خاطرهها؛ محمد ریشهری، خاطرات پنج جلدی خودنوشت محمد محمدی ریشهری به واکاوی خاطرات، پیرامون زندگانی، تحصیل، فعالیتهای سیاسی، نهضت امامخمینی، انقلاب اسلامی و فعالیتها و مسئولیتها پس از پیروزی انقلاب پرداخته است.
اهمیت کتاب
مسئولیتها و حضور ریشهری در بزنگاههای خطیر انقلاب در دهۀ شصت و وزارت اطلاعات، موجب پراهمیت شدن خاطرات وی شده است.[۱] فهرست اجمالی و تفصیلی موضوعات، پیوستها، اسناد، تصاویر، فهرست اعلام و چکیده انگلیسی از امتیازات کتاب خاطره ها میباشد.
ساختار
جلد اول
کتاب مشتمل بر مقدمه، پیشگفتار، ۲۲ فصل، پیوستها (+اسناد و تصاویر) و نمایه (فهرست اعلام) میباشد.
- فصل اول، خانواده؛
- فصل دوم، تحصیل: در جرگۀ حوزویان، ورود به حوزه علمیه قم، تحصیل در مدرسه آیتالله گلپایگانی، عمامهگذاری، فضای مدیریت حوزه علمیه قم، تأثیرپذیری اخلاقی، بهرهگیری از بزرگان حوزه، خاطرهای از امامخمینی؛
- فصل سوم، در محضر قرآن؛
- فصل چهارم، آشنایی با سیاست؛
- فصل پنجم، بازداشت توسط ساواک؛
- فصل ششم، سفر به عراق؛
- فصل هفتم، ازدواج؛
- فصل هشتم، تحقیق و تألیف؛
- فصل نهم، ۱۳۴۷ تا پیروزی انقلاب؛
- فصل دهم، عوامل پیروزی انقلاب اسلامی؛
- فصل یازدهم، بازگشت امام از پاریس؛
- فصل دوازدهم، در خدمت انقلاب اسلامی؛
- فصل سیزدهم، مسئولیتها؛
- فصل چهاردهم، خاطراتی از دادگاه انقلاب اسلامی ارتش؛
- فصل پانزدهم، خاطراتی از امامراحل؛
- فصل شانزدهم، کودتای نافرجام؛
- فصل هفدهم، فرار بنیصدر؛
- فصل هجدهم، خاطراتی از سه انفجار مهم؛
- فصل نوزدهم، خاطراتی از آغاز جنگ؛
- فصل بیستم، توطئه آقای قطبزاده؛
- فصل بیست و یکم، سرگذشت آقای شریعتمداری؛
- فصل بیست و دوم، نگاهی به خاطرات آقای منتظری.[۲]
جلد دوم
جلد دوم کتاب خاطرهها پیرامون حزب توده، ارتباط با شوروی سابق، دستگیری سران و اعضا و محاکمه آنها که دارای مقدمه، پیشگفتار، فهرست ریز، پیوستها (اسناد)، تصاویر، فهرست اعلام و چکیده انگلیسی است و شامل این موضوعات: شبکه جاسوسی حزب توده، تأسیس حزب توده به دستور شوروی، تاریخچه تشکیلات مارکسیستی در ایران، دورههای فعالیت حزب توده در ایران، فعالیتهای جاسوسی حزب توده، نورالدین کیانوری رهبر حزب، احسان طبری تئوریسین حزب، محاکمه ناخدا افضلی(فرمانده اسبق نیروی دریایی)، محاکمه مهمترین نفوذیهای حزب توده در نیروی زمینی ارتش، محاکمه ۸گروه از نفوذیهای حزب توده در نیروهای مسلح.[۳]
جلد سوم
جلد سوم کتاب خاطرهها که پیرامون تأسیس وزارت اطلاعات، دادسرای ویژه روحانیت و مقابله با شبکههای جاسوسی و تروریستی است، مشتمل بر مقدمه، پیشگفتار، فصول بیست و چهارم تا بیست و نهم، پیوستها، فهرست اعلام و چکیده انگلیسی میباشد.
