{{جعبه اطلاعات عالمان شیعه | عنوان =سیدنصرالله آیتی مقدم | تصویر =سیدنصرالله آیتی مقدم.jpg | توضیح تصویر = | اندازه تصویر = | سرشناسی = | نام کامل = | لقب = | نسب = | تاریخ تولد =۱۳۲۰ش | زادگاه =بهبهان | تاریخ وفات = | شهر وفات = | تاریخ شهادت = | محل شهادت = | محل دفن = | خویشاوندان سرشناس = | استادان =سیدفرج مصطفوی، سیدمحمدعلی مرتضوی، سیدمحمدباقر عالم آیت‌اللهی، محمود شریعت، مندلی افغانی، سیداسدالله مدنی تبریزی، مسلم ملکوتی، جواد تبریزی، سیدعلی حسینی سیستانی، سیدنصرالله مستنبط، سیدجواد تبریزی، [[سیدابوالقاسم خویی] و امام‌خمینی | شاگردان = | محل تحصیل =بهبهان، شیراز و نجف | اجازه روایت از = | اجازه اجتهاد از = | اجازه روایت به = | اجازه اجتهاد به = | تالیفات =تقریر درس فقه آیت‌الله خویی، تقریر درس خارج امام‌خمینی، ترجمه کتاب تناسخ ارواح اثر محمدهادی معرفت، ترجمه خصائص امیرالمؤمنین اثر نسائی، تاریخ بهبهان، جغرافیای بهبهان و سفیانی از ظهور تا افول | سایر = | سیاسی =مبارزه با رژیم پهلوی، حمایت از نهضت امام‌خمینی، مسئولیت گردان ضربت بهبهان، | اجتماعی =حضور در جبهه‌های جنگ ایران و عراق، مسئول روابط عمومی پالایشگاه‌های اهواز و خرم‌آباد، تدریس در دانشگاه‌های مدارس علمیه اهواز | امضا = | وبگاه رسمی = }} سیدنصرالله آیتی مقدم، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.
زادگاه و تحصیل
سیدنصرالله آیتی مقدم در سال ۱۳۲۰ش در خانواده‌ای اهل علم و تقوا در بهبهان متولد شد. پدرش سیدمحمود آیتی مقدم، از شاگردان آیت‌الله نائینی بود و از آن مرجع اجازه‌ای دریافت کرده بود.[۱]
وی در ۱۵ سالگی به آموختن دروس حوزوی پرداخت و دروس مقدماتی را در زادگاهش نزد آقایان سیدفرج مصطفوی و سیدمحمدعلی مرتضوی فراگرفت. سپس به شیراز رفت و مدت دو سال در درس حاج سیدمحمدباقر عالم آیت‌اللهی و محمود شریعت شرکت کرد. آنگاه راهی عراق شد و در نجف اشرف ابتدا در درس ادبیات مندلی افغانی حضور یافت. آنگاه در درس شرح لمعه سیداسدالله مدنی تبریزی حضور یافت. دروس سطح را هم نزد آقایان مسلم ملکوتی سرابی، مندلی افغانی، شیخ جواد تبریزی و سیدعلی حسینی سیستانی خواند. هم‌زمان در درس اخلاق و عرفان سیدنصرالله مستنبط شرکت می‌کرد. فلسفه و کلام را هم پیش آقایان میرزا مسلم ملکوتی و سیدجواد تبریزی فراگرفت.
آیتی مقدم پس از اتمام دروس سطح به فراگیری درس‌های خارج فقه و اصول پرداخت و در درس‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله سیدابوالقاسم موسوی خویی حاضر شد و مدت ده سال از درس‌های ایشان بهره برد.[۲] در نجف در درس خارج فقه امام‌خمینی که در مسجد شیخ انصاری برگزار می‌شد حاضر می‌شد.[۳] درباره سال‌های حضور او در درس امام‌خمینی گزارشی در دست نیست، ولی با استناد به سال‌های حضور او در نجف اشرف، می‌توان گفت که در دهه ۱۳۵۰ش در آن درس‌ها شرکت می‌کرده است. وی آن درس‌ها را تقریر کرد، ولی درباره انتشار یا عدم انتشار آن تقریرات گزارشی در دست نیست. او همچنین از روحانیان مورد اعتماد امام‌خمینی بود و امام‌خمینی به یکی از افرادی که توسط وی معرفی شده بود، اجازه‌ای در تصدی امور شرعیه داد.[۴]
فعالیت سیاسی و خدمات اجتماعی
درباره بازگشت آیتی مقدم به کشور گزارشی در دست نیست، ولی با استناد به اسناد و گزارش‌های ساواک می‌توان گفت که از سال ۱۳۵۶ش در بهبهان حضور داشته است. یکی از پژوهشگران در دسته‌بندی روحانیان بهبهان، وی را در ردیف روحانیان سنتی قرار می‌دهد که مهم‌ترین شاخصه آنان، رجحان بیان احکام و مسائل شرعی بر دیگر موارد است.[۵]
