پابه‌پای آفتاب؛ گفته‌ها و ناگفته‌هایی از زندگی امام‌خمینی کتابی است شش‌جلدی که توسط امیررضا ستوده گردآوری و تنظیم شده است.

پابه‌پای آفتاب (کتاب)
پابه‌پای آفتاب.jpeg
اطلاعات کتاب
عنوانپرونده:پابه‌پای آفتاب
نویسندهامیررضا ستوده
تاریخ نگارش۱۳۷۳ش
موضوعگفته‌ها و ناگفته‌هایی از زندگی امام‌خمینی
زبانفارسی
تعداد جلد۶
اطلاعات نشر
ناشرنشر پنجره
محل نشرتهران
تاریخ نشر۱۳۹۸ش
نوبت چاپهشتم

پدیدآورنده

ام‍ی‍ررض‍ا س‍ت‍وده (متولد ۱۳۴۰ش، تهران) مدیر مسئول انتشارات پنجره، نویسنده و تدوین‌گر چندین کتاب درباره امام‌خمینی و انقلاب اسلامی است.

اهمیت

کتاب پابه‌پای آفتاب، از چند سویه دارای اهمیت است. یکی از نخستین آثار فراگیر درباره شناخت سیره امام‌خمینی و خاطرات و گفته‌ها و ناگفته‌هایی بی‌نظیر، آموزنده و اندیشه‌ورز ایشان به روایت بستگان، دوستان، یاران و شاگردان است. دوره‌های محتلف زندگی و سیره نظری و عملی امام‌خمینی از تولد تا رحلت را دربرمی‌گیرد. به‌گونه‌ای که روایات و خاطرات کتاب، منبع و مرجع بسیاری از کتاب‌ها و مقالات دربارۀ ایشان و انقلاب اسلامی شده است.[۱]

گوناگونی و تازگی مطالب کتاب، گوناگونی و فراوانی گویندگان، و بازنشر برخی خاطرات در دسته‌بندی جدید از دیگر ویژگی‌های این کتاب است. بهره‌گیری از عکس‌های دوره‌های مختلف زندگی امام‌خمینی در پایان هر جلد از دیگر خوبی‌های آن است.[۲]

ساختار

«پابه‌پای آفتاب»، به شش فصل تقسیم و هر فصل در قالب یک جلد مستقل منتشر شده است. جلد نخست با فهرست مطالب و دو مقدمه، ویراست اول و ویراست دوم، آغاز می‌شود؛ اما پنج جلد بعدی تنها با فهرست و بدون مقدمه منتشر شده‌اند. بخش‌بندی فصل‌ها به این شکل انجام گرفته که:

  • جلد اول، روایت خانواده و بستگان نزدیک؛
  • جلد دوم، روایت اعضای دفتر و کارکنان بیت در قم، تهران و نجف؛
  • جلد سوم، روایت دوستان، شاگردان، یاران؛
  • جلد چهارم و پنجم، خاطرات پراکنده از شاگردان و مبارزین انقلاب؛
  • جلد ششم، به روایت گروه پزشکی و خاطرات دوران بیماری و رحلت امام‌خمینی پرداخته است.[۳]
  • نوع چینش راویان خاطرات در جلد اول به ترتیب سنی و در جلدهای بعدی به ترتیب الفبایی تنظیم شده است. تنها استثنای جلد اول، خاطرات سیداحمد خمینی است که ترتیب سنی رعایت نشده و بر اساس نقش اساسی ایشان در مبارزات، در ردۀ سوم آمده است.[۴] همچنین در جلد سوم، به‌دلیل جایگاه ویژه آیت‌الله سید علی خامنه‌ای، خاطرات ایشان در ابتدا آمده است.[۵]

منابع کتاب

از ویژگی‌های کتاب پابه‌پای آفتاب، دامنه آثار استفاده شده در آن است. گردآورنده می‌گوید در تهیه کتاب هم از مصاحبه‌های که خود ایشان انجام داده، بهره برده است؛ و هم از مصاحبه‌ها و مقالات و نوشته‌های مجله‌ها، روزنامه‌ها و آرشیو صداوسیما استفاده کرده است.[۶]

وضعیت نشر

جلدهای ۱ تا ۴ کتاب پابه‌پای آفتاب نخست سال ۱۳۷۳ش[۷] و ویرایش دوم در قالب شش‌جلدی سال ۱۳۸۰ش با شمارگان ۵۰۵۰ جلد منتشر شده است.[۸] چاپ هشتم، آخرین چاپ نیز سال ۱۳۹۸ش بوده است.[۹]

کاستی‌ها

در کار تاریخ شفاهی و گردآوری خاطرات افراد که به نوعی منبع و مرجع کارهای پژوهشی و نویسندگان خواهد شد، معرفی درست و کامل راویان بسیار مهم است در برخی مجلدات کتاب پابه‌پای آفتاب رعایت نشده است. ازجمله: اسامی کامل نیست و تنها نوشته شده شیخ‌الاسلام؛ [۱۰] یا اسامی راویان اشتباه نوشته شده است؛ به‌جای خلیل سروش محلاتی، آمده محمد سروش محلاتی[۱۱] یا فاضل اشتهاردی، نوشته شده فاضلی اشتهاردی.[۱۲]

در هیچکدام از مجلدات منابع دقیق و اصولی نوشته نشده، و هیچ نوع نمایه‌ای هم وجود ندارد. پیش از مصاحبه‌ها، بهتر بود چند سطری مصاحبه‌شونده همراه با عکس معرفی می‌شد که در هیچکدام انجام نگرفته است.

پانویس

  1. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱ تا ۶، تمام صفحات.
  2. ستوده، پابه‌پای آفتاب، صفحات پایانی هر جلد.
  3. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۱۰.
  4. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۱۱.
  5. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۱۱.
  6. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۹.
  7. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۷-۱۱.
  8. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۱، ص۴.
  9. اطلاعات فیپای کتاب: ۲ پ/۲۸ س/ ۱۵۷۶ DSR
  10. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۴، ص۲۶۷.
  11. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۴، ص۲۲۸.
  12. ستوده، پابه‌پای آفتاب، ج۵، ص۱۲۲.

منابع

  • ستوده، امیررضا، پابه‌پای آفتاب؛ گفته‌ها و ناگفته‌ها از زندگی امام‌خمینی(س)، تهران، نشر پنجره، دوم، ۱۳۸۰ش.