امام‌خمینی و عرفان اسلامی تعاریف اصطلاحات عرفانی در آثار منثور امام و تطبیق با تعاریف عرفانی پیشین، کتابی به قلم امین رحیمی است که به تبیین اصطلاحات عرفانی امام‌خمینی می‌پردازد. این کتاب در سال ۱۳۸۵ توسط نشر معاونت پژوهشی پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، منتشر شده است.
محتوا
در این پژوهش به شرح اصطلاحات عرفانی آثار امام‌خمینی پرداخته شده است. در فرازی از این کتاب آمده، امام‌خمینی درباره اصطلاح فقر با استناد به آیه «أنتم الفقراء الی الله» معتقد است فقیر در مکتب عاشقان کسی است که نیازمندی ذاتی خود را به محبوب درک کند، کسی که به این مقام رسید و حقیقت ذاتش تدلّی شد، دیگر حیثیتی برای او به جز نفس تدلّی باقی نمی‌ماند.[۱] ایشان فقر را برای موجودات مایه افتخار و غنا را از صفات ذاتی حضرت حق می‌داند (امام‌خمینی، شرح چهل حدیث، ص۴۴۴). امام برای مقام توکل درجاتی قائل است؛ از جمله عامه موحدین، اهل برهان که در مقام عقل، توکل به حق دارند و مقام فنای کلی.[۲] امام‌خمینی در آثار عرفانی خود به بحث قرب نوافل و قرب فرایض پرداخته و با توجه به این دو بحث، سالک را به منزلی راهنمایی می‌کند که مشکل جبر و تفویض حل شده و حقیقت امر بین الامرین معلوم می‌گردد.[۳] همچنین امام‌خمینی قلب را در اصطلاح عرفانی لطیفه‌ای متوسط بین نشئه ملک و ملکوت می‌داند.[۴] و برای آن اقسام متعددی قائل است و معتقد است به حسب تجلیات الهی، بین قلوب اولیاء الهی اختلاف است.[۵]
ساختار
این کتاب مشتمل بر یک پیشگفتار و سه بخش است:
- بخش اول درباره شرح حال امام‌خمینی است.
- بخش دوم درباره مقامات و احوال در تصوف و عرفان، نظیر توبه، ورع، زهد، مشاهده و یقین می‌باشد.
- بخش سوم درباره اصطلاحات عرفانی نظیر احدیت، اخلاص، اعیان ثابته، عماء، کنز مخفی، قرب نوافل و قرب فرایض و مشیت مطلقه می‌باشد.
روش نگارش
در این روش، بر اساس حروف الفبای فارسی و به صورت فرهنگی عرفانی جهت سهولت استفاده از آن تنظیم شده است.
هدف و انگیزه تألیف
آشنایی هرچه بیشتر خوانندگان با نظریات و آراء عرفانی امام و طرح مباحث عرفانی در جامعه کنونی و تطبیق آراء امام با آراء متقدمین می‌باشد.
وضعیت نشر
چاپ اول این کتاب در سال ۱۳۸۵ توسط نشر معاونت پژوهشی پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، منتشر شده است.
پانویس
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، آداب الصلاة، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دهم، ۱۳۸۰ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ بیست و سوم، ۱۳۸۰ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دوازدهم، ۱۳۸۷ش.
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، شرح دعاء السحر، ترجمه سیداحمد فهری، تهران، نشر اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۷۰ش.
- رحیمی، امین، امام‌خمینی و عرفان اسلامی، تهران، نشر معاونت پژوهشی پژوهشکده امام‌خمینی و انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.