سیدمحمدعلی سعادت بهبهانی

نسخهٔ تاریخ ‏۸ آبان ۱۴۰۳، ساعت ۲۱:۴۳ توسط Shams (بحث | مشارکت‌ها) (اصلاح ارقام، اصلاح نویسه‌های عربی)
(تفاوت) → نسخهٔ قدیمی‌تر | نمایش نسخهٔ فعلی (تفاوت) | نسخهٔ جدیدتر ← (تفاوت)

سیدمحمدعلی سعادت بهبهانی، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.

سیدمحمدعلی سعادت در سال ۱۳۰۶ در شهر بهبهان به دنیا آمد. او دوران ابتدایی را در بهبهان خواند و سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و مقدمات و بخشی از سطح را در مدارس علمیه بهبهان و نزد عالمانی چون آقایان شیخ عبدالهادی مجتهدی، شیخ فرج‌الله مصطفوی، سیدرضا مرتضوی و شیخ ابراهیم محقق فراگرفت. آنگاه برای ادامه تحصیل راهی تهران شد و در مدرسه عالی سپهسالار تهران چندی نزد استادان آنجا به تحصیل پرداخت، ولی درباره استادان او در آن شهر اطلاعاتی در دست نیست. سعادت بهبهانی سپس با هدف تکمیل تحصیلات رهسپار عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف دوره سطح را نزد استادان آنجا به پایان رساند. اطلاعاتی درباره استادان سطح سعادت بهبهانی در آن حوزه نیز وجود ندارد. سیدمحمدعلی سعادت در مواردی همراه با روحانیان مبارز اعلامیه‌هایی را در حمایت از امام‌خمینی یا انتقاد از حکومت پهلوی امضا می‌کرد. بر اساس اسناد تاریخی، او در جریان تصویب‌نامه انجمن‌های ایالتی و ولایتی، همراه با جمعی از روحانیان بهبهان نامه‌ای را به آیت‌الله گلپایگانی نوشتند و انزجار و تنفر شدید خود را از تصویب‌نامه اخیر دولت قانون‌شکن علم به حضور معظمشان ابراز داشته و پشتیبانی خود را از منویات مقدسشان اعلام کردند و تأکید نمودند از هیچ‌گونه فداکاری در این مسیر دریغ نخواهند کرد. در آن نامه آمده بود که این نامه، سومین نامه حمایتی آنان از مبارزات مراجع تقلید علیه تصویب‌نامه فوق است (آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، ج ۱، ۱۲ـ۱۳). این گزارش نشان می‌دهد که سعادت بهبهانی یا در آن سال در بهبهان حضور داشته و پس از آن برای تحصیل به نجف اشرف عزیمت کرده بود یا ضمن تحصیل در نجف، در مقاطعی به بهبهان بازمی‌گشت که در آن مقطع اعلامیه فوق را امضا کرده است. وی پس از عزیمت به عراق، در درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحسن طباطبایی حکیم و سیدابوالقاسم موسوی خویی در حوزه علمیه نجف شرکت کرد. پس از ورود امام‌خمینی به عراق در سال ۱۳۴۴ و تشکیل کلاس درس خارج فقه (بیع مکاسب) در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف، وارد آن درس شد و از درس امام‌خمینی بهره برد ( فاضلی‌زاده، http://tenob.blogfa.com ). وی در سال ۱۳۴۵ از امام‌خمینی اجازه دخالت در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد (صحیفه امام، ج ۲، ۱۰۴). سعادت بهبهانی در اواخر دهه ۱۳۴۰ به بهبهان بازگشت و به اقامه نماز در مسجد الله آن شهر پرداخت و جلسات قرآنی هم دایر می‌کرد و در آن جلسات به انتقاد از حکومت پهلوی می‌پرداخت و از جمله به اقدامات ساواک اشاره می‌کرد (فاضلی‌زاده، http://tenob.blogfa.com ). حسن‌زاده و بوعلی در مقاله‌ای او را یکی از روحانیان محافظه‌کار بهبهان نامیده‌اند که به حمایت تلویحی از انقلاب اسلامی می‌پرداخت (حسن‌زاده و بوعلی، ۱۷۹). از جلوه‌های مبارزاتی او خودداری از شرکت در مناسبت‌های برگزارشده از سوی حکومت پهلوی بود و بر اساس گزارش‌های ساواک، به عناوین