سیدفخرالدین موسوی ننه‌کران، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۰۹ |
| زادگاه | روستای ننه‌کران از توابع شهرستان نمین اردبیل |
| اطلاعات علمی | |
سیدفخرالدین موسوی نجفی معرف به موسوی ننه‌کران در سال ۱۳۰۹ ش در روستای ننه‌کران از توابع شهرستان نمین در استان اردبیل به دنیا آمد. پدرش آیت‌الله سیدمحمد موسوی ننه‌کرانی بود که نسبش به ابراهیم اصغر، فرزند امام موسی کاظم (ع) می‌رسد. سیدفخرالدین موسوی تحصیلات ابتدایی را در زادگاهش گذراند. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و بخشی از دروس مقدماتی ازجمله ادبیات را نزد پدرش فراگرفت. او در سال ۱۳۲۳ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی اردبیل شد و مقدمات را در مدرسه علمیه ملا ابراهیم آنجا، االنموذج، عوامل و صمدیه را نزد سیدمسلم خلخالی، سیوطی و جامی را پیش سیدمسلم خلخالی و شیخ محمدصادق متشکری، معالم، حاشیه را نزد شیخ ابراهیم کلانتر و لمعتین را نزد آقایان متشکری و برادرش سیداحمد موسوی نجفی و مطول را در محضر شیخ حسن مدرس خواند. موسوی ننه‌کران در سال ۱۳۲۶ ش راهی قم شد و در حوزه علمیه آن شهر مدت یک سال به تحصیل پرداخت. آنگاه رهسپار عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف، به تحصیل در مدارس بادکوبه و بزرگ آخوند ادامه داد. وی در آن مدارس رسایل را نزد شیخ مجتبی لنکرانی آموخت و در درس مکاسب و همچنین شرح تجرید، از شاگردان آیت‌الله سیدعبدالاعلی سبزواری و شیخ مجتبی لنکرانی بود. جلد اول کفایه‌الاصول را پیش شیخ صدرا بادکوبه‌ای و شیخ مجتبی لنکرانی فراگرفت و در جلد دوم آن، از درس شیخ حسن یزدی و میرزا احمد اهری بهره برد. هم‌زمان در درس شرح منظومه شیخ محمد بصراوی شرکت می‌کرد. سپس راهی قم شد، ولی درباره تحصیلات او در آن شهر گزارشی در دست نیست. به نظر می‌رسد خیلی زود رهسپار عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف تحصیلات حوزوی خود را پی گرفت. وی در آنجا ادامه دروس را نزد آقایان سطح شیخ مجتبی لنکرانی، سیدعبدالاعلی سبزواری و برادرش سیداحمد نجفی خواند. فلسفه و حکمت و کلام را هم پیش شیخ صدرا بادکوبه‌ای و شیخ محمد بصراوی خواند. هم‌زمان در درس زبان انگلیسی آقایان سیدحیدر هندی و سیدحسین ناجی شوشتری شرکت می‌جست و در درس تفسیر میرزا محمد سرابی هم حاضر می‌شد. همچنین از شاگردان درس رجال و تراجم شیخ آقابزرگ تهرانی هم بود. آنگاه به فراگیری دروس خارج فقه و اصول پرداخت و در درس‌های آیات امام‌خمینی، سیدابوالقاسم موسوی خویی (دو دوره اصول، فقه و تفسیر)، سیدمحمود حسینی شاهرودی (اصول و فقه)، سیدمحسن طباطبایی حکیم (خارج فقه: ارث و نکاح)، شیخ حسین حلی (عروه و مکاسب)، میرزا باقر زنجانی و سیدعبدالهادی شیرازی شرکت کرد. او به احتمال زیاد پس از آغاز درس خارج فقه امام‌خمینی (بیع مکاسب) در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف، در آن درس شرکت می‌کرده است. در مدت حضور در عراق، برای تبلیغ دین به شهرهایی چون موصل و کرکوک هم سفر می‌کرد. او از آیات خویی، شاهرودی و سیدعبدالهادی شیرازی، اجازاتی در امور حسبیه و از شیخ آقابزرگ تهرانی و آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، اجازه نقل اخبار و حدیث دریافت کرد. فخرالدین موسوی در نجف اشرف به تدریس در حوزه علمیه آنجا می‌پرداخت و درس‌هایی چون رسایل، مکاسب و کفایه‌الاصول را تدریس می‌کرد. وی در سال ۱۳۴۹ ش به کشور بازگشت و در مشهد مقیم شد و به تدریس در مدرسه نواب و مدرسه عالی حسینی (مدرسه آیت‌الله میلانی) پرداخت. موسوی ننه‌کران در سال ۱۳۵۸ ش به تهران رفت و به تدریس در دانشکده علوم قضایی و دانشگاه تهران پرداخت. او در نخستین دوره انتخابات مجلس شورای اسلامی با رأی مردم شهرستان اردبیل، به نمایندگی برگزیده شد. در دوره سوم و پنجم مجلس هم نمایندگی مردم اردبیل را بر عهده داشت. ریاست کمیسیون اصل نود مجلس شورای اسلامی و امامت جماعت مسجد مجلس شورای اسلامی، از دیگر فعالیت‌های او در دوران نمایندگی بود. وی در کنار مسئولیت‌های فوق، به تبلیغ دین و همچنین تدریس در دانشگاه‌های تهران، شهید بهشتی، علامه طباطبایی و علوم قضایی هم ادامه می‌داد. پس از پایان دوران نمایندگی، به دیوان عالی کشور رفت و ریاست شعبه دوم دیوان عالی کشور را بر عهده گرفت. وی در زمینه تألیف و نویسندگی کتب تاریخی و دینی نیز دارای آثار قابل‌تأملی می‌باشد که برخی از آنان عبارت‌اند از: تقریرات دو دوره درس خارج اصول آیت‌الله خویی، تقریرات درس خارج فقه آیت‌الله خویی، تقریرات مکاسب، بیع، عروه و خیارات آیت‌الله حلی، تقریرات درس حج و مقداری از اصول آیت‌الله شاهرودی، تقریرات فقه آیت‌الله زنجانی، تقریرات درس وصیت و بخشی از نکاح آیت‌الله حکیم، تاریخ اردبیل و دانشمندان، تاریخ جامع اردبیل، مغان، مشکین‌شهر، خلخال، آستارا در ۲ مجلد، تاریخ تشیع که در مدرسه العظمی میلانی تدریس می‌شود، تاریخ شهر اسفراین، تاریخ شهر گلپایگان، تاریخ شهر لاهیجان، کتاب ۳۱۳ شاعر (معرفی ۳۱۳ تن از یاران امام زمان (عج) در قالب مضامین شعری)، شرح کشکول شیخ بهایی، حدیق الافراح در ۵ مجلد که به تأیید نظر حاج‌آقا بزرگ تهرانی رسیده است، الاحتجاجات که در دانشگاه عالی حسینی تدریس می‌شود، مجموعه خاطرات تحقیقاتی از سفر به کشورهای مصر، روسیه، سوئیس، مجارستان، آلمان، ویتنام، هند، بحرین، کویت، عمان، سوریه، جمهوری آذربایجان و...، تفسیر سوره احزاب و نباء در دو مجلد، آداب بحث، کتابی در اخلاق، ترجمه کتاب الاذکیاء، سایر سخنرانی‌ها، مقالات علمی و تحقیقاتی (الوانساز خویی، ج ۳، ۲۴۱-۲۴۳؛ مجموعه مقالات همایش بزرگداشت آیت‌الله مشکینی، ج ۲، ۳۳۰-۳۳۱). از فعالیت‌های اجتماعی او هم می‌توان به تأسیس حوزه علمیه کاظمیه در تهران، کانون تحقیقاتی ـ ـحقوقی نسیم حکمت در قم (http://mosavinonakaran.blogfa.com/post/5)، ساخت مسجد روستای دگرماندرق در حومه اردبیل، ساخت پل در روستاهای دگرماندرق و ننه‌کران، ساخت سیل‌بند در روستای دگرماندرق، لوله‌کشی آب آشامیدنی از دره مقصود به روستای دگرماندرق و تأسیس مدرسه علمیه در آن روستا اشاره کرد (الوانساز خویی، ج ۳، ۲۴۱-۲۴۳؛ http://mosavinonakaran.blogfa.com/post/5). سیدفخرالدین موسوی ننه‌کران در ۲۷ شهریور ۱۴۰۰ در قم درگذشت و پس از اقامه نماز توسط سیدهاشم حسینی بوشهری در یکی بقعه‌های صحن (مقبره آقای داماد) حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد (انصاری، ۳۵۵). منابع: الوانساز خویی، جعفر (۱۳۹۴)، گلشن ابرار آذربایجان، به کوشش عبدالصمد جودتی استیار، ج ۲، تهران، پژوهشکده باقرالعلوم؛ انصاری، ناصرالدین (۱۴۰۰)، «درگذشتگان: آیت‌الله موسوی ننه‌کران»، دوماهنامه آینه پژوهش، سال سی و دوم، شماره ۱۹۱، آذر و دی؛ مجموعه مقالات همایش بزرگداشت آیت‌الله مشکینی (۱۳۹۲)، ج ۲، قم، سازمان چاپ و نشر؛ http://mosavinonakaran.blogfa.com/post/5.