خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی (کتاب)
شناسه کتاب «خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی»، خاطرات خودنوشت ابراهیم حاج امینی نجف‌آبادی، پیرامون زندگی، تحصیلات، اساتید، مبارزات و فعالیت‌های سیاسی خود و خاطراتی از امام‌خمینی، فعالیت‌ها و مناصب دوران پس از انقلاب اسلامی است. نگارنده ابراهیم امینی (۱۳۰۴ش ـ ۱۳۹۹ش) شاگرد امام‌خمینی و از مبارزان پیش از انقلاب (شکوری، فرهنگ رجال و مشاهیر تاریخ معاصر ایران، ج ۲، ص ۱۴۸) بود که پس از پیروزی انقلاب اسلامی در مأموریت‌ها و پست‌های گوناگونی خدمت می‌کرد؛ ازجمله نایب‌رئیسی مجلس خبرگان رهبری و عضویت مجلس بازنگری قانون اساسی را برعهده داشت (بابایی، درنگی در زندگی و اندیشه آیت‌الله ابراهیم امینی، ص ۶) آثار فراوانی از ایشان منتشر شده است که بیشتر در زمینه اخلاقی ـ تربیتی است (شکوری، فرهنگ رجال و مشاهیر تاریخ معاصر ایران، ج ۲، ص ۱۴۸). اهمیت کتاب با توجه به نگارش خاطرات تویط ابراهیم امینی که ارتباط زیادی با امام خمینی داشته است و گستردگی اطلاعاتِ به دست داده، این کتاب از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. از دیگر امتیازات کتاب می‌توان به دارا بودن فهرست مطالب، فهرست موضوعی اسناد، اسناد، تصاویر و نمایه اعلام، اشاره کرد. ساختار کتاب، شامل فهرست ریز موضوع، مقدمه ناشر، پیش‌نگارش از خود نویسنده (امینی، خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی، ص ۱۹)، متن خاطرات، فهرست موضوعی اسناد، اسناد، تصاویر و نمایه اعلام است. متن کتاب، مشتمل بر خاطراتی از دوران کودکی، مسافرت به قم، اوضاع سیاسی آن زمان، جنگ جهانی دوم، تحصیل علوم دینی در قم، ادامه تحصیل علوم دینی در اصفهان، شرح حال اساتید وی در اصفهان، وضعیت درسی، معنوی و معیشتی طلاب در حوزه اصفهان، شرح حال اساتید درس خارج حوزه قم، مخالفت امام با اصلاحات ارضی شاه، علامه طباطبایی و تدریس فلسفه، تفسیر، اصول، عرفان، حدیث و هیئت، آیت‌الله حاج‌آقا حسین بروجردی، ویژگی‌های علمی و تدریس او، کتاب جامع احادیث الشیعة، رابطۀ آیت‌الله بروجردی با فدائیان اسلام، موضع آیت‌الله بروجردی در رابطه با کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ش، مبارزۀ آیت‌الله بروجردی با بهائیت، آیت‌الله بروجردی و اصلاح حوزه، نکات مثبت و منفی دروس حوزوی، عنایت وی به امر تبلیغ و دفاع از تشیّع، ساخت مسجد اعظم توسط ایشان، نظر شهید مرتضی مطهری دربارۀ روحانیت، ویژگی‌های تدریس آیت‌الله گلپایگانی، حمله مزدوران رژیم پهلوی به فیضیه در دوم فروردین ۱۳۴۲ش، سخنرانی امام‌خمینی در روز عاشورای سال ۱۳۴۲ش در فیضیه، حادثۀ پانزده خرداد ۱۳۴۲ش و موضع‌گیری امام و دستگیری وی، اعلامیه‌ای با امضای ۱۲ نفر از اساتید حوزه، در تأیید مرجعیت امام‌خمینی، حوادث سال‌های ۱۳۴۳ تا ۱۳۵۷ش، تفکرات انحرافی، بنیادگذاران جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، نقش طلاب و مدرسین حوزه در پیگیری مبارزات، ارتحال فرزند امام‌خمینی، حاج آقا مصطفی، اعضای جامعه مدرسین، پس از پیروزی انقلاب، مسئولیت‌های آیت‌الله امینی در جامعه مدرسین، نامه‌های امام‌خمینی به فقها، مراجع و مجمع تشخیص مصلحت نظام، ملاقات با امام‌خمینی در پاریس، خاطرات از امام پس از پیروزی انقلاب، استقبال پرشکوه مردم قم از امام‌خمینی در دهم اسفند ۱۳۵۷ش، نصب آیت‌الله منتظری به قائم مقام رهبری، توسط مجلس خبرگان رهبری، اجلاس فوق‌العاده مجلس خبرگان رهبری و عزل آیت‌الله منتظری از قائم مقام رهبری، پس از عزل وی توسط امام‌خمینی، بازنگری قانون اساسی، رحلت امام‌خمینی و انتخاب سیدعلی خامنه‌ای به عنوان رهبر جدید، توسط مجلس خبرگان رهبری، مأموریت‌ها و مناصب آیت‌الله امینی، پس از انقلاب، اخلاق در خانواده در سیمای ج.ا.ا، درس اخلاق در دانشگاه رضوی و برای طلاب، ۳۰ عنوان مقاله و سخنرانی علمی و اخلاقی، نویسندگی و تألیف ۳۷ عنوان کتاب از سال ۱۳۴۳ش بر اساس نیازهای جامعه، مستند و مستدل بودن مطالب، ساده‌نویسی و استفاده از نظرات و انتقادات دیگران، تقدیرنامه‌ها (امینی، خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی، ص ۲۵ـ۳۵۳). اسناد و تصاویر (امینی، خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی، ص ۳۵۵ـ۴۱۳) نمایه اعلام (امینی، خاطرات آیت‌الله ابراهیم امینی، ص ۴۱۵ـ۴۳۱). وضعیت نشر کتاب در بهار ۱۳۹۲ در ۴۴۰ صفحه، در ۲۰۰۰ نسخه، در تهران، انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است. منابع ۱. امینی نجف‌آبادی، ابراهیم، خاطرات‌آیت الله ابراهیم امینی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۲ش. ۲. بابایی، رضا، درنگی در زندگی و اندیشه آیت‌الله ابراهیم امینی، روزنامه نوزده دی، ۶/۳/۱۳۹۴ش. ۳. شکوری، ابوالفضل، فرهنگ رجال و مشاهیر تاریخ معاصر ایران، قم، عالمه، چاپ اول، ۱۳۷۷ش.