محمد فکور یزدی، از شاگردان درس فلسفه و خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| اطلاعات علمی | |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| وبگاه رسمی | |
تولد و زادگاه
محمد فکور یزدی فرزند آقا حسین یزدی احمدآبادی[۱] در سال ۱۲۸۵ش در روستای احمدآباد در شهرستان اردکان یزد دیده به جهان گشود.[۲] نام اصلی او محمدناصر بود، ولی به محمد معروف شده بود.[۳]
تحصیل
محمد فکور یزدی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در زادگاهش آموخت. آنگاه به شاگردی در مغازه‌ای در اردکان پرداخت. هم‌زمان با کار، به تحصیل در حوزه علمیه اردکان پرداخت و همین علاقه سبب شد با هزینه عبدالصمد وکیلی، مغازه‌دار اردکانی، راهی یزد شود و در مدرسه عبدالرحیم خان آن شهر تحصیل دروس حوزوی را پی بگیرد. وی پس از مدتی تحصیل در یزد، در سال ۱۳۰۵ش راهی قم شد و در حوزه علمیه نوبنیاد آن شهر ابتدا در درس سطح میرزا محمد همدانی شرکت کرد و سپس در سلک شاگردان درس خارج فقه و اصول شیخ عبدالکریم حائری یزدی درآمد. یکی از ویژگی‌های او، تفکر و تأمل در مسائل و مباحث علمی بود و به همین سبب شیخ عبدالکریم حائری یزدی لقب «فکور» را به او داد و پس از آن به همین نام موسوم شد.[۴]
فکور یزدی پس از فوت آیت‌الله حائری یزدی، از درس خارج فقه و اصول سیدمحمد حجت کوه‌کمری، سیدصدرالدین صدر، میرزا محمدعلی قمی، سیدحسین بروجردی طباطبایی، سیدمحمدتقی خوانساری، امام‌خمینی، سیدمحمدرضا گلپایگانی و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی بهره‌مند شد و در آن دوران هم‌مباحثه شیخ محمد صدوقی یزدی بود.[۵] درباره کم و کیف حضور او در درس خارج فقه یا اصول امام‌خمینی اطلاع دقیقی در دست نیست و در منابع رجالی صرفاً از حضور او در آن درس‌ها سخن گفته‌اند، ولی تاریخ و ماده درسی را مشخص نکرده‌اند. به نظر می‌رسد او در نخستین دوره درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی که در مسجد محمدیه و سپس مسجد سلماسی قم برگزار می‌شد، شرکت می‌کرده است. وی همچنین از شاگردان درس فلسفه امام‌خمینی بود.[۶] و همراه با سیدرضا صدر و شیخ عبدالجواد جبل‌عاملی اصفهانی در درس اسفار امام‌خمینی شرکت می‌کرد که این درس ده سال ادامه داشت.[۷]
تدریس
فکور یزدی هم‌زمان با تحصیل، به تدریس در حوزه علمیه قم اشتغال داشت و از مدرسان برجسته و بلندآوازه حوزه علمیه قم به شمار می‌رفت. ساواک در سال ۱۳۳۵ش در گزارشی دراین‌باره، او را یکی از مدرسان حوزه علمیه قم نامید که بالغ بر ۵۰ نفر در درس او شرکت می‌کردند.[۸] جلسات تدریس خارج فقه و اصول و فلسفه او سال‌ها در صحن بزرگ حضرت معصومه(س) تشکیل می‌شد و از مهم‌ترین جلسات درسی در قم بود و افراد زیادی در آن شرکت می‌کردند. از مهم‌ترین شاگردان او می‌توان به سیدمصطفی خمینی، سیدعباس خاتم یزدی، غلامرضا رضوانی، حسین راستی کاشانی و... اشاره کرد.[۹]
ارتباط با بیت امام‌خمینی
او همچنین از دوستان امام‌خمینی بود و بین آنان انس و الفتی برقرار بود (مدرسی، ص۵۲۸) و امام‌خمینی احترام زیادی برای او قائل بود (خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین...، ص۲۱۵-۲۱۶). فکور یزدی همچنین از افراد مورد اعتماد امام‌خمینی بود و ایشان به برخی از افراد معرفی‌شده توسط او، اجازاتی در امور حسبیه و شرعیه داده بود.[۱۰] فکور یزدی علاوه بر امام‌خمینی، با سیدمصطفی خمینی هم مناسبات دوستانه‌ای داشت.[۱۱] و در سفرهای سالانه‌اش به عتبات عالیات.[۱۲] با سیدمصطفی خمینی ملاقات می‌کرد.[۱۳] و در انتقال اخبار نجف به‌ویژه اخبار مرتبط با امام‌خمینی به قم نقش داشت.[۱۴]
تألیفات
فکور یزدی در استخاره کردن شهرت زیادی داشت.[۱۵] و اشتهارش در آن از مرزهای ایران فراتر رفته و حتی در عراق نیز به آن معروف شده بود.[۱۶] از آثار او می‌توان به دو جزوه در تقریرات درس آیت‌الله حائری یزدی و سیدمحمد حجت کوه‌کمری اشاره کرد.[۱۷]
درگذشت
فکور یزدی در ۸ آذر ۱۳۵۳ (۱۴ ذی‌القعده ۱۳۹۴ق) در قم از دنیا رفت و پیکرش با حضور گسترده مردم و روحانیان پس از تشییع به روضه فاطمیه منتقل شد.[۱۸] و پس از اقامه نماز توسط آیت‌الله گلپایگانی.[۱۹] در گلزار شیخان و در جوار قبر زکریا بن آدم اشعری و علامه میرزا ابوالقاسم قمی، صاحب قوانین‌الاصول در سمت شمال شرقی آن قبرستان به خاک سپرده شد.[۲۰]
پانویس
- ↑ ریحان یزدی، ص۳۹۶.
