احمدی شاهرودی، علی‌اصغر؛ از شاگردان درس خارج اصول امام خمینی. علی‌اصغر احمدی شاهرودی در سال ۱۳۰۲ ش در روستای مزج شهرستان شاهرود در خانواده‌ای روحانی زاده شد. پدرش آیت‌الله شیخ محمدتقی احمدی شاهرودی از عالمان شاهرود و از شاگردان آخوند خراسانی بود. علی‌اصغر احمدی خواندن و نوشتن را در زادگاهش آغاز کرد و سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را در شاهرود آموخت. در سال ۱۳۱۸ ش راهی قم شد.[۱] و همراه با مرتضی مطهری و حسینعلی منتظری، در درس خارج فقه (صلات) سید محمد محقق داماد که به‌صورت خصوصی در حجره مرتضی مطهری در مدرسه فیضیه برگزار می‌شد، شرکت کرد.[۲] هم‌زمان همراه با حسینعلی منتظری و شیخ اسدالله نوراللهی، در درس شوارق آیت‌الله سید احمد موسوی خوانساری حضور یافت.[۳] او که جدیت زیادی در تحصیل علوم حوزوی داشت و در تابستان و موسم تبلیغ (رمضان و محرم) نیز تحصیل را رها نمی‌کرد، پس از پایان دوره سطح، در درس خارج آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری شرکت کرد و در آن درس هم با مرتضی مطهری و حسینعلی منتظری مباحثه می‌کرد. او در سال‌های آغازین دهه ۱۳۲۰ همراه با دو دوست و هم‌مباحثه‌اش به بروجرد رفت و در درس خارج آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی حضور یافت. سپس همراه با جمعی از طلاب حوزه علمیه قم، از آیت‌الله بروجردی درخواست کرد به قم سفر کند که این درخواست با پذیرش آیت‌الله بروجردی مواجه شد.
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | علی‌اصغر احمدی شاهرودی |
| تاریخ تولد | ۱۳۰۲ ش |
| زادگاه | مزج، شاهرود |
| تاریخ وفات | ۱۳۷۰ ق (۳ فروردین ۱۳۷۰ ش) |
| محل دفن | نجف اشرف |
| شهر وفات | نجف اشرف |
| تاریخ شهادت | ۷ رمضان ۱۴۱۱ ق |
| محل شهادت | حرم امام علی (ع)، نجف |
| خویشاوندان سرشناس | پدرش آیت‌الله شیخ محمدتقی احمدی شاهرودی |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام خمینی، آیت‌الله سید حسین طباطبایی بروجردی، آیت‌الله سید محمد حجت کوه‌کمری، آیت‌الله سید محسن طباطبایی حکیم، آیت‌الله سید ابوالقاسم موسوی خویی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف |
| سایر | عضو هیئت استفتای آیت‌الله خویی، از اصحاب استفتای آیت‌الله خویی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | از فعالان مذهبی در دوران رژیم پهلوی، عضو علمای نجف که علیه رژیم پهلوی اعلامیه صادر کرد |
| اجتماعی | حضور در مجالس عزاداری امام حسین (ع)، کمک به امور حسبیه در نجف |
احمدی شاهرودی از نخستین شاگردان درس خارج اصول امام خمینی بود؛ به گفته شریف رازی، او همراه با مرتضی مطهری و حسینعلی منتظری از امام خمینی درخواست کردند درس خارج اصول را آغاز کند و پس از آغاز آن درس، در آن درس شرکت کردند.[۴] حسینعلی منتظری در خاطراتش از حضور او در نخستین جلسات درس خارج اصول امام خمینی سخنی نمی‌گوید و ادعا می‌کند که خودش و مرتضی مطهری چنین درخواستی را مطرح کردند ولی بلافاصله اضافه می‌کند: «بعد آقای شیخ اسداللّه نوراللهی آمد، شیخ علی‌اصغر شاهرودی هم آمد».[۵]; بنابراین با استناد به خاطرات حسینعلی منتظری می‌توان گفت که پس از مرتضی مطهری و حسینعلی منتظری، از نخستین افرادی بود که در درس خارج اصول امام خمینی حضور یافت. وی از سال ۱۳۲۴ ش (سال استقرار آیت‌الله بروجردی در قم) به عراق رفت.[۶]; بنابراین می‌توان گفت که مدتی کوتاه در درس امام خمینی شرکت داشته است. او پس از عزیمت به عراق، در حوزه علمیه نجف اشرف در درس خارج فقه آیت‌الله سید محسن طباطبایی حکیم شرکت کرد و سپس به درس آیت‌الله سید ابوالقاسم موسوی خویی راه یافت و به استفاده از درس خارج فقه و اصول ایشان پرداخت. در درس تفسیر و رجال هم از درس آیت‌الله خویی بهره برد و مورد توجه آن مرجع قرار گرفت تا جایی که ایشان برخی از مسائل را به احمدی شاهرودی ارجاع می‌داد و او را با عنوان احترام‌آمیز «آقای میرزا» مخاطب قرار می‌داد.[۷] او سپس به عضویت هیئت استفتای آیت‌الله خویی درآمد.[۸]
