سیدحسین آیت‌اللهی: روحانی مبارز، شاگرد امام‌خمینی و امام جمعه منصوب ایشان در جهرم
سیدحسین آیت‌اللهی موسوی در سال ۱۳۱۰ در شیراز زاده شد.[۱] وی فرزند عبدالمحمد، از مراجع تقلید و پدربزرگش سیدعبدالحسین لاری از بزرگان مشروطه بود که رهبری قیام عشایر فارس علیه استبداد و انگلیس را به عهده داشت.[۲]
آیت‌اللهی، تحصیلات حوزوی را نزد پدر و در حوزه علمیه شیراز آغاز کرد و در این حوزه از درس استادانی چون سیدمحمدباقر آیت‌اللهی، سیدمحمدکاظم آیت‌اللهی، ابوالحسن حدائق و بهاءالدین محلاتی بهره برد،[۳] سپس به دلیل بیماری به تهران رفت و در مدارس علوم دینی اقامت کرد و در مدت حضور خود در تهران با سیدابوالقاسم کاشانی در ارتباط بود و در هجوم سربازان انگلیسی به خانه کاشانی مجروح شد[۴] پس از آن، به قم رفت و در درس خارج فقه و اصول سیدحسین بروجردی، امام‌خمینی و سیدمحمدباقر سلطانی طباطبایی شرکت کرد[۵] او در اواخر دهه ۱۳۳۰ به جهرم رفت و سال ۱۳۴۰ پس از درگذشت عموی خود سیدعلی‌اکبر آیت‌اللهی و با اجازه پدر خود، برپایی نماز جمعه در آن شهر را برعهده گرفت.[۶]
با آغاز نهضت امام‌خمینی در خرداد ۱۳۴۲، آیت‌اللهی نیز فعالیت سیاسی خود را شروع کرد.[۷] او که دخترش نیز به گفته سازمان اطلاعات و امنیت کشور (ساواک) در تحریک علیه رژیم پهلوی دست داشت[۸] در سال ۱۳۴۲، دو بار به ساواک احضار و بازداشت شد و هر دو بار دوران کوتاهی در بازداشت بود.[۹] وی در سال ۱۳۴۳ به دلیل تهیه طومار در تأیید مرجعیت امام‌خمینی[۱۰] به همراه سیدعبدالحسین دستغیب دستگیر و به تهران فرستاده شد و دو ماه در زندان اوین بود[۱۱] بازداشت او اعتراض و تظاهرات گروهی از مردم را در پی داشت که شماری نیز بازداشت شدند.[۱۲] استقبال از آزادی او در شیراز نیز به تظاهرات ضدرژیم تبدیل شد.[۱۳]
آیت‌اللهی سال ۱۳۵۲ در مجلس ختم پدر خود، علیه رژیم پهلوی سخنرانی و مقلدان پدرش را به تقلید از امام‌خمینی ترغیب کرد که به زندان افتاد.[۱۴] وی در ۱۶ آذر ۱۳۵۳ از امام‌خمینی در امور حسبیه اجازه‌نامه گرفت[۱۵] سخنرانی آیت‌اللهی علیه جشن هنر شیراز نیز به بازداشت دوباره او منجر شد.[۱۶] وی در سال‌های ۱۳۵۶ و ۱۳۵۷ به فعالیت خود شدت بخشید و نقش مؤثری در قیام انقلابی مردم جهرم داشت[۱۷] و به دلیل حمایت از امام‌خمینی بازداشت شد و در اوین زندانی شد.[۱۸]
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، امام‌خمینی در اوّل مهر ۱۳۵۸، آیت‌اللهی را به امامت جمعه جهرم منصوب کرد. ایشان در حکم او، با دعا برای سلامتی وی، انتصاب به امامت جمعه جهرم را بر اساس تقاضا و دعوت اهالی این شهر دانست و از او خواست دعوت مردم جهرم را بپذیرد و آنان را با وظیفه حساس خود آشنا سازد.[۱۹] او در ۱۲ آبان ۱۳۶۱ نیز اجازه افزایش اختیارات در استفاده از سهم امام را از امام‌خمینی گرفت.[۲۰]
از مهم‌ترین فعالیت‌های فرهنگی اجتماعی آیت‌اللهی، می‌توان به احداث مصلای بزرگ جهرم، ساخت مساجد پرشمار و تأسیس مدرسه علمیه امام‌خمینی اشاره کرد.[۲۱] وی افزون بر تقریرات خارج سیدحسین بروجردی و امام‌خمینی، کتاب چهل حدیث در فضیلت مولای متقیان را نگاشته‌است.[۲۲] سیدحسین موسوی آیت‌اللهی در ۲۵ دی ۱۳۷۹ در بیمارستانی در تهران درگذشت[۲۳] و با انتقال به جهرم در کنار قبور شهدای این شهر به خاک سپرده شد.
- ↑ دستغیب، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۲۴۴.
- ↑ قاسم‌پور، موسوی، ۱/۲۸.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۶۹.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۶۹.
- ↑ دستغیب، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۲۴۴؛ قاسم‌پور، موسوی، ۱/۲۸.
- ↑ قاسم‌پور، موسوی، ۱/۲۸؛ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۶۹.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۶۹.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۱۲/۴.
- ↑ دستغیب، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۲۴۴؛ قاسم‌پور، موسوی، ۱/۲۸.
- ↑ قاسم‌پور، موسوی، ۱/۲۸.
- ↑ دستغیب، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۲۴۴؛ مرکز بررسی اسناد تاریخی، قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد ساواک، ۵/۲۱۵ و ۳۹۸؛ قاسم‌پور، موسوی، ۱/۲۸.
- ↑ مرکز بررسی اسناد تاریخی، قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد ساواک، ۵/۳۹۷.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۹/۳۹۱.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۶۹.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۳/۵۷.
- ↑ قاسم‌پور، موسوی، ۱/۲۸.
- ↑ مؤسسه تنظیم، سیر مبارزات یاران امام، ۸/ ۹۸؛ ۹/۴۱۳ و ۴۲۸؛ دستغیب، یاران امام به روایت اسناد ساواک، ۲۴۴.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۶۹.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱۰/۸۶.
- ↑ امام‌خمینی، صحیفه، ۱۷/۷۶.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۶۹–۷۰.
- ↑ مدرسی و کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور، ۱/۶۹.
- ↑ قاسم‌پور، موسوی، ۱/۲۸.
منابع
- امام‌خمینی، سیدروح‌الله، صحیفه امام، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، چاپ پنجم، ۱۳۸۹ش.
ایران، روزنامه، ۲۰/۲/۱۳۹۷ش.
- دستغیب، سیدعبدالحسین، یاران امام به روایت اسناد ساواک، شهید آیت‌الله سیدعبدالحسین دستغیب، (نفس مطمئنه)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، چاپ اول، ۱۳۷۸ش.
- قاسم‌پور، داوود، موسوی آیت‌اللهی، سیدحسین، (آیت‌الله)، چاپ‌شده در فرهنگ‌نامه رجال روحانی عصر امام‌خمینی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۹ش.
- مدرسی، محمدکاظم و میرزامحمد کاظمینی، دانشنامه ائمه جمعه سراسر کشور (سه جلد)، تهران، برگ رضوان، چاپ اول، ۱۳۸۴ش.
- مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، قیام ۱۵ خرداد به روایت اسناد ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۸۲ش.
- مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت ساواک، تهران، چاپ اول، ۱۳۹۳ش.