مختلف از شرکت در مجالس و مراسم دعا و نیایش خودداری می‌کرد (یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله عبد الرسول قائمی به روایت اسناد ساواک، ۴۷۶ـ۴۷۷). او در سال ۱۳۵۶ در جلسات روحانیان مبارز بهبهان شرکت می‌کرد و از جمله ساواک گزارشی از جلسه آنان در بهمن ۱۳۵۶ در خانه شیخ عبدالرحیم شریعتی تهیه کرد (آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک، ج ۳، ۵۶۳؛ حسن‌زاده و بوعلی، ۱۹۱). همچنین سعادت بهبهانی در اردیبهشت ۱۳۵۷ همراه با جمعی از روحانیان استان خوزستان نامه‌ای به این مضمون خطاب به مراجع تقلید ارسال کرد: «حوادث دردناک اخیر بر پیکر اسلام و مسلمین و اهانت به مقدسات مذهبی و جسارت به ساحت مقدس مرجعیت عالیه تشیع و قتل و جرح ملت بی‌دفاع مسلمان اعم از طلاب علوم دینی، دانش‌آموزان، دانشجویان عزیز، بازرگانان و پیشه‌وران، سلب آزادی‌ها و اختناق موجب کمال ناراحتی گردید. جامعه روحانیت خوزستان ضمن ابراز انزجار و تنفر شدید، این‌گونه اعمال غیرانسانی را محکوم دانسته، همبستگی خود را با مراجع عالی‌قدر شیعه اعلام می‌دارد و پیروزی و سرافرازی اسلام و مسلمین را در ظل عنایات ولیعصر ارواحنا فداه از پیشگاه حضرت احدیت جلت عظمته مسئلت می‌دارد» (یاران امام به روایت اسناد ساواک، آیت‌الله عبدالرسول قائمی به روایت اسناد ساواک، ۵۱۸ـ۵۱۹؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، حجت‌الاسلام غلامحسین جمی به روایت اسناد ساواک، ۱۷۳ـ۱۷۴)). سیدمحمدعلی سعادت بهبهانی اهتمام ویژه به بقاع متبرکه داشت و از جمله مزار بی‌بی حکیمه، دختر امام موسی کاظم (ع) را در گچساران مرمت کرد. همچنین با تلاش‌های او بود که کتاب‌هایی در معرفی بی‌بی حکیمه منتشر شد («در سال جاری کنگره بین‌المللی بی‌بی حکیمه برگزار می‌شود»، ۷). سعادت که به تدریس دروس حوزوی در بهبهان اشتغال داشت (شکراللهی، ۱۰۴)، در مرداد ۱۳۷۶ در سفر زیارتی به مشهد، در آن شهر از دنیا رفت و پیکرش پس از انتقال به بهبهان، در قطعه جنوبی مزار شهدا در شهیدآباد بهبهان به خاک سپرده شد (فاضلی‌زاده، http://tenob.blogfa.com).). منابع: آیت‌الله‌العظمی حاج سیدمحمدرضا گلپایگانی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۵)، ج ۱، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ حسن‌زاده، اسماعیل و طاهره ابوعلی (۱۳۹۶)، «تحلیل مواضع سیاسی روحانیون بهبهان در تحولات انقلاب اسلامی»، تاریخ‌نامه انقلاب، سال اول، دفتر اول، شماره ۱، بهار و تابستان؛ «در سال جاری کنگره بین‌المللی بی‌بی حکیمه برگزار می‌شود» (۱۳۹۶)، روزنامه طلوع، شماره ۱۹۴۰، ۷ اردیبهشت؛ شکراللهی طالقانی، احسان‌الله (۱۳۸۰)، «در شعاع تلاش و عشق»، ماهنامه پیام بهارستان، شماره ۷، آبان؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۲، تهران، مؤسسۀ تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی؛ فاضلی‌زاده، مراد (۱۳۸۷)، «آشنایی با زندگینامه مرحوم آیت‌الله حاج سیدمحمدعلی سعادت بهبهانی»، http://tenob.blogfa.com/post/246؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۲: آیت‌الله عبد الرسول قائمی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۳)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، کتاب ۵۰: حجت‌الاسلام غلامحسین جمی به روایت اسناد ساواک (۱۳۹۲)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.