احمدی شاهرودی پس از حمله مأموران رژیم به مدرسه علمیه فیضیه در نوروز ۱۳۴۲ ش همراه با جمعی از علما و روحانیون برجسته نجف اشرف با صدور اعلامیه‌ای با عنوان علمای نجف اشرف، تنفر خود را «از موضع خودسرانه و ظالمانه هیئت حاکمه در ایران به جهانیان اعلام» و ضمن محکوم کردن اقدام مأموران حکومت پهلوی در حمله به مدرسه فیضیه، مردم را به مقابله با این‌گونه اقدامات دعوت کردند و اعلام نمودند که علمای نجف اشرف از هیچ‌گونه اقدامی در حراست از کیان اسلامی دریغ نخواهند ورزید.[۹] او پس از استقرار امام خمینی در نجف اشرف، از افراد مورد اعتماد ایشان بود و امام خمینی به یکی از افرادی که توسط او معرفی شده بودند اجازاتی در امور حسبیه و شرعیه داده بود.[۱۰] احمدی شاهرودی همچنین از اصحاب استفتای آیت‌الله خویی بود.[۱۱] او همچنین اهتمام خاصی به شرکت در مجالس عزاداری و سوگواری امام حسین (ع) داشت و بارها پای پیاده از نجف به کربلا مشرف می‌شد. فعالیت‌های مذهبی او در عراق باعث شد تا تحت فشار نیروهای رژیم بعث عراق قرار گیرد و این فشارها باعث شد خانواده‌اش را به قم منتقل کند، ولی خود در جوار حرم امام علی (ع) به فعالیت‌های علمی ادامه دهد. شدت فشارها علیه او به‌اندازه‌ای بود که خانواده‌اش از وی درخواست کردند به کشور بازگردد، ولی او بر حضور در نجف اشرف اصرار داشت. وی سرانجام در هفتم رمضان ۱۴۱۱ ق (سوم فروردین ۱۳۷۰) در موقع تشرف به حرم امام علی (ع) در نزدیکی صحن مورد حمله بعثی‌ها قرار گرفت و با وضع فجیع و دلخراشی به شهادت رسید. جنازه او سه روز بر زمین افتاده بود و کسی جرأت نمی‌کرد به آن نزدیک شوند تا اینکه برخی از فضلا با لباس مبدّل، شبانه جنازه‌اش را حمل کردند و به خاک سپردند.[۱۲]
پانویس
- ↑ شریف رازی، ج۹، ص۷۵
- ↑ همان؛ شبیری زنجانی، ج۳، ص۵۲۲.
- ↑ متن کامل خاطرات آیت‌الله منتظری به همراه پیوست‌ها، ص۴۱-۴۲.
- ↑ شریف رازی، ج۹، ص۷۵.
- ↑ سلسله موی دوست، ص۲۱۸
- ↑ شریف رازی، ج۹، ص۷۵
- ↑ شریف رازی، ج۹، ص۷۵.
- ↑ امینی گلستانی، ص۹۷.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۶۵-۶۶.
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۴۶۰.
- ↑ انصاری قمی، ص۹۳.
- ↑ شریف رازی، ج۹، ص۷۶-۷۷.
منابع
- «آیت‌الله عبدالله خائفی: امام چیزی را برای خودشان نمی‌خواستند» (۱۳۹۳)، هفته‌نامه حریم امام، شماره ۱۱۶، ۱۸ اردیبهشت.
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- امینی گلستان، محمد (بی‌تا)، نوادر و متفرقات، ج۳، قم، مؤلف.
- انصاری قمی، ناصرالدین (۱۳۷۱)، «نجوم امت ـ حضرت آیت‌الله‌العظمی حاج سید ابوالقاسم خویی»، دوماهنامه نور علم، شماره ۴۷، مهر و آبان.
- متن کامل خاطرات آیت‌الله منتظری به همراه پیوست‌ها (۱۳۷۹)، بی‌جا، اتحادیه ناشران ایرانی در اروپا (نشر باران، نشر خاوران، نشر نیما).
- سلسله موی دوست: خاطرات دوران تدریس امام خمینی به نقل از شاگردان، دوستان و منسوبین (۱۳۸۵)، به کوشش: مجتبی فراهانی، با مقدمه: عباسعلی عمید زنجانی، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
- شبیری زنجانی، سید موسی (۱۳۹۳)، جرعه از دریا، ج۳، قم، مؤسسه کتاب‌شناسی شیعه (مؤسسه التراث الشیعه).
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۷۰)، گنجینه¬ دانشمندان، ج۹، قم، مؤلف.