پیشوایی یزدی، سیدحسین؛ از شاگردان درس سطح امام‌خمینی. سیدحسین پیشوایی در سال ۱۳۰۴ ش در قم و در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش سیدعلی‌اکبر پیشوایی یزدی از شاگردان آیات سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی و ملا محمدکاظم آخوند خراسانی و مقسم شهریه آیت‌الله سیدمحمدکاظم طباطبایی یزدی در نجف اشرف بود که با تأسیس حوزه علمیه قم به قم بازگشت و ضمن همکاری با آیت‌الله حاج شیخ عبدالکریم حائری یزدی در تأسیس آن حوزه و تدریس در آنجا، نماز جماعت را در مسجد امام قم اقامه می‌کرد (شریف رازی، ج ۲، ۹۷؛ مدرسی، ۱۵۸). سیدحسین پیشوایی در قم، مقدمات را در حوزه علمیه خواند. درباره استادان او در آن مقطع گزارشی در دست نیست. وی سپس به فراگیری دروس سطح پرداخت و از درس‌های آیات امام‌خمینی و سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی بهره‌مند شد (شریف رازی، ج ۲، ۹۶؛ مدرسی، ج ۱، ۱۵۷) و از شاگردان امام‌خمینی بود (باقری بیدهندی، ۱۳۱). درباره درسی که او در مقطع سطح نزد امام‌خمینی خواند اطلاعی در دست نیست. همچنین گزارشی از سال‌های حضور او در درس امام‌خمینی وجود ندارد. به نظر می‌رسد پیش از سال ۱۳۲۴ ش که امام‌خمینی تدریس درس خارج فقه و اصول را آغاز کرد، در درس‌های سطح ایشان حضور می‌یافته است. پیشوایی پس از طی دوره سطح، در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدمحمد حجت کوه‌کمری و سیدمحمدتقی موسوی خوانساری شرکت کرد و با ورود آیت‌الله سیدحسین طباطبایی بروجردی، از درس‌های ایشان بهره برد و تا آخر عمر آن مرجع، در جلسات درس ایشان شرکت می‌کرد. هم‌زمان از درس خارج فقه و اصول آیت‌الله مرعشی نجفی هم بهره‌مند می‌شد (همان). درباره حضور او در درس‌های خارج فقه و اصول امام‌خمینی گزارشی در دست نیست، ولی با توجه به اشاره شریف رازی به حضور او در درس‌های دیگر استادان حوزه علمیه قم، می‌توان گفت که احتمال حضور او در درس‌های امام‌خمینی چندان بعید نیست. وی در کنار تحصیل، به تدریس در حوزه علمیه قم می‌پرداخت و هم‌زمان نماز جماعت را در مسجد امام عسکری (ع) اقامه می‌کرد (شریف رازی، ج ۲، ۹۶ و نیز مدرسی، ۱۵۷). درباره فعالیت‌های سیاسی سیدحسین پیشوایی در سال‌های نهضت اسلامی، گزارش‌های زیادی در دست نیست. او در سال ۱۳۴۳ ش، همراه با جمعی از فضلای حوزه علمیه قم، در نامه‌ای به امیرعباس هویدا، نخست‌وزیر وقت، تبعید امام‌خمینی به خارج از کشور را مغایر با قانون اساسی دانستند و خواستار برگرداندن ایشان به خارج از کشور شدند (اسناد انقلاب اسلامی، ج ۳، ۱۴۹ ـ ۱۵۰). درباره دیگر فعالیت‌های سیاسی او گزارشی وجود ندارد. پیشوایی در سال ۱۳۲۵ ش و در جریان غرق برادرش سیدمهدی پیشوایی در رودخانه بهمن‌شیر خوزستان کتابی با عنوان یادنامه مهدی غریق منتشر کرد (مشار، ۶۰). سیدحسین پیشوایی در بیستم تیر ۱۳۵۸ در قم درگذشت و پیکرش در قبرستان شیخان آن شهر به خاک سپرده شد (احمدیان، ۱۱۳). منابع: احمدیان، مینا (۱۳۸۳)، زندگینامه بزرگان مدفون در شیخان کبیر (گلزار شیخان)، قم، دلیل ما؛ اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج ۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی؛ باقری بیدهندی، ناصر(۱۳۶۸)، «بنیانگذار جمهوری اسلامی ایران آیت‌الله العظمی حاج آقا روح‌الله خمینی»، ماهنامه نور علم، دوره سوم،شماره ۳۱، تیر؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۳ و ۲، تهران، اسلامیه؛ مدرسی، سیدمحمدکاظم (۱۳۸۲)، مفاخر یزد، به کوشش سیدمحمدکاظم یزدی و میرزا محمد کاظمینی، ج ۲، یزد، برگ رضوان.