سیدمحمدهاشم دستغیب، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۲۰ش |
| زادگاه | شیراز |
| اطلاعات علمی | |
خاندان
سیدمحمدهاشم دستغیب در سال ۱۳۲۰ش در خانواده‌ای شاخص و روحانی در شهر شیراز به دنیا آمد.[۱] پدرش سیدعبدالحسین دستغیب، از روحانیان مبارز فارس و امام جمعه شیراز پس از پیروزی انقلاب اسلامی بود که در محراب عبادت توسط مخالفان جمهوری اسلامی به شهادت رسید. نسب آنان به زید بن علی بن حسین بن علی بن ابی‌طالب(ع) می‌رسد..[۲]
تحصیل
سیدمحمدهاشم دستغیب دوران ابتدایی و متوسطه را در شیراز گذراند. هم‌زمان به تحصیل دروس حوزوی می‌پرداخت و مقدمات را در شیراز خواند. او سپس راهی عراق شد و در حوزه علمیه آن شهر دروس سطح را نزد استادان آنجا به پایان رساند، ولی در منابع اطلاعاتی درباره استادان او در شیراز و همچنین استادان دوره سطح او در نجف اشرف وجود ندارد.
فعالیت سیاسی و مبارزاتی
در جریان تصویب لوایح انجمن‌های ایالتی و ولایتی، همراه با پدرش در جلسات روحانیون برجسته شیراز شرکت می‌کرد. پس از آن در اغلب جلسات سیاسی روحانیون شرکت کرد.[۳] در قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ش فعال بود و به تکثیر و توزیع اعلامیه‌های روحانیون مبارز پرداخت.[۴] به همین سبب، ساواک خواستار دستگیری او و جمعی دیگر از روحانیان شیراز برآمد.[۵] در پی این دستور بلافاصله در شیراز دستگیر[۶] و با هواپیمای نظامی به تهران منتقل شد. در تهران بلافاصله به زندان عشرت‌آباد انتقال یافت و مدت دو روز در زندان انفرادی بود. او پس از سیزده روز حبس در عشرت‌آباد و بازجویی، مدت چهل روز را در زندان‌های حکومت پهلوی گذراند.[۷]
او پس از آزادی در تیر ۱۳۴۲ش که با شرط عدم خروج از حوزه قضایی تهران بود، مدتی در تهران ماند و سپس همراه با پدرش راهی مشهد شد. او در ۳۰ مهر ۱۳۴۲ش همراه با پدر به شیراز بازگشت.[۸] و به مبارزات سیاسی خود در کنار پدرش ادامه داد و در مواقعی پس از پایان سخنرانی پدرش در مسجد جامع به سخنرانی می‌پرداخت.[۹] و در بیان احکام، فتاوای امام‌خمینی را بیان می‌کرد.[۱۰] دستغیب در سال ۱۳۴۵ش و در جریان تصویب لایحه حمایت از خانواده که اعتراض روحانیان را در پی داشت، نظر پدرش را مبنی بر مخالفت با آن لایحه به اطلاع علمای قم رساند.[۱۱] به این خاطر تحت نظر بود و سپس در سال ۱۳۴۷ش به خدمت نظام وظیفه عمومی (سربازی) احضار شد.[۱۲] به نظر می‌رسد این سخت‌گیری‌ها باعث شد تا برای ادامه تحصیل دروس حوزوی راهی نجف اشرف شود؛ بنابراین می‌توان احتمال داد که او در سال ۱۳۴۷ش راعی عراق شده باشد، چراکه در اسناد ساواک دیگر نامی از او نیست.
