خاطرات آیت‌الله پسندیده؛ گفته‌ها و نوشته‌ها کتابی است که به‌قلم و بیان سیدمرتضی پسندیده، پیرامون توصیف شهر خمین و رخدادهای آن در دوره قاجار، شرح حال خاندان و مبارزات آنان علیه خان‌ها و حاکمان وقت و شرح‌حال امام‌خمینی، است.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| عنوان | خاطرات آیت‌الله پسندیده؛ گفته‌ها و نوشته‌ها |
| نویسنده | سیدمرتضی پسندیده |
| تاریخ نگارش | ۱۳۸۴ش |
| موضوع | خاطرات آیت‌الله پسندیده مرتبط با امام‌خمینی |
| سبک | خاطره‌نگاری |
| زبان | فارسی |
| تعداد صفحات | ۳۳۸ |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۳۸۴ش |
| نوبت چاپ | چاپ اول |
| شمارگان | ۳۰۰۰ |
نویسنده
سیدمرتضی پسندیده (تولد ۸ فروردین ۱۲۷۴ش/ ۱۷ شوال ۱۳۱۳ق؛ فوت ۲۲ آبان ۱۳۷۵ش) از روحانیون مبارز، برادر ارشد و وکیل تام‌الاختیار امام‌خمینی.[۱] از علما و مدرسان علوم حوزوی خمین و از نخستین استادان امام‌خمینی به شمار می‌آید.[۲]
اهمیت
- نویسنده کتاب برادر ارشد امام‌خمینی، هفت سال از ایشان بزرگتر و هفت سال هم پس از ایشان از دنیا رفتند و این نشانگر اشراف کامل او بر همه ابعاد و جزئیات زندگی امام‌خمینی است.
- خاطرات به‌قلم نویسنده است و تنها به خاطرات شفاهی اکتفا نکرده است.
- بخش نخست این اثر دارای اطلاعات گسترده و منحصربه‌فردی درباره شجره‌نامه خاندان امام، بسترهای شکل‌دهنده شخصیت امام و جغرافیای تاریخی و سیاسی شهرستان خمین است.
- خاطرات سید مرتضی پسندیده از دوران کودکی و نوجوانی امام دربردارندۀ دریافتی دقیق و روشن از شخصیت و ساختار رفتاری اوست. به‌ویژه که سرپرست دوران کودکی امام را نیز برعهده داشته است.[۳]
محتوا
کتاب خاطرات آیت‌الله پسندیده، با فهرست تفصیلی آغاز و با سخن ناشر، پیشگفتاری از سیدحسن خمینی و مقدمۀ نویسنده ادامه می‌یابد.[۴] درون‌مایۀ آن در چهار بخش هماهنگ شده است:
- بخش نخست به وضعیت اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی شهر خمین در دوران قاجار پرداخته است.[۵]
- بخش دوم، شرح حال خاندان و فرزندان سیدمصطفی خمینی آمده است.[۶]
- بخش سوم، خاطراتی از دوران ظهور حکومت پهلوی در ایران، و شرح حال کوتاهی از امام‌خمینی است.[۷]
- بخش چهارم شامل پیوست‌هاست: مختصری از شجرنامۀ خاندان امام‌خمینی به‌قلم حشمت‌الله ریاضی یزدی، فهرست اعلام، اسناد و نمونه دست‌خط سیدمرتضی پسندیده و تصاویر.[۸]
کتاب گاهی دارای پاورقی، و در پایان هر بخش نیز برای توضیح بیشتر محتوا پی‌نوشت‌هایی آمده است.[۹]
آثار پیرامونی
کتاب، مقاله، مصاحبه و یادداشت‌های بسیاری در پیوند با کتاب خاطرات آیت‌الله پسندیده منتشر شده است که برخی با بخشی از این کتاب همپوشانی دارند. از جمله، کتاب‌های:
- خاطرات مستند سیدهادی خسروشاهی درباره آیت‌الله پسندیده، قم، کلبه شروق، اول، ۱۳۹۸ش.
- خاطرات آیت‌الله پسندیده محمدجواد مرادی‌نیا تهران، حدیث، اول، ۱۳۷۴ش.
- آیت‌الله پسندیده به روایت اسناد ساواک اثر مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، تهران، وزارت اطلاعات، مرکز بررسی اسناد، اول، ۱۳۸۰ش.
وضعیت نشر
کتاب خاطرات آیت‌الله پسندیده در واحد خاطرات مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی گردآوری شده و توسط همین مؤسسه نیز برای نخستین بار در سال ۱۳۸۴ش در ۳۳۸ صفحه با ۳۰۰۰ شمارگان چاپ و منتشر شده است.
پانویس
- ↑ پسندیده، خاطرات، ۱۳۸۴، ص ۷۴ و ۹۹؛ کاظمی، خمین و فعالیت‌های سیاسی، ص ۳۶؛ حضور، ش ۱۷، ص ۳۴۲ و ۳۶۳؛ امام‌خمینی، صحیفه امام، ج ۱۳، ص ۱
- ↑ پسندیده، خاطرات، ص ۱۲۲ و ۱۵۸ـ۱۶۰؛ امام‌خمینی، ج ۱۹، ص ۴۲۶.
- ↑ پسندیده، خاطرات، ۱۳۸۴، سخن ناشر، پیشگفتار و مقدمه.
- ↑ پسندیده، خاطرات، ۱۳۸۴، صفحات الف تا ز.
- ↑ پسندیده، خاطرات، ۱۳۸۴، ص ۳ـ۴.
- ↑ پسندیده، خاطرات، ۱۳۸۴، ص ۴۱ـ۱۳۸.
- ↑ پسندیده، خاطرات، ۱۳۸۴، ص ۱۳۹ـ۲۵۳.
- ↑ پسندیده، خاطرات، ۱۳۸۴، ص ۲۵۹ـ۳۱۲.
- ↑ پسندیده، خاطرات، ۱۳۸۴، ص ۳۷ـ۴۰؛ ۱۳۵ـ۱۳۸؛ ۲۵۳ـ۲۵۸.
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
- پسندیده، سیدمرتضی، خاطرات آیت‌الله پسندیده، گفته‌ها و نوشته‌ها، تهران، مؤسسه تنظیم …، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
- پسندیده، سیدمرتضی، یاران امام به روایت اسناد ساواک آیت‌الله سیدمرتضی پسندیده، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۸۰ش.
- حضور، مجله، شماره ۱۷، ۱۳۷۵ش،
- کاظمی، معصومه، خمین و فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی آیت‌الله پسندیده، خمین، دانشگاه آزاد اسلامی، اول، ۱۳۹۳ش.