدرسه علمیه کمالیه آن شهر در درس‌های روح‌الله کمالوند و محمدتقی صدیقین شرکت می‌کرد. در همان زمان به تدریس در حوزه علمیه کمالیه هم می‌پرداخت (همان). رحیمی در آذر ۱۳۴۱ از آیت‌الله گلپایگانی (همان، ۲۸۸)، سیدابوالقاسم موسوی خویی (همان، ۴۲۴) و سیدمحمود حسینی شاهرودی اجازه تصدی در امور حسبیه دریافت کرد (همان، ۳۹۵). او ابتدا در مسجد معمار خرم‌آباد به اقامه نماز جماعت پرداخت (همان، ۴۳۲) و سپس امامت جماعت مسجد سلطانی را بر عهده گرفت (همان، ۳۰۱). وی در دوران نهضت اسلامی با حکومت پهلوی مبارزه می‌کرد. از جمله در سال ۱۳۴۱ همراه با روحانیان برجسته خرم‌آباد در نامه‌ای به مراجع تقلید، پشتیبانی خود را از تلاش آنان علیه تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی اعلام کردند (آیت‌الله روح‌الله کمالوند به روایت اسناد ساواک، ۵۸). همچنین اعلامیه‌های امام‌خمینی را در خرم‌آباد توزیع می‌کرد (یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهیدان حجج اسلام سیدنورالدین و سیدفخرالدین رحیمی، ۳۰۹). وی در عید فطر ۱۳۴۷ ش برای امام‌خمینی دعا می‌کرد و او را یکی از مراجع تقلید شیعیان نامید (همان، ۳۰۵). ساواک در یکی از گزارش‌ها درباره رحیمی‌نوشت: «نامبرده فردی ناراحت و متعصب مذهبی است که در اکثر مجالس و محافل علیه دولت و له خمینی تبلیغ و اظهارات خلافی می‌نماید و با آنکه از آیت‌الله خمینی به علت تحریکات و مخالفت با لوایح مترقیانه انقلاب سفید طبق مصالح عالیه مملکت سلب مسئولیت شده، متهم به‌عنوان تحریک افکار عمومی با صراحت از خمینی دفاع نموده و خود را معتقد به او معرفی می‌نماید» (یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهیدان حجج اسلام سیدنورالدین و سیدفخرالدین رحیمی، ۲۹۱). وی به همین علت در دی ۱۳۴۷ به ساواک احضار و ممنوع‌المنبر (همان، ۲۹۴) و زندانی شد و در بازجویی امام‌خمینی را یکی از مراجع نامید (همان، ۲۹۶). وی سپس به زندان شهربانی انتقال داده شد (همان، ۳۰۲)، اما دو روز بعد با قرار وثیقه آزاد گردید (همان، ۳۰۴)، ولی ساواک در گزارشی دراین‌باره خواستار برخورد جدی در این زمینه شد و اعلام کرد: «چنانچه شدت عملی از طرف ساواک و سایر مراجع انتظامی نسبت به خنثی نمودن این اقدامات انجام نگیرد، به‌طور قطع مسئله‌ای به نام خمینی در منطقه لرستان زنده خواهد شد» (همان، ۳۱۳). در پی این گزارش، رفتار او همواره تحت نظر مأموران ساواک قرار داشت و گزارش ساواک در سال ۱۳۴۹ نشان از این ادعا دارد (همان، ۳۲۹ـ۳۳۱). رحیمی در توزیع رساله‌های امام‌خمینی در خرم‌آباد فعال بود (همان، ۳۳۹) و ساواک او را از طرفداران متعصب امام‌خمینی در خرم‌آباد می‌دانست (همان، ۳۴۸) و در آستانه جشن‌های ۲۵۰۰ ساله دستور داد رفتار او تحت مراقبت قرار گیرد (همان، ۳۳۷). وی وقتی در سال ۱۳۵۳ درصدد عضویت در هیئت‌مدیره مؤسسه فاطمیه لرستان برآمد، ساواک با آن مخالفت کرد (همان،۳۵۶). او در سال ۱۳۵۴ هم پس از تبعید سیداسدالله مدنی از خرم‌آباد به نورآباد ممسنی، درصدد عزیمت به آنجا برای دیدار با ایشان برآمد (همان، ۳۷۰). پس از سرکوب قیام مردم قم در ۱۹ دی ۱۳۵۶ نیز همراه با جمعی از روحانیان خرم‌آباد درصدد برگزاری مجلس ختمی به همان مناسبت برآمد، ولی ساواک از آن جلوگیری کرد (همان، ۳۷۹). او در آن سال امام جماعت حوزه علمیه خرم‌آباد بود و از نظر ساواک، از گردانندگان آنجا محسوب می‌شد (همان، ۳۸۰). همچنین از اعضای صندوق انصارالحجت خرم‌آباد بود که با هدف کمک به نیازمندان تشکیل شده بود (همان، ۳۸۳). رحیمی که در سال ۱۳۵۷ امامت جماعت مسجد موسی بن جعفر (ع) خرم‌آباد را بر عهده داشت (همان، ۴۳۲)، در آن سال از روحانیان فعال در خرم‌آباد بود و در تظاهرات مردم خرم‌آباد در آن شهر فعال بود و به همین علت خانه‌اش توسط ساواک مورد بازرسی قرار گرفت (همان، ۳۹۶ـ۳۹۷) و در ۲۵ مرداد ۱۳۵۷ به اتهام «ایراد سخنان خلاف مصالح مملکت و تحریک و تشویق مردم به ایجاد تظاهرات و آشوب و بلوا در خرم‌آباد» دستگیر شد (همان، ۴۰۰). وی سپس به تهران انتقال داده شد، ولی دو روز بعد به قرار التزام عدم خروج از تهران آزاد شد (همان، ۴۴۸). رحیمی پس از پیروزی انقلاب اسلامی در حوزه علمیه کمالیه و کمیته انقلاب اسلامی خرم‌آباد به فعالیت ادامه داد و بعد از شهادت برادرش فخرالدین رحیمی، نماینده ملاوی در مجلس شورای اسلامی در حادثه هفتم تیر ۱۳۶۰، از سوی مردم ملاوی به نمایندگی مجلس شورای اسلامی انتخاب شد. وی در دوره دوم مجلس شورای اسلامی هم نماینده مردم ملاوی بود و سرانجام در اول اسفند ۱۳۶۴، هنگامی که همراه با عده‌ای از شخصیت‌ها و مسئولان کشوری با یک هواپیمای غیرنظامی عازم جبهه‌های جنوب بود، در نزدیکی اهواز با حمله هواپیمای متجاوز عراق به شهادت رسید(شهید آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک، ۴۵۸). پیکر او در قبرستان خضر شهر خرم‌آباد به خاک سپرده شد. منابع: آیت‌الله‌العظمی میر سیدعلی موسوی بهبهانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۴)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ آیت‌الله‌العظمی سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۸)، ج ۳، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین حاج سیدنورالدین رحیمی»، orestan.farhang.gov.ir؛ شهید آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک: امید اسلام (۱۳۸۸) تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۳: شهیدان حجج اسلام سیدنورالدین و سیدفخرالدین رحیمی (۱۳۸۱)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.