سیداحمد صفویان قوچانی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | سیداحمد صفویان قوچانی |
| لقب | شیخ صفوی |
| نسب | از نسل سیداسماعیل، پیش‌نماز مسجد یساول باشی قوچان |
| تاریخ تولد | ۱۳۱۵ ش |
| زادگاه | قوچان، ایران |
| تاریخ وفات | آذر ۱۳۹۴ |
| خویشاوندان سرشناس | سیدحیدر صفوی (پدربزرگ)، سیداسماعیل صفوی (پدر) |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | امام‌خمینی، سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیداحمد خوانساری، شیخ محمدعلی اراکی |
| محل تحصیل | حوزه علمیه قم، حوزه علمیه نجف اشرف |
| سایر | بنیان‌گذار حوزه علمیه امام صادق (ع) در قوچان، مشارکت در تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارز با حکومت پهلوی، پشتیبانی از انقلاب اسلامی |
| اجتماعی | تأسیس صندوق قرض‌الحسنه در قوچان، اقامه نماز جماعت و تدریس در مسجد صاحب‌الزمان قوچان |
سیداحمد صفویان قوچانی معروف به شیخ صفوی در سال ۱۳۱۵ ش در خانواده‌ای روحانی در قوچان دیده به جهان گشود. پدرش سیداسماعیل، پیش‌نماز مسجد یساول باشی قوچان بود و پدربزرگش سیدحیدر هم از بزرگان قوچان و بنیان‌گذار مسجد حیدریه قوچان بود که به نام او موسوم شده است. سیداحمد صفویان خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه ملاهادی در قوچان آموخت. دوران ابتدایی را در دبستان فرخی زادگاهش طی کرد و آنگاه وارد دبیرستان جوینی قوچان شد. او در سال‌های ۱۳۳۰-۱۳۳۱ ش دوره متوسطه را نیمه‌کاره رها کرد و وارد حوزه علمیه قوچان شد و به تحصیل دروس حوزوی پرداخت. دو سال مقدمات و بخشی از سطح را در آن حوزه آموخت و در اواسط دهه ۱۳۳۰ ش برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد. در آن شهر پس از تکمیل دروس سطح نزد استادان حوزه علمیه قم، در درس خارج فقه و اصول آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی، سیداحمد خوانساری، امام‌خمینی و شیخ محمدعلی اراکی شرکت کرد (حیدری، ۱۷۹). او در مصاحبه‌ای در سال ۱۳۷۴ ش، اطلاعات زیادی درباره سال‌های حضور در درس خارج فقه یا خارج اصول امام‌خمینی در حوزه علمیه قم نداده، ولی تصریح کرده است که پس از رحلت آیت‌الله بروجردی به نجف اشرف رفت (همان) و با استناد به این گزارش می‌توان احتمال داد که در اواخر دهه ۱۳۳۰ ش در درس خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی شرکت می‌کرده است.
شیخ احمد صفویان پس از استقرار در نجف اشرف، تحصیلات خود را در حوزه علمیه آن شهر پی گرفت و از درس آیات سیدنصرالله مستنبط و میرزا جواد آقا تبریزی بهره‌مند شد (حیدری، ۱۷۹). در برخی منابع، از حضور او در درس خارج فقه امام‌خمینی، سیدابوالقاسم موسوی خویی و سیداسدالله مدنی در حوزه علمیه نجف اشرف سخن رفته است («آیت‌الله صفویان مجاهدی...»، پایگاه اطلاع‌رسانی دانا)، ولی در زندگینامه او در مشاهیر قوچان اشاره‌ای به این نکته نشده است. او پس از سیزده سال حضور در نجف اشرف به کشور بازگشت (حیدری، ۱۷۹)، بنابراین می‌توان گفت که در ۱۳۵۳ ش به کشور بازگشته بود. صفویان ابتدا در قم مقیم شد و در سال‌های انقلاب اسلامی (که از مطالب حیدری می‌توان این‌گونه استنباط کرد که منظور او، ۱۳۵۶-۱۳۵۷ ش است)، مجدداً به قوچان بازگشت. در جریان تصادف شیخ احمد کافی در تابستان سال ۱۳۵۷ ش در میانه راه قوچان ـ مشهد که به درگذشت او منجر شد، در صحنه حضور یافت و پیکر او را با همکاری جمعی از مردم قوچان به مشهد منتقل کرد. او در مبارزات مردم قوچان علیه حکومت پهلوی نقش مهمی ایفا کرد و در بعضی از تظاهرات و راهپیمایی‌ها، ازجمله تظاهرات مردم قوچان در دی ۱۳۵۷ ش، رهبری مردم را بر عهده داشت. به سبب این فعالیت‌ها بارها توسط نیروهای امنیتی حکومت پهلوی دستگیر شد و مورد بازجویی قرار گرفت («آیت‌الله صفویان مجاهدی...»، پایگاه اطلاع‌رسانی دانا).
صفویان قوچانی در ۱۳۶۱ ش، حوزه علمیه امام صادق (ع) را در قوچان بنیان نهاد و سرپرستی آنجا را بر عهده گرفت و به تدریس دروس مختلف در آن حوزه نوپا پرداخت. او که نماز جماعت را در مسجد صاحب‌الزمان قوچان اقامه می‌کرد، در آنجا جلسات تفسیر قرآن را به‌صورت هفتگی برگزار می‌نمود (حیدری، ۱۷۹). یکی از اقدامات او، مشارکت در تأسیس دانشگاه آزاد اسلامی واحد قوچان بود. وی همچنین صندوق قرض‌الحسنه‌ای را در زادگاهش بنیان نهاد («آیت‌الله صفویان مجاهدی...»، پایگاه اطلاع‌رسانی دانا). صفویان قوچانی در آذر ۱۳۹۴ درگذشت («آیت‌الله صفویان سرمایه... »، پایگاه اطلاع‌رسانی دانا).
منابع: «آیت‌الله صفویان مجاهدی خستگی‌ناپذیر در عرصه ولایت‌مداری بود» (۱۳۹۴)، پایگاه اطلاع‌رسانی دانا، www.dana.ir، شناسه خبر: ۵۶۷۸۹۰؛ «آیت‌الله صفویان سرمایه معنوی و فرهنگی خراسان رضوی بود» (۱۳۸۴)، پایگاه اطلاع‌رسانی دانا، www.dana.ir، شناسه خبر: ۵۶۷۰۱۱؛ حیدری، علی (۱۳۷۸)، رجال و مشاهیر قوچان، مشهد، محقق.