در سایه آفتاب؛ یادها و یادداشت‌هایی از زندگی امام‌خمینی، کتابی به‌قلم محمدحسن رحیمیان است که خاطرات و مشاهدات خود از زندگانی امام‌خمینی را نوشته است.

در سایه آفتاب (کتاب)
کتاب در سایه آفتاب.jpg
اطلاعات کتاب
عنوانکتاب در سایه آفتاب
تاریخ نگارش۱۳۷۰ش
موضوعخاطرات زندگی امام‌خمینی
سبکخاطره‎‌نویسی
زبانفارسی
تعداد صفحات۲۶۴
اطلاعات نشر
ناشرمؤسسه انتشاراتی حضور
تاریخ نشر۱۳۷۸ش
نوبت چاپهفتم
شمارگان۲۰۰۰۰

نویسنده

محمدحسن رحیمیان (متولد ۱۳۲۷ش؛ دستگرد اصفهان) روحانی مبارز، از یاران، شاگردان و اعضای دفتر امام‌خمینی[۱] و از مؤسسان مجمع روحانیون مبارز بود که بعدها کناره‌گیری کرد.[۲] پس از پیروزی انقلاب، مدیر مسئول ماهنامه پاسدار اسلام، ریاست بنیاد شهید، عضو هیئت منصفه دادگاه مطبوعات و تولیت مسجد جمکران قم (۱۳۹۲ تا ۱۴۰۲ش) را بر عهده داشت.[۳] از فعالیت‌های علمی و فرهنگی ایشان می‌توان به پایه‌گذاری و مدیریت چند مجله، نگارش چندین کتاب و تدریس چندین ساله در دانشگاه تهران اشاره کرد.[۴]

اهمیت کتاب

نویسنده، بیش از بیست‌وپنج سال از نزدیک با امام‌خمینی مرتبط بوده و مشاهدات خود از سیرۀ نظری و عملی ایشان را بیان کرده است.[۵] نگارش مشاهدات و خاطرات بی‌واسطه و مستقیم نویسنده بر اهمیت کتاب افزوده است. نویسنده کتاب در سایه آفتاب، تلاش کرده تنها خاطرات مربوط به امام‌خمینی را بیان کند؛ آن هم با عنوان‌های موضوعی دقیق و روشن در فهرست کتاب که دسترسی خواننده و پژوهشگر را آسان می‌کند. در برخی صفحات از عکس‌ها و نامه‌های تاریخی نویسنده و امام‌خمینی نیز استفاده شده است.[۶]

ساختار

کتاب در سایه آفتاب، با یک فهرست دقیق و روشن و مقدمۀ نگارنده آغاز شده است. محتوای آن در ده فصل سامان یافته است:

  1. در راه آشنایی
  2. پیوند با مقام ولایت
  3. التزام به ضوابط
  4. ویژگی‌های اخلاقی
  5. پاسداری از اصول و ارزش‌ها
  6. عشق متقابل امام و امت
  7. نظم و ترتیب در کارها
  8. آگاهی، اشراف و جامعیت
  9. پاسخ به مسائل شرعی
  10. به دوران بیماری و رحلت امام

وضعیت نشر

کتاب در سایه آفتاب، نخستین بار در سال ۱۳۷۰ش در ۲۶۴ صفحه در مؤسسه فرهنگی پاسدار اسلام قم، چاپ و منتشر شده است. چاپ هفتم آن توسط مؤسسه انتشاراتی حضور در سال ۱۳۷۸ش و در ۲۰۰۰۰ نسخه انجام گرفته است.

نویسندۀ کتابِ «در سایه آفتاب»، کتاب خاطرات دیگری به نام «حدیثِ رویِش» دارد که بیشتر تاریخ شفاهی انقلاب اسلامی است و حاصل چندین جلسه مصاحبه با مرکز اسناد انقلاب اسلامی می‌باشد.[۷] حدیث رویش در ۳۹۲ صفحه، مصور و با اسناد، توسط مرکز اسناد انقلاب اسلامی در سال ۱۳۸۲ منتشر شده است. از این رو، کتاب «در سایۀ آفتاب» خاطرات و یادداشت‌های نویسنده از زندگانی امام‌خمینی، و کتاب «حدیث رویش» خاطرات و یادداشت‌های نویسنده از انقلاب اسلامی است و با هم همپوشانی ندارند.[۸]

کاستی

نخستین کاستی کتابِ «در سایۀ آفتاب»، و دیگر کتاب نویسنده، «حدیث رویش»، نپرداختن به خاطرات پس از پیروزی انقلاب اسلامی است. نداشتن نمایه، پاورقی برای توضیحات از دیگر عیب‌های کتاب در سایۀ آفتاب است. همچنین اشاره نکردن به تاریخ دقیق برخی حوادث و خاطرات از کاستی‌های این اثر است.

در کتاب در سایۀ آفتاب» به هیچ منبعی اشاراه نشده و مشاهدات و نگارش خود نگارنده است.

پانویس

  1. رحیمیان، حدیث رویش، ص۲۱ـ۳۵.
  2. امام‌خمینی، صحیفه امام، ج۲۱، ص۲۸؛ سلیمی‌بنی و مظفری، مجمع روحانیون مبارز، ص۳۱۳.
  3. رحیمیان، حدیث رویش، ص۱۴ و ۱۵.
  4. رحیمیان، حدیث رویش، ص۱۴ و ۱۵.
  5. رحیمیان، در سایۀ آفتاب، ص۱۲.
  6. رحیمیان، در سایۀ آفتاب، ص ۱۹۲ـ۲۵۲ و....
  7. رحیمیان، حدیث رویش، ص ۱۶ و ۱۷.
  8. رحیمیان، حدیث رویش، ص ۱۸.

منابع

  • امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، پنجم، ۱۳۸۹ش.
  • رحیمیان، محمدحسن، حدیث رویش؛ خاطرات و یادداشت‌های محمدحسن رحیمیان، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، دوم، ۱۳۸۲ش.
  • رحیمیان، محمدحسن، در حریم لاله‌ها؛ مروری بر رسالت بنیاد شهید در نظام اسلامی، تهران، شاهد، سوم، ۱۳۸۱ش.
  • رحیمیان، محمدحسن، در سایه آفتاب؛ یادها و یادداشت‌هایی از زندگانی امام‌خمینی(قدس سرّه)، قم، موسسه فرهنگی انتشاراتی حضور، هفتم، بهار ۱۳۷۸ش.
  • سلیمی‌بنی، صادق و آیت مظفری، مجمع روحانیون مبارز، قم، زمزم هدایت، اول، ۱۳۹۰ش.