عارض خورشید؛ مقدمه‌ای بر اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی (کتاب)


شناسه کتاب « عارض خورشید؛ مقدمه‌ای بر اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی »، مروری مقدماتی بر اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی به قلم مصطفی دلشاد تهرانی است. مؤلف مصطفی دلشاد تهرانی (م ۱۳۳۴ش)، محقق، پژوهش‌گر، استاد دانشگاه و عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث است. وی علاوه بر فعالیت‌های علمی و فرهنگی، ۲۳ عنوان کتاب دارد که بیشترین حجم این آثار به موضوع سیرۀ نبوی اختصاص دارد. در آثار او جنبه‌های تربیتی و آموزشی بر اساس اصول اسلامی نمود بیشتری دارد (پایگاه اینترنتی ویکی نور، برداشت ۲/۲/۱۴۰۲). اهمیت کتاب امام‌خمینی اندیشمندی مسلمان بود که در حوزه سیاست و امور سیاسی جامعه نیز صاحبِ نظر و اندیشه بود. ایشان بر اساس همین اندیشه سیاسی، انقلابی سیاسی را رهبری کرد و نظام جمهوری اسلامی ایران را تأسیس کرد. این اندیشه، همچنین توانست تحولاتی در عرصه روایط بین‌الملل ایجاد کند. شناخت اندیشه‌ها و دیدگاه‌های ایشان می‌تواند در امور روز جامعه و مسیر آینده راهگشا باشد و به پرسش‌های پیش رو پاسخ دهد (دلشاد تهرانی، عارض خورشید، ص ۲۱- ۲۲؛ جمشیدی، اندیشه سیاسی امام‌خمینی، ص ۱۵-۱۶). ساختار کتاب «عارض خورشید»، پس از پیشگفتار، شامل پنج بخش است و در هر بخش، به موضوعات ذیل آن پرداخته است. بخش اول: جایگاه اندیشۀ امام‌خمینی؛ بخش دوم: تمهیدات و مقومات اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی (عدالت‌خواهی و ظلم‌ستیزی، روشن‌بینی سیاسی و زمانه‌شناسی، سلوک و بندگی و هدایت‌گری، آزاداندیشی، مرزبانی، تحجرستیزی)؛ بخش سوم: خاستگاه اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی (فهم درست اسلام، موانع و حجاب‌های فهم درست، تفکیک در اسلام، درک جامع از اسلام، دریافت هندسۀ صحیح اسلام) ؛ بخش چهارم: ریشه‌های اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی (نگاه عارفانه و دریافت حکیمانه، انسان‌شناسی، فطرت‌شناسی)؛ بخش پنجم: مبانی اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی (سیاست، مبارزه، حکومت، فرهنگ، آزادی، قانون). در پایان هر بخش فهرست پی‌نوشت‌ها آمده است و پایان‌بخش کتاب نیز منابع و مأخذ است (دلشاد تهرانی، عارض خورشید، فهرست کتاب). نویسنده در پیشگفتار، فهرست آثار تألیفی و سخنرانی‌های امام‌خمینی و کتاب‌های دربارۀ ایشان را که برای شناخت اندیشه ایشان ضروری است نام برده است (دلشاد تهرانی، عارض خورشید، ص ۱۳- ۱۸). منابع کتاب نویسنده در این کتاب از بیش از ۱۵۰ کتاب فارسی و عربی که اغلب آثار امام‌خمینی را نیز در بر می‌گیرد، بهره برده است (دلشاد تهرانی، عارض خورشید ، ص ۳۶۳-۳۷۸). وضعیت نشر خانه اندیشۀ جوان، نخستین‌بار در سال ۱۳۷۹، «عارض خورشید؛ مقدمه‌ای بر اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی» را با ۳۷۸ صفحه و در ۳۳۰۰ نسخه منتشر کرد (دلشاد تهرانی، عارض خورشید، شناسنامه کتاب). این کتاب در سال ۱۳۸۰ به همت نشر دریا در ۵۰۰۰ نسخه بازنشر شد (شبکه جامع کتاب، گیسوم، برداشت ۲/۲/۱۴۰۲). منابع جمشیدی، محمدحسین، اندیشه سیاسی امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ دوم، ۱۳۸۸ش. دلشاد تهرانی، مصطفی، عارض خورشید؛ مقدمه‌ای بر اندیشۀ سیاسی امام‌خمینی، تهران، خانه اندیشۀ جوان، چاپ اول، ۱۳۷۹ش. پیوندها شبکه جامع کتاب، گیسوم. https://www.gisoom.com/ پایگاه اینترنتی ویکی نور، مصطفی دلشاد تهرانی. https://fa.wikinoor.ir/wiki/%D8%B5%D9%81%D8%AD%D9%87%D9%94_%D8%A7%D8%B5%D9%84%DB%8C