هدایت‌الله فارغ دزفولی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.

سیدهدایت‌الله فارغ دزفولی در سال ۱۳۰۴ در خانواده‌ای روحانی در دزفول به دنیا آمد. پدرش سیدحسین دزفولی از علمای مشهور دزفول بود و به فعالیت‌های تبلیغی در آن شهر می‌پرداخت. او پس‌ازآنکه خواندن و نوشتن را در دزفول فراگرفت، با هدایت و راهنمایی پدرش تحصیلات حوزوی را در دزفول و نزد عالمانی چون آقایان سیداسدالله نبوی و شیخ منصور انصاری آغاز کرد و مقدمات و سطح را نزد آنان خواند. سپس به قم رفت و در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و امام‌خمینی شرکت کرد و از آیات بروجردی، سیدابوالقاسم موسوی خویی، امام‌خمینی، سیدمحسن طباطبایی حکیم، گلپایگانی، سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی و سیداحمد خوانساری اجازاتی در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد («حضرت آیت‌الله حاج سیدهدایت‌الله فارغ دزفولی»، alborz.ismc.ir؛ «ناگفته‌های مرحوم آیت‌الله حاج سیدهدایت‌الله فارغ دزفولی از پدر عارف خود/ ماجرای مفقود شدن انگشتر امام راحل (ره)»، http://titre1.com ).). فارغ دزفولی در اوایل دهه ۱۳۴۰ به دزفول بازگشت و با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام‌خمینی، به حمایت از امام‌خمینی پرداخت. ازجمله در آبان ۱۳۴۳ همراه با جمعی از روحانیان دزفول، در نامه‌ای به آیت‌الله سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی، نسبت به حوادث سیاسی واکنش نشان دادند و آیت‌الله مرعشی نجفی هم در نامه‌ای از او و دیگر روحانیان دزفولی تشکر کرد (آیت‌الله‌العظمی سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک، ج ۱، ۴۰۴). وی در سال ۱۳۴۸ برای تبلیغ و ترویج دین به شهرستان کرج هجرت کرد و امامت جماعت مسجد صاحب‌الزمان (عج) را به عهده گرفت و با بیان تفسیر، فقه و مباحث اعتقادی، آن مسجد را به پایگاهی برای مبارزات ضد رژیم ستمشاهی درآورد («حضرت آیت‌الله حاج سیدهدایت‌الله فارغ دزفولی»، alborz.ismc.ir؛ «ناگفته‌های مرحوم آیت‌الله حاج سیدهدایت‌الله فارغ دزفولی از پدر عارف خود/ ماجرای مفقود شدن انگشتر امام راحل (ره)»، http://titre1.com). ). فارغ دزفولی در سال ۱۳۵۶ـ۱۳۵۷ از رهبران مبارزات مردم کرج بود. او در آبان ۱۳۵۶ و در پی درگذشت مشکوک سیدمصطفی خمینی، با ارسال نامه‌ای به امام‌خمینی، آن واقعه را به ایشان تسلیت گفت (سیر مبارزات امام در آینه اسناد ساواک، ج ۶، ۷۳). در فروردین ۱۳۵۷ نیز از شرکت در مراسم نیایش خودداری کرد و اداره اوقاف کرج این موضع را به اطلاع ساواک رساند (انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج ۴، ۵۳۳). همچنین در مسجد صاحب‌الزمان کرج با ایراد سخنانی، از حکومت پهلوی انتقاد کرد (همان،ج ۷، ۱۹۴). فارغ دزفولی با احداث مساجد سیدالشهداء و مهدیه کرج، تولیت آنجاها را نیز به عهده گرفت. همچنین بانی درمانگاه خیریه حضرت علی‌اصغر در حصار و بانی درمانگاه خیریه امام زمان (عج) در جاده قزلحصار بود و علاوه بر آن سال‌ها تولیت دارالعلوم زینبیه کرج را هم برعهده داشت. احداث و تجهیز کتابخانه زینبیه، مساعدت در احداث و توسعه دانشگاه آزاد اسلامی کرج، جذب افراد خیّر برای مشارکت در طرح‌های بنیاد مسکن که منجر به احداث صدها منزل برای ضعفا شد، فعالیت برای جذب تدارکات مردمی به جبهه‌های نبرد، زمینهسازی برای تهیه جهیزیه افراد کم‌بضاعت، تولیت مدرسه علمیه سادات دزفول با سابقه ۲۱۰ ساله که توسط پدران اهل علم ایشان پشتیبانی می‌شد، توسعه مسجد صاحب‌الزمان (عج) تأسیس کتابخانه مسجد که دارای کتب نفیس چاپی و خطی است، حل مشکلات اجتماعی ـ فرهنگی مردم، زمینهسازی برای تربیت طلاب علوم حوزوی از جمله اقدامات خیریه فارغ دزفولی است («حضرت آیت‌الله حاج سیدهدایت‌الله فارغ دزفولی»، alborz.ismc.ir ؛ «ناگفته‌های مرحوم آیت‌الله حاج سیدهدایت‌الله فارغ دزفولی از پدر عارف خود/ ماجرای مفقود شدن انگشتر امام راحل (ره)»، http://titre1.com ).).

وی از مؤسسان شورای روحانیت کرج و عضو جامعه روحانیت این شهرستان بود و سال‌ها ضمن اداره حوزه علمیه کرج، به تدریس در آن حوزه علمیه هم می‌پرداخت. هدایت‌الله فارغ دزفولی در ۲۸ خرداد ۱۳۹۲ در کرج درگذشت .(«آیت‌الله هدایت‌الله فارغ دزفولی به لقاءالله پیوست»،https://www.irna.ir ) ) و پیکرش به دزفول انتقال یافت و در قبرستان کاشفیه آن شهر به خاک سپرده شد (آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک، ج ۲، ۵۴۰).

منابع: آیت‌الله‌العظمی سیدشهاب‌الدین مرعشی نجفی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۸)، ج ۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ آیت‌الله‌العظمی ناصر مکارم شیرازی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۲)، ج۲، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ «آیت‌الله هدایت‌الله فارغ دزفولی به لقاءالله پیوست»، https://www.irna.ir/news/80705266؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۸)،ج ۴، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۷۹)، ج ۷، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ «حضرت آیت‌الله حاج سیدهدایت‌الله فارغ دزفولی»، مرکز مدیریت حوزه‌های علمیه، پایگاه اطلاع‌رسانی مدیریت حوزه علمیه البرز، https://alborz.ismc.ir/content/19523؛ سیر مبارزات امام‌خمینی در آینه اسناد ساواک (۱۳۹۳)، ج ۶، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ «ناگفته‌های مرحوم آیت‌الله حاج سیدهدایت‌الله فارغ دزفولی از پدر عارف خود/ ماجرای مفقود شدن انگشتر امام راحل (ره)»، http://titre1.com/fa/news/15459.