صادر نخستین از منظر امام خمینی و عرفا (کتاب) شناسه: «صادر نخستین از منظر امام خمینی و عرفا» کتابی به قلم مرضیه رمضانی است که به آشنایی با اندیشه‌های فلسفی و عرفانی امام خمینی و مقایسه و تطبیق بین آن‌ها می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۹۲ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س)، منتشر شده است. مولف: مرضیه رمضانی، متولد ۱۳۶۲ش، دکترای علوم تربیتی و استادیار دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی تهران شمال می‌باشد. کتب و مقالات زیادی به قلم او منتشر شده که «صادر نخستین از منظر امام خمینی و عرفا» از آن جمله است. محتوا و ساختار: اهمیت موضوع از حیث بیان کیفیت کثرات و پیوند با مبدأ هستی می‌باشد (مرضیه رمضانی، صادر نخستین از منظر امام خمینی و عرفا، ص۳-۴). کتاب حاضر به مسئله «صادر نخستین» از منظر فلاسفه و عرفا با تکیه بر آراء فلسفی امام خمینی پرداخته است. مسئله صادر نخستین، مسئله‌ای که در تکاپوی شناخت، نخستین موجودی است که بدون واسطه از مبدأ هستی صادر شده است. امام خمینی با دو رویکرد مهم فلسفی و عرفانی در تقریر این مطلب پرداخته است. ایشان در ابتدا به تقریر بحث نظام مشائی در مورد صادر نخستین می‌پردازد و بدون تاکید بر نظام ثنایی، معتقد است برخی فلاسفه مشاء اعتبارات و جهاد تکثر در عقل اول را دو چیز دانسته‌اند: یکی جهت وجودی و دیگری جهت نقص که از جهت اول عقل ثانی و از جهت دوم فلک اول موجود می‌شود (امام خمینی، تقریرات فلسفه، ج۲، ص۳۷۷)؛ البته این نظر نهایی امام نیست بلکه نظر نهایی ایشان رویکرد عرفانی است. ایشان بسیار سریع و آشکار در بحث نظام فیض از تئوری جهان شناختی مشایی و اشراقی به صورت کامل فاصله می‌گیرد و تمایلات عرفانی خود را به منصه ظهور می‌رساند. بنابراین امام خمینی با توجه به اصالت وجود و تشکیک مراتب وجود، صادر نخستین در نظام فلسفی را عقل اول می‌داند (امام خمینی، تقریرات فلسفه، ج۲، ص۳۵۶)؛ امّا در نگاه عرفانی صادر نخستین را وجود منبسط و نفس رحمانی می‌داند (امام خمینی، تقریرات فلسفه، ج۱، ص۳۳۹-۳۴۰). امام خمینی میان آراء فلسفه و مشهودات عارفان درباره مصداق صادر نخستین جمع کرده است. در این کتاب با اشاره به مبانی و اصول فلسفی امام خمینی در صادر نخستین، آمده که ایشان بر این باور است که فلاسفه بر اساس اعتقاد به مراتب وجود و تشکیک در وجود بحث از کثرات را مطرح می‌کنند؛ زیرا صدور در فضای اعتقاد به اندیشه سبب و مسبب و علت و معلول است و از آنجا که حکما و فلاسفه حکم نظر به کثرت و تعینات، ترتیب علل و معالیل و چینش فلسفی عوالم دارند، بحث صادر اول را نیز از این منظر بررسی کرده‌اند و مصداق آن را عقل اول می‌دانند؛ امّا عرفا از آنجا که نظر به وحدت وجود دارند و با دید وحدت‌بین به عالم نگاه می‌کنند و کثرات را نمی‌بینند، لذا به تعینات عوالم نظر ندارند و از این جهت صادر اول را فیض منبسط حق تعالی می‌دانند (امام خمینی، مصباح الهدایه، ص۶۵-۶۶). این کتاب در یک مقدمه و در چهار بخش سامان یافته است: بخش اول؛ کلیات مطالب مطرح می‌باشد که در دو فصل به موضوع فلسفه، روش فلسفی امام خمینی و حیات فلسفی امام پرداخته است. بخش دوم؛ درباره صادر نخستین در هستی شناسی فلسفی است که در سه فصل سامان یافته است، فصل اول درباره وحدت و کثرت، فصل دوم درباره علت و معلول و اقسام جعل می‌باشد و در فصل سوم به مصداق صادر نخستین در نظام فلسفی پرداخته است. بخش سوم درباره صادر نخستین در هستی شناسی عرفانی است که در دو فصل سامان یافته است. بخش چهارم به جمع‌بندی نظریه فلاسفه وعارفان پرداخته و در دو فصل به نظریه جمع و ارزیابی آن سخن به میان آمده است. وضعیت نشر: چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۹۲ توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج (وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی (س))، منتشر شده است. منابع: 1. رمضانی، مرضیه، صادره نخستین از منظر امام خمینی و عرفا، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج وابسته به مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش. 2. امام خمینی، سید روح‌الله، تقریرات فلسفه امام خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش. 3. امام خمینی، سید روح‌الله، مصباح الهدایه إلی الولایة و الخلافه، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، چاپ سوم، ۱۳۷۶ش.