حسینعلی بنکدار

حسینعلی بنکدار، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.

حسینعلی بنکدار در سال ۱۳۲۵ در شهر اصفهان به دنیا آمد. او دوران ابتدایی را در اصفهان به پایان رساند. در همان زمان وارد جلسات مذهبی به‌ویژه جلسات برگزاری دعای کمیل شد که به وسیلۀ برخی از روحانیان اصفهان برگزار می‌شد و به فعالیت‌های مذهبی در آن جلسات پرداخت. متأثر از آن جلسات، به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و بخشی از مقدمات را در اصفهان و نزد استادان آن شهر خواند. در همان زمان بود که امام‌خمینی حرکت سیاسی خود را علیه حکومت پهلوی آغاز کرد و او به توزیع اعلامیه‌های امام‌خمینی و دیگر فعالان سیاسی علیه حکومت پهلوی می‌پرداخت. وی در سال‌های ۱۳۴۱ـ۱۳۴۳ در اغلب تظاهرات و تجمعات سیاسی فعالان انقلابی در اصفهان شرکت می‌کرد و یک بار نیز به قم رفت و همراه با روحانیان اصفهان با امام‌خمینی دیدار کرد.

وی در سال ۱۳۴۳ راهی عراق شد و در نجف اشرف و در مدرسه آسید عبدالله و سپس در مدرسه آیت‌الله شیرازی به تحصیلات حوزوی ادامه داد. در ۱۳۴۴ و در جریان ورود امام‌خمینی به عراق، از جمله روحانیانی بود که در مراسم استقبال از امام‌خمینی شرکت داشت و به همین منظور امام‌خمینی را در کربلا و کاظمین همراهی کرد. او در مراسم استقبال از امام‌خمینی شعری را که به همین مناسبت سروده بود قرائت کرد و پس از استقرار امام‌خمینی در نجف اشرف، به بیت ایشان تردد داشت و پس از آنکه موفق به پایان دروس سطح شد، در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام‌خمینی که در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف برگزار می‌شد، شرکت می‌کرد (آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با حسینعلی بنکدار). بنکدار در سال ۱۳۴۷ کتاب تحریرالوسیله حضرت امام‌خمینی (ره) را به ایران فرستاده بود، از همین سال مورد حساسیت ساواک قرار گرفت و به همین علت، در سال ۱۳۴۸، که تقاضای گذرنامه از کنسولگری ایران در عراق را داشت، ساواک با این امر مخالفت کرد (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۸، ص۲۲۴). او با مشورت سید مصطفی خمینی، با صبیه سید اسدالله مدنی، از مدرسان برجسته حوزه علمیه نجف اشرف ازدواج کرد. در همان زمان که برای دریافت گذرنامه به سفارت ایران در بغداد مراجعه کرده بود، مدتی بازداشت و در نهایت با وساطت شیخ نصرالله خلخالی، امین امام‌خمینی، و سید موسی اصفهانی آزاد شد (آرشیو مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، مصاحبه با حسینعلی بنکدار).

وی یکی از دوستان سید مصطفی خمینی بود و او را در برخی از سفرها از جمله پیاده‌روی اربعین همراهی می‌کرد (خاطرات سال‌های نجف، ج۲، ص۴۵). همچنین از جمله روحانیان مبارز بود که به فعالیت علیه حکومت پهلوی در عراق می‌پرداخت. از جمله مبارزات او، مشارکت در تحصن روحانیان مبارز (همراه با آقایان سید حمید روحانی‏، سید محمدرضا برقعی، سید باقر ‎ ‏موسوی، سید محمد سجادی، محمدحسین شریعتی، محمد طاووسی، ‎ محمدرضا رحمت و محمدحسین املایی خوزانی) بود (همان، ص۱۸۱ـ۱۸۲). به سبب همین مبارزات بود که سید حسن خمینی از او به‌عنوان «یار ایام غربت امام‌خمینی در نجف اشرف» نام بردند («یادگار امام درگذشت حجت‌الاسلام‌والمسلمین بنکدار را تسلیت گفت»، https://www.jamaran.news ). وی در دهه ۱۳۵۰ به کشور بازگشت و در حوزه علمیه قم به تحصیل دروس حوزوی ادامه داد. هم‌زمان در موسم تبلیغ برای ارشاد مردم به شهرهای مختلف سفر می‌کرد و در آن سفرها به فعالیت‌های سیاسی ادامه می‌داد. به سبب همین مبارزات بود که ساواک خواستار کنترل فعالیت‌های وی شده بود (یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۲۸، ص۲۲۹). در دوران حضور آیت‌الله سید اسدالله مدنی در خرم‌آباد در سال ۱۳۵۳، به آن شهر می‌رفت و به‌نوعی رابط ایشان با روحانیان دیگر بود. بر اساس گزارشی که ساواک دراین‌باره تهیه کرده بود، از او به‌عنوان یکی از طرفداران امام‌خمینی نام برده بود (سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج ۷، ص۱۹۰ـ۱۹۱). بنکدار در دوران تبعید آیت‌الله مدنی در نورآباد ممسنی در سال ۱۳۵۵ به آن شهر سفر و با ابوالزوجه‌اش دیدار کرد و ساواک گزارشی دراین‌باره تهیه کرده بود (همان، ص۲۴۲). در سال ۱۳۵۷ نیز در برازجان به تبلیغ دین می‌پرداخت و هم‌زمان اعلامیه‌های فعالان سیاسی از جمله یکی از اعلامیه‌های آیت‌الله سید محمود طالقانی را به همراه داشت (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، کتاب ۱۸، ص۴۵۰؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان بوشهر، کتاب ۲، ص۳۲۷).

وی پس از پیروزی انقلاب اسلامی به فعالیت‌های تبلیغی ادامه داد و در نهایت در دی ۱۳۹۲ از دنیا رفت. (« یادگار امام، درگذشت حجت‌الاسلام‌والمسلمین بنکدار را تسلیت گفت»، https://www.jamaran.news.).