نگاهی به اسناد ساواک نشان می‌دهد که او پیش از پیروزی انقلاب، در جریان مبارزه مردم و امام با رژیم پهلوی حضوری فعال داشت و با توزیع اعلامیه، راهپیمایی و سخنرانی، به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پرداخت[۶] و در مناسبت‌های انقلابی حضوری فعال داشت. ازجمله در آبان ۱۳۵۶ و در پی رحلت مشکوک سیدمصطفی خمینی فرزند امام‌خمینی در نجف، همراه با جمعی از روحانیان بهبهان با صدور اعلامیه‌ای، ضمن اعلام برگزاری مجلسی به آن مناسبت در مسجد سیدفقیه آن شهر، از مردم برای شرکت در آن مراسم دعوت کردند.[۷] در اردیبهشت ۱۳۵۷ هم همراه با جمعی از عالمان بهبهان، اعلامیه‌ای در محکومیت حمله مأموران حکومت پهلوی به بیوت مراجع عظام تقلید در قم صادر کردند.[۸] دیدار با روحانیان تبعیدی از دیگر فعالیت‌های سیاسی او بود؛ وی در تیر ۱۳۵۷ به یاسوج رفت و با سیدحبیب‌الله طاهری، روحانی گرگانی تبعیدی در آن شهر، دیدار کرد. ساواک در گزارشی دراین‌باره، از وی و دو روحانی دیگر همراهش به‌عنوان «روحانیان سرشناس بهبهان» نام برد.[۹]
فعالیت‌ها پس از پیروزی انقلاب اسلامی
آیتی مقدم پس از پیروزی انقلاب اسلامی، مسئولیت گردان ضربت بهبهان (کمیته نظامی که در اوایل پیروزی انقلاب اسلامی در بهبهان تأسیس شده بود) را بر عهده گرفت. با آغاز جنگ تحمیلی عراق علیه ایران در جبهه‌ها حضور می‌یافت. سپس به‌عنوان مسئول روابط عمومی پالایشگاه‌های اهواز و خرم‌آباد وابسته به وزارت نفت به فعالیت پرداخت. آنگاه به فعالیت‌های فرهنگی روی آورد و به تدریس در دانشگاه‌ها ازجمله دانشگاه شهید چمران، دانشکده پیراپزشکی، دانشکده کشاورزی و... پرداخت. در بهبهان در احیا و آبادکردن مساجد نقش داشت. هم‌زمان به تدریس در مدارس علمیه بهبهان هم ادامه می‌داد.
تألیفات
تقریر درس فقه آیت‌الله خویی، تقریر درس خارج امام‌خمینی، ترجمه کتاب تناسخ ارواح اثر محمدهادی معرفت، ترجمه خصائص امیرالمؤمنین اثر نسائی، تاریخ بهبهان، جغرافیای بهبهان[۱۰] سفیانی از ظهور تا افول از تألیفات اوست.[۱۱]
پانویس
- ↑ «حجت‌الاسلام و المسلمین آیتی مقدم».
- ↑ «حجت‌الاسلام‌والمسلمین آیتی مقدم».
- ↑ «سیدنصرالله آیتی مقدم».
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۴۶۱، ۵۰۶.
- ↑ حسن‌زاده و بوعلی، «تحلیل مواضع سیاسی روحانیون بهبهان در تحولات انقلاب اسلامی»، ص۱۷۶.
- ↑ «سیدنصرالله آیتی مقدم».
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۱، ص۴۷۱.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۲۹۴ـ۲۹۵.
- ↑ انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک، ج۷، ص۹۳.
- ↑ «سیدنصرالله آیتی مقدم».
- ↑ رضایی اصفهانی، پرسش‌ها و پاسخ‌های قرآنی، ج۱۱، ص۲۳۰.
منابع
- آیت‌الله حاج سیدمصطفی خمینی به روایت اسناد ساواک: امید اسلام (۱۳۸۸)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک (۱۳۸۳)، ج۷، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.
- «[Rasanews.ir/fa/news حجت‌الاسلام‌والمسلمین آیتی مقدم]»، خبرگزاری رسا.
- حسن‌زاده، اسماعیل و طاهره ابوعلی (۱۳۹۶)، «تحلیل مواضع سیاسی روحانیون بهبهان در تحولات انقلاب اسلامی»، دوفصلنامه تاریخ‌نامه انقلاب اسلامی، سال اول، شماره اول، بهار و تابستان.
- رضایی اصفهانی، محمدعلی (۱۳۸۵)، پرسش‌ها و پاسخ‌های قرآنی، ج۱۱، قم، پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآنی.
- «سیدنصرالله آیتی مقدم» (۱۳۹۷)، اندیشمندان اسلامی: مرکز پژوهش‌های اسلامی سازمان صداوسیما.