سیدمحمدهاشم دستغیب پس از ورود به عراق، در حوزه علمیه نجف به تحصیل ادامه داد و در درس خارج فقه و اصول سیدابوالقاسم خویی شرکت کرد. هم‌زمان از درس خارج امام‌خمینی (که از سال ۱۳۴۴ش و در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف آغاز شده بود)، بهره می‌برد. سیدمحمدهاشم دستغیب در سال ۱۳۵۱ ش به شیراز بازگشت، بنابراین می‌توان احتمال داد که در آن سال به کشور بازگشته است. با استناد به این گزارش می‌توان احتمال داد که از سال ۱۳۴۷ تا ۱۳۵۱ش در درس امام‌خمینی شرکت می‌کرده است. همچنین در حوزه علمیه نجف اشرف واسط و رابط پدرش با علمای نجف بود،[۱۳] به همین دلیل از طرف ساواک به‌عنوان یکی از طلاب ایرانی افراطی مقیم نجف اشرف نامیده شد.[۱۴] دستغیب پس از بازگشت به شیراز به تدریس در مدرسه علمیه حکیم شیراز پرداخت.[۱۵]
وی در سال‌های ۱۳۵۶ـ۱۳۵۷ همراه پدرش در سازماندهی مبارزات مردم شیراز نقش داشت و واسط بین برخی از روحانیان با سیدعبدالحسین دستغیب بود؛[۱۶] به همین خاطر مقامات استان خواستار دستگیری سیدمحمدهاشم دستغیب شدند، ولی ساواک دستگیری او را به مصلحت ندانست.[۱۷] وقتی در تیر آن سال سیدعبدالحسین دستغیب توسط مأموران ساواک در منزلش تحت نظر قرار گرفت، سیدمحمدهاشم در سخنرانی خود در مسجد جامع شیراز و در حضور بالغ بر چهار هزار نفر، به‌شدت از حکومت پهلوی انتقاد کرد و برای سلامتی امام‌خمینی صلوات فرستاد و در پایان سخنرانی خود، خواسته‌های روحانیان را اجرای دستورات قرآن کریم در کشور، آزادی زندانیان سیاسی و بازگشت تبعیدشدگان به محل سکونت خود بیان کرد و پس از پایان سخنرانی او تظاهراتی در شیراز صورت گرفت.[۱۸] دستغیب در تظاهرات مردم شیراز در ۱۳ شهریور ۱۳۵۷ ش نیز حضور داشت.[۱۹] او که نیابت پدرش را در مسجد جامع شیراز بر عهده داشت.[۲۰]
فعالیت‌ها گس پس از پیروزی انقلاب
پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت در کنار پدرش که نمایندگی امام‌خمینی در استان فارس و امامت جمعه شیراز را عهده‌دار شده بود، ادامه داد. وی پس شهادت سیدعبدالحسین دستغیب، به سرپرستی حوزه‌های علمیه حکیم و شهید دستغیب شیراز منصوب شد.[۲۱] همچنین از امام‌خمینی اجازه تصدی در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد.[۲۲]
تألیفات
تألیف کتاب‌های یادواره شهید دستغیب، تصحیح کتاب گناهان کبیره: شرح و تفسیری بر تمام گناهان کبیره و عواقب آن اثر عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر قلب سلیم اثر عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر قیام حسینی(ع) تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر خطبه شعبانیه تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب معاد تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب توحید تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب آیین زندگی تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب مظالم تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب بندگی راز آفرینش با موضوعیت شرح خطبه فدکیه حضرت زهرا(س) تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب ایمان تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب عدل عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب اخلاق اسلامی تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب آدابی از قرآن، شرح و تفسیر سوره شریفه واقعه تألیف عبدالحسین دستغیب، تنظیم و تصحیح و مقدمه بر کتاب آدابی از قرآن، شرح و تفسیر سوره شریفه حجرات تألیف عبدالحسین دستغیب و... از آثار قلمی اوست.
درگذشت
سیدمحمدهاشم دستغیب در بهمن ۱۳۹۰ در شیراز درگذشت و در جوار آرامگاه آیت‌الله دستغیب به خاک سپرده شد.[۲۳]
پانویس
- ↑ «دستغیب، سیدمحمدهاشم»، ویکی‌نور.
- ↑ «در گفت وگو با فرزند شهید دستغیب مطرح شد؛ ناگفته‌هایی از زندگی سومین شهید محراب»، ص۴.
- ↑ خاطرات قیام ۱۵ خرداد، ص۶۱ ـ ۶۲.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۱۳۲.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج ۱، ص۲۱۲-۲۱۳.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج ۱، ۲۲۷.
- ↑ خاطرات قیام ۱۵...، ص۶۴ ـ ۶۵.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۱۵۲.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۱۸۵.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۱۸۷، ۲۱۷؛ سیر مبارزات یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج ۲، ص۱۹۵-۱۹۶.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۳۴۸.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۳۸۸.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۴۲۰.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۴۳۴.
- ↑ «پیکر آیت‌الله سیدمحمدهاشم دستغیب به خاک سپرده شد»، مهرنیوز.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۶۱۸.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۵۶۵.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج ۹، ۲۸۳-۲۸۴.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ص۵۸۴.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ۵۹۶.
- ↑ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۰، ۵۹۶.
- ↑ صحیفه امام، ج ۱۶، ص۵۱.
- ↑ «پیکر آیت‌الله سیدمحمدهاشم دستغیب به خاک سپرده شد»، مهرنیوز.
منابع
- «پیکر آیت‌الله سیدمحمدهاشم دستغیب به خاک سپرده شد»، https://www.mehrnews.com/news/1520696؛
- خاطرات قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ شیراز (۱۳۷۳)، تدوین جلیل عرفان‌منش، دفتر اول، تهران، حوزه¬ هنری سازمان تبلیغات اسلامی.
- «دستغیب، سیدمحمدهاشم»، https://fa.wikinoor.ir؛ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۱، ۲، ۳ و ۹ ۷، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- صحیفه¬ امام (۱۳۷۸)، ج۱۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ «ناگفته‌هایی از زندگی سومین شهید محراب» (۱۳۸۷)، دوهفته‌نامه افق حوزه، شماره ۲۱۱، ۲۰ آذر.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک: کتاب دهم نفس مطمئنه، آیت‌الله سیدعبدالحسین دستغیب (۱۳۷۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.