- ↑ مدرسی، ص۵۲۷.
- ↑ جعفریان، ج۱۰، ص۸۲.
- ↑ مدرسی، ص۵۲۷-۵۲۸.
- ↑ مدرسی، ص۵۲۷.
- ↑ اردبیلی، ص۱۵.
- ↑ «فلسفه پی‌جویی حقیقت و هستی»، ص۱۰۴؛ سلسله موی دوست، ص۶۸.
- ↑ مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک، ص۵.
- ↑ مدرسی، ص۵۲۸.
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۴۵۲، ۴۶۴، ۴۷۰، ۴۷۵، ۴۹۶، ۵۰۱.
- ↑ خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین...، ص۲۱۶؛ خاطرات سال‌های نجف، ص۸۴.
- ↑ جعفریان، ص۸۲.
- ↑ خاطرات سال‌های نجف، ص۸۴.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد، ج۵، ص۳۷۷-۳۷۸؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک: استان یزد، کتاب اول، ص۱۱۴؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲، ص۲۵.
- ↑ شریف‌رازی، ج۲، ص۲۲۴.
- ↑ جعفریان، ص۸۲.
- ↑ رازی، ج۲، ص۱۰۸؛ احمدیان، ص۲۱۷.
- ↑ جعفریان، ج۱۰، ص۸۲.
- ↑ احمدیان، ص۲۱۷.
- ↑ شریف‌رازی، ج۷، ص۴۴۹.
منابع
- احمدیان، مینا (۱۳۸۳)، شیخان قم: بزرگان مدفون در شیخان کبیر (گلزار شیخان)، قم، دلیل ما.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، استان یزد، کتاب اول (۱۳۹۳)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- جعفریان، رسول (۱۳۷۸)، میراث اسلامی ایران، ج۱۰، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی.
- خاطرات حجت‌الاسلام‌والمسلمین سیدمنیرالدین حسینی هاشمی (۱۳۸۳)، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- خاطرات سال‌های نجف (۱۳۸۹)، جلد اول، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی و مؤسسه چاپ و نشر عروج.
- رازی، محمد (۱۳۳۳ ش)، آثار الحجه یا اولین دائره‌المعارف حوزه علمیه قم، قم، کتابفروشی برقعی.
- ریحان یزدی، علیرضا (۱۳۷۲)، آینه دانشوران، مقدمه و تعلیق: ناصر باقر بیدهندی، قم، کتابخانه عمومی آیت‌الله‌العظمی مرعشی نجفی.
- سلسله موی دوست: خاطرات دوران تدریس امام‌خمینی(س) به نقل از شاگردان، دوستان و منسوبین (۱۳۸۳)، به کوشش مجتبی فراهانی و با مقدمه عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج۲، تهران، اسلامیه.
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۴)، گنجینه دانشمندان، ج۷، قم، پیروز.
- «فلسفه پی‌جویی حقیقت و هستی» (۱۳۷۴)، نامه فرهنگ، شماره ۱۷، بهار.
- مدرسی، سیدمحمدکاظم (۱۳۸۲)، مفاخر یزد، به کوشش سیدمحمدکاظم مدرسی و میرزا محمد کاظمینی، یزد، ریحانه‌الرسول.
- سیر مبارزات یاران امام‌خمینی در آینه اسناد به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج۲، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- مدرسه فیضیه به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۰)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، ج۲: شهید آیت‌الله حاج شیخ محمد صدوقی یزدی (۱۳۷۷)، به کوشش مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، تهران، حوزه هنری سازمان تبلیغات اسلامی.