جلد چهارم
جلد چهارم کتاب خاطرهها به موضوع آیتالله منتظری و قائم مقامی و عزل او و مسائل پیرامونی آن پرداخته است و مشتمل بر مقدمه، پیشگفتار، ۴۱ فصل، پیوستها(۲۴ پیوست)، تصاویر، نمایه و چکیده انگلیسی میباشد. در این جلد، به دیدگاه امامدر مورد آقای منتظری، موضع امامپس از تصمیم خبرگان، علت واقعی برکناری آقای منتظری، نخستین اقدام امامبرای قطع ارتباط سیدمهدی هاشمی با اقای منتظری، اقدامات جریان سیدمهدی هاشمی در چهارمین دوره ریاست جمهوری، طرح موضوع سیدمهدی هاشمی با آقای منتظری، هشدار امامبه آقای منتظری توسط امامجمعه اصفهان، کشف خانه تیمی متعلق به سیدمهدی هاشمی، دیداری تلخ با آقای منتظری، قاطعیت بینظیر امامخمینی، هشدار صریح و خیرخواهانه امامبه آقای منتظری، پاسخ آقای منتظری به امامخمینی، بازداشت سیدمهدی هاشمی و اعتصاب آقای منتظری، شایعه ارتباط دستگیری سیدمهدی هاشمی با ماجرای مک فارلین، فرمان کتبی امام مبنی بر پیگیری اتهامات، شکایت آقای منتظری از وزارت اطلاعات به امام، انحلال سپاه قهدریجان به دستور امام، غربت وزارت اطلاعات و دشواری راه، شکست معجزهآسای بنبست بازجویی، انتشار مصاحبه سیدمهدی هاشمی، بازتاب انتشار مصاحبه سیدمهدی هاشمی، کشف جنایاتی هولناک، ماجرای آدمربایی و قتل از زبان سیدمهدی هاشمی و همدستانش، نامه دیگری به آقای منتظری، پس از روشن شدن اتهامات سیدمهدی هاشمی، بازداشت سیدهادی هاشمی، موافقت امامبا تبعید سیدهادی هاشمی، سیاست جدید امامدر برخورد با آقای منتظری، محاکمه سیدمهدی هاشمی، تشدید تلاش آقای منتظری برای نجات جریان سیدمهدی هاشمی، متن رأی دادگاه، آخرین تلاشهای آقای منتظری برای ممانعت از اجرای حکم دادگاه، پیشگیری اماماز سوءاستفاده سیاسی از پرونده سیدمهدی هاشمی، نهایت صبر و حوصله امامدر برابر مواضع تند آقای منتظری، بزرگترین اشتباه آقای منتظری، تندتر شدن مواضع امامو کوتاه آمدن آقای منتظری، انتشار نامه محرمانه آقای منتظری به امام از بیبیسی، نامه تاریخی امامبه آقای منتظری(۶/۱/۶۸) و پیامدهای آن، تحلیلی در باب نامه تاریخی امام به آقای منتظری.[۵]
جلد پنجم
جلد پنجم کتاب خاطرهها به واکاوی خاطرات خودنوشت محمدی ریشهری پیرامون مسائل حج پرداخته است و مشتمل بر مقدمه، پیشگفتار، ۲۴ فصل، تصاویر، نمایه و چکیده انگلیسی میباشد.[۶]
وضعیت نشر
جلد اول کتاب خاطرهها در تابستان ۱۳۸۳ش در ۵۳۸ صفحه در ۳۰۰۰ نسخه در انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است؛ جلد دوم کتاب، در بهار ۱۳۸۵ش در ۴۶۸ صفحه در ۲۵۰۰ نسخه در انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است؛ جلد سوم کتاب در پائیز ۱۳۸۵ش در ۳۶۰ صفحه در ۲۰۰۰ نسخه در انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است؛ جلد چهارم کتاب در زمستان ۱۳۸۸ش در ۴۸۸ صفحه در ۳۰۰۰ نسخه در انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است؛ جلد پنجم کتاب در بهار ۱۳۹۴ش در ۹۸۰ صفحه در ۲۰۰۰ نسخه در انتشارات مرکز اسناد انقلاب اسلامی به چاپ رسیده است.
پانویس
منابع
- محمدی ریشهری ، محمد، خاطرهها ج ۲، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
- محمدی ریشهری ، محمد، خاطرهها ج۴، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۸ش.
- محمدی ریشهری ، محمد، خاطرهها، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۵ش.
- محمدی ریشهری ، محمد، خاطرهها، ج۵، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۹۴ش.
- محمدی ریشهری، محمد، خاطرهها، ج۱، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، چاپ اول، ۱۳۸۳ش.