آزادی در اندیشه امام‌خمینی، دفتر بیست و هفتم از آثار موضوعی تبیان است که توسط مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی استخراج و تنظیم شده و توسط مؤسسه چاپ و نشر عروج به چاپ رسیده است. کلیات، جایگاه آزادی، حدود آزادی، آزادی در بین قشرهای مختلف، رابطه آزادی با مفاهیم بنیادین حکومت، عناوین مباحث این مجموعه می‌باشد.
 | |
| اطلاعات کتاب | |
|---|---|
| عنوان | آزادی در اندیشه امام‌خمینی |
| نویسنده | علی داستانی بیرکی |
| موضوع | کلیات، جایگاه آزادی، حدود آزادی، آزادی در بین قشرهای مختلف، رابطه آزادی با مفاهیم بنیادین حکومت |
| زبان | فارسی |
| اطلاعات نشر | |
| ناشر | مؤسسه چاپ و نشر عروج |
| محل نشر | تهران |
| تاریخ نشر | ۱۳۹۲ش |
| نوبت چاپ | چاپ پنجم |
محتوا
تبیان مجموعه آثاری است که در هر مجلد از آن مواضع و رهنمودهای امام‌خمینی با استناد به تألیفات ایشان، صحیفه امام و صحیفه نور درباره موضوع خاص، گردآوری و منتشر شده است.[۱] دفتر بیست و هفتم آن به «آزادی در اندیشه امام‌خمینی» اختصاص دارد. امام‌خمینی ضمن پذیرش و جانبداری از آزادی، بخصوص آزادیهای سیاسی، اجتماعی، آن را به مثابه یکی از حقوق فطری و طبیعی مردم در عرصه‌های مختلف فردی و اجتماعی، از جمله حقوق غیر اکتسابی می‌شمارند، زیرا، آزادی از مقوله حقوق موضوعی نیست تا انسانی به انسان دیگر اعطا کند، بلکه پاره‌ای از طبیعت آدمی و از جمله حقوق طبیعی اوست، حتی اگر دولت و حکومت آن را به رسمیت نشناسد. در عین حال، جامعه به منظور حفظ ارکان خود و تأمین نظم و امنیت، می‌تواند حدود، شرایط و قیودی در استفاده از آزادی مقرر نماید؛ اما ایجاد تزلزل در اساس و پایه آن از حدود صلاحیت دولت، حکومت و جامعه بیرون است.
امام‌خمینی کوشیده‌اند تا به مدد مصادیق، معنای آزادی را تا حدود زیادی تبیین و مشخص نمایند؛ تأکید بر حضور مردم در روند حاکمیت و نقش آنان در ساختار قدرت انتخابات و گزینش حاکم، نظارت و... را می‌توان از جمله مصادیقِ تبلور آزادی در بیانات ایشان دانست. ایشان ضمن به‌رسمیت شناختن آزادیهای فردی و سیاسی، اندیشه و بیان، احزاب و اجتماعات، عقیده و مذهب، مشارکت آزادانه مردم در تصمیم‌گیری‌ها و... مواردی چون شرع و عقل، اخلاق و سنت‌های انسانی، قانون، عدم توطئه‌چینی، عدم فسادانگیزی و عدم ضرررسانی را تحت عنوان حدود آزادی مطرح کرده‌اند.[۲]
ساختار
کتاب آزادی در اندیشه امام‌خمینی، در گروه سیاسیِ حوزه معاونت پژوهشی مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و به همت علی داستانی بیرکی استخراج و تنظیم شده است. این کتاب مشتمل بر پنج فصل می‌باشد:
- فصل اول، با عنوان «کلیات»، به مباحثی پیرامون معنا و مفهوم آزادی، آزادی موهبتی الهی، ارزش والای آزادی و نقش انسان‌ساز آن، آزادی، امنیت، عدالت و ویژگی‌های آزادی پرداخته است.
- فصل دوم، تحت عنوان «جایگاه آزادی»، به اندیشه‌های امام‌خمینی درباره ضرورت ایجاد فضای سالم برای آزادی اندیشه، آزادیهای فردی و سیاسی، آزادی بیان، آزادی احزاب و اجتماعات و آزادی عقیده و مذهب اختصاص داده شده است.
- فصل سوم، «حدود آزادی»، مبانی شرع و عقل، اخلاق و سنت‌های انسانی، حدود قانونی، عدم توطئه‌چینی، عدم فسادانگیزی و عدم ضرررسانی به عنوان حدود آزادی در بیانات امام‌خمینی مورد بررسی قرار گرفته است.
- فصل چهارم، به آزادیهای قشرهای مختلف جامعه اختصاص دارد؛ و مطالبی درباره آزادی زن، آزادی در دانشگاه‌ها و فعالیت‌های دانشجویی، آزادی حوزه‌های علمیه و حقوق و آزادیهای اقلیت‌های مذهبی را شامل می‌شود.
- فصل پنجم، «رابطه آزادی با مفاهیم بنیادین حکومت»، مواضع امام را در مورد حاکمیت اسلامی، آزادی و قانون اساسی، آزادی انتخابات، مشارکت آزادانه مردم در تصمیم‌گیری‌ها و آزادی و استقلال شوراها بیان می‌کند.[۳]
ویژگی
در تنظیم قطعات منتخب هر یک از فصول و عنوان‌های فرعی، ترتیب و توالی تاریخی صدور آنها از طرف امام ملاک عمل بوده است نه توالی منطقی مطالب و مشخصات کامل مآخذ براساس شماره مسلسل مندرج در پایان هر فیش در انتهای کتاب آورده شده است.[۴] این کتاب بارها چاپ شده و چاپ پنجم آن سال ۱۳۹۲ش می‌باشد.
پانویس
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، دانشنامه امام‌خمینی، ۱۴۰۰ ش، ج۳، ص۲۳۶؛ مستوفی، تبیان‌ها، مجله حضور، ۱۳۹۱ ش، شماره ۸۳
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۹۲ش، آزادی در اندیشه امام‌خمینی، مقدمه، ب.
- ↑ مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ۱۳۹۲ش، آزادی در اندیشه امام‌خمینی، مقدمه، ج.
- ↑ پرتال امام‌خمینی، آزادی در اندیشه امام‌خمینی، ص صفر.
منابع
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، آزادی در اندیشه امام‌خمینی- تبیان آثارموضوعی (دفتر بیست و هفتم)، تهران، مؤسسه چاپ و نشر عروج، چاپ پنجم، ۱۳۹۲ش.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، پرتال امام‌خمینی، http://www.imam-khomeini.ir
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، دانشنامه امام‌خمینی، به کوشش سیدضیاء مرتضوی، تهران، ۱۴۰۰ش.
- مستوفی، حسین، تبیان‌ها، مجموعه‌ای ارزشمند، از سخنان امام‌خمینی، مجله حضور، شماره ۸۳، ۱۳۹۱ش.