محمد افشاری کروندی
محمد افشاری کروندی، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.
محمد افشاری کروندی در سال ۱۳۲۵ در خانوادهای کروندی الاصل (از توابع اصفهان) در نجف اشرف به دنیا آمد. پدرش شیخ عبدالکریم کروندی اصفهانی از عالمان نجف اشرف بود. افشاری خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در نجف اشرف فراگرفت. سپس وارد مدرسه ایرانیان در نجف اشرف شد و دوره ابتدایی را در همان‌جا گذراند و بخشی از دوره متوسطه را هم تا سال نهم در همان‌جا ادامه داد. آنگاه به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و تحصیلات مقدماتی را در مدرس بهبهانی نجف و همچنین مدرسه مرحوم آخوند آن شهر و نزد پدرش خواند. سیوطی، مغنی و حاشیه را هم نزد محمدعلی مدرس افغانی فراگرفت و در درس لمعه هم از شاگردان سیداسدالله مدنی تبریزی بود. وی آنگاه در درس رسائل و مکاسب پدرش و همچنین میرزا جواد آقا تبریزی شرکت کرد و در درس کفایةالاصول هم از شاگردان آیت‌الله میرزا باقر زنجانی بود. او سپس وارد درس خارج فقه امام‌خمینی شد (خاطرات حجت‌الاسلام افشاری، ۲۱ـ۲۲). افشاری از سال ۱۳۴۴ و از نخستین روز تدریس امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام‌خمینی حضور یافت (همان، ۴۶) که همه روزه در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف برگزار می‌شد. وی درباره نخستین جلسه درس امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری می‌گوید: «وقتی‌که حضرت امام در نجف مستقر شدند، طلاب و روحانیون از ایشان خواستند که درس را شروع نمایند. یک مرجع نمی‌تواند منزل بنشیند و تدریس نکند. به هر حال حضرت امام درسی در مسجد شیخ انصاری شروع کردند و طلبه‌ها و بعضی از فضلا هم در آن درس شرکت داشتند که از جمله آنها مرحوم شهید آیت‌الله مدنی و آیت‌الله راستی کاشانی بودند. این‌گونه نبود که از فضلا کسی حضور نداشته باشد. افراد دیگری هم بودند که اکنون نامشان را فراموش کردم. اولین روز تدریس امام در مسجد شیخ انصاری را کاملاً به خاطر دارم. در اولین روز تدریس ایشان درواقع سخنرانی کردند و به مسائل جهان اسلام و مسلمانان اشاره نمودند. شبستان مسجد و حیاط مملو از جمعیت بود. از تمام طبقات آمده بودند و می‌خواستند ببینند که ایشان در مورد چه چیزی صحبت می‌کند...» (همان، ۴۵). افشاری از جمله افرادی بود که در درس ولایت‌فقیه امام‌خمینی (بهمن ۱۳۴۸) شرکت داشت (همان، ۲۲). مدتی هم از درس‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله میرزا علی غروی تبریزی (که توسط حکومت بعث عراق دستگیر و به شهادت رسید) شرکت می‌کرد و در آن درس با شیخ حسن کروبی هممباحثه بود (همان، ۲۲). او همچنین در سال ۱۳۴۹ از امام‌خمینی اجازه‌ای در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد (همان، ۲۹). وی در کنار تحصیل، به تدریس در حوزه علمیه نجف اشرف می‌پرداخت و ابتدا کتاب شرایع را تدریس می‌کرد و سپس به تدریس کتاب مکاسب پرداخت (همان، ۲۳). افشاری از دوران تحصیل در نجف اشرف به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پرداخت. از جمله، مطالب رسانه‌های عرب‌زبان را ترجمه و تلخیص می‌کرد و به امام‌خمینی ارائه می‌داد (همان، ۶۸). همچنین در یکی از سفرهای سیدمحمدحسینی بهشتی به عراق، سوریه و لبنان، او را به‌عنوان مترجم همراهی می‌کرد (همان، ۲۸). وی بارها با سفر به کشور هند و منطقه کشمیر، بمبئی، حیدرآباد، لکنهو و کشور پاکستان و شهرهای لاهور، کراچی، راولپندی، کویته و شهرهای قندهار، جاغوری و کابل افغانستان، به معرفی امام‌خمینی می‌پرداخت (همان، ۱۴۹ـ۲۱۸). محمد افشاری اوایل دهه ۱۳۵۰ به کشور بازگشت و در اصفهان مقیم شد و به تدریس و تبلیغ پرداخت. سپس به قم رفت و در آنجا به تحصیل و تدریس ادامه داد (همان، ۳۰ـ۳۱) و از جمله در درس‌های خارج فقه و اصول آیات حسین وحید خراسانی، میرزا جواد تبریزی، حسینعلی منتظری و میرزا علی مشکینی حضور یافت (همان، ۲۲). وی پس از انقلاب اسلامی در خوزستان مستقر شد و مدتی امامت جمعه ماهشهر را بر عهده گرفت. حضور در رادیو نفت و ستاد عشایر آبادان و همچنین فعالیت در سازمان‌دهی امور جبهه و جنگ و حضور در پایگاه یکم شکاری بوشهر از دیگر فعالیت‌های او بود (همان، ۲۵۱ـ۲۸۳). منبع: خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین محمد افشاری (۱۳۹۱)، تدوین: محمدرضا احمدی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.