خاطرات آیتالله خلخالی، اولین حاکم شرع دادگاههای انقلاب، خاطرات خودنوشت محمدصادق خلخالی، در ۲ جلد. خلخالی در این کتاب به بازگویی خاطراتش پیرامون زندگینامه، خاطرات سیاسی، احکام و اجازات، نقدها و پاسخها پرداخته است.
نویسنده
محمدصادق صادقی گیوی معروف به خلخالی (تولد ۱۳۰۵ش؛ وفات ۱۳۸۲ش) از شاگردان و یاران مبارز و انقلابی امامخمینی بود.[۱] که در این راه بارها زندانی و تبعید شد.[۲] با پیروزی انقلاب اسلامی با فرمان امامخمینی نخستین حاکم شرع دادگاه انقلاب شد.[۳] بعدها به سه دوره نمایندگی مردم قم در مجلس شورای اسلامی، و نمایندگی مردم تهران در اولین دورۀ مجلس خبرگان رهبری دست یافت.[۴] وی در پنجم آذر ۱۳۸۲ش درگذشت.[۵]
اهمیت کتاب
نظر به ذکر خاطرات با قلم و گویش خود خلخالی، و نیز، اهمیت مسئولیتها و اقدامات وی در طولِ مدت زمانِ پس از انقلاب، این خاطرات از اهمیت ویژهای برخوردار است.
از امتیازات کتاب خاطرات آیتالله خلخالی، میتوان به دفاع جانانه از اقدامات خود در اعدامها، و نیز، دارابودن فهرست مطالب، توضیحات مطالب و نقدها، همچنین، تصاویر و اسناد، اشاره کرد.
ساختار
کتاب خاطرات آیتالله خلخالی، مشتمل بر دو جلد بوده و جلد اول شامل مختصری از زندگینامه، مقدمه، ۳ بخش خاطرات، نقد خاطرات و تصاویر و اسناد میباشد. جلد دوم نیز، با عنوان «ایام انزوا»، شامل مقدمه ناشر، پیشگفتار و ۸ فصل میباشد.
جلد اول
- بخش اول، خاطرات، آشنایی با فدائیان اسلام، رحلت آیتالله بروجردی، غائلۀ انجمنهای ایالتی و ولایتی، حمله به مدرسه فیضیه، قیام ۱۵خرداد، ماجرای کاپیتولاسیون، تبعید امامخمینی، خاطرات زندان و تبعید، تبعید به انارک، رودبار، رفسنجان، لار، بانه و بندرلنگه، هجرت امامخمینی به پاریس، فرار شاه و بازگشت امامخمینی به وطن، پیروزی انقلاب و مأموریت یافتن از جانب امامخمینی در دادگاههای انقلاب سرارسر کشور، توطئۀ گروهکها، مهندس مهدی بازرگان و نهضت آزادی، آیتالله شریعتمداری، قبل و پس از انقلاب، ریاست جمهوری سیدابوالحسن بنی صدر، تخریب مقبره رضا شاه، محاکمه و مجازات اعدام سران و سردمداران رژیم پهلوی، از جمله امیرعباس هویدا، پاکروان و کاشانی.[۶]
- بخش دوم، نقد خاطرات در روزنامه سلام، نقدها و ایرادات به خاطرات از سوی مهدی بازرگان، ابراهیم یزدی، شمسالدین امیرعلایی، اسدالله بادامچیان، اعظم طالقانی، علی حجتی کرمانی و زینالعابدین قربانی و پاسخهای خلخالی به نقدها و ایرادات.[۷]
- بخش سوم، تصاویر و اسناد[۸]
محتویات جلد دوم
- فصل اول، مختصری از زندگی[۹]؛
- فصل دوم، احکام، اجازات و نامهها[۱۰]
- فصل سوم، متن چند مصاحبه، صدور حکم اعدام شاه، مناظره با علی حجتی کرمانی[۱۱]
- فصل چهارم، پاسخ به انتقادات آیتالله سیدحسن قمی[۱۲]
- فصل پنجم، استعفای من از سِمَتِ حاکم شرع دادگاههای انقلاب به روایت مطبوعات[۱۳]
- فصل ششم، نامه سرگشاده به ساحت مقدس ملت ایران[۱۴]
- فصل هفتم، نکاتی چند دربارۀ دهخدا، کوروش، دروغین و جنایتکار[۱۵]
- فصل هشتم، تصاویر.[۱۶]
وضعیت نشر
چاپ اول جلد اول کتاب خاطرات آیتالله خلخالی، در سال ۱۳۷۹ش در ۵۵۰ صفحه و در ۵۰۰۰ نسخه، و چاپ سوم جلد دوم کتاب در سال ۱۳۸۰ در ۳۵۲ صفحه، در ۵۰۰۰ نسخه، در تهران، نشر سایه به چاپ رسیده است.
پانویس
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۱، ص۹ و ج۲، ص۲۷؛ روزنامه اطلاعات، ۶ آذر ۱۳۸۲ش، ص۲.
- ↑ خلخالی، یاران امام، ص بیست، ۱۳۲، ۱۵۴ـ۱۵۵ و ۱۷۴ـ۱۷۶.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۱، ص۲۹۰ و ج۲، ص۱۹۳.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۲، ص۱۳، ۲۹ـ۳۰.
- ↑ روزنامه اطلاعات، ۶ آذر ۱۳۸۲ش، ص۲.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۱، ص۳۹ تا ۴۴۲.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۱، ص۴۴۵ تا ۵۰۱.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۱، ص۵۰۵ تا ۵۳۴.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۲، ص۲۷ تا ۳۰.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۲، ص۳۲ تا ۶۶.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۲، ص۶۷ تا ۱۶۲.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۲، ص۱۶۳ تا ۱۸۷.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۲، ص۱۸۹ تا ۱۹۲.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۲، ص۱۹۳ تا ۲۰۰.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۲، ص۲۰۱ تا ۳۰۶.
- ↑ خلخالی، خاطرات آیتالله خلخالی، ج۲، ص۳۰۷ تا ۳۵۱.
منابع
- خلخالی، محمدصادق، یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیتالله محمدصادق خلخالی، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
- روزنامه اطلاعات، ۶ آذر ۱۳۸۲ش.
- صادقی گیوی (خلخالی)، محمدصادق، خاطرات آیتالله خلخالی، اولین حاکم شرع دادگاههای انقلاب، تهران، سایه، جلد اول، چاپ اول، ۱۳۷۹ش.
- صادقی گیوی(خلخالی)، محمدصادق، خاطرات آیتالله خلخالی؛ ایام انزوا، تهران، سایه، جلد دوم، چاپ سوم، پاییز ۱۳۸۰ش.