مدرسی حیدری، محمدهاشم؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. محمد هاشم مدرسی حیدری در سال ۱۳۰۵ ش در قصبه داود جاغوری از توابع غزنی افغانستان به دنیا آمد. او دروس ابتدایی را نزد روحانی محل خواند. سپس به مدرسه علمیه اوتقول رفت و ادبیات عرب و منطق را نزد قربانعلی وحیدی به پایان رساند. مدرسی حیدری در سال ۱۲۳۶ ش راهی ایران شد و در مشهد، به تحصیل دروس حوزوی ادامه داد. درباره استادان او در مشهد اطلاعاتی در دست نیست. وی سپس راهی قم شد و در حوزه علمیه قم، دروس سطح حوزوی را نزد آیتالله سید شهابالدین مرعشی نجفی و سید محمدباقر سلطانی طباطبایی در چهار سال خواند. مدرسی حیدری در ۱۳۲۹-۱۳۳۰ ش برای ادامه تحصیل به نجف اشرف مهاجرت کرد و مدت سه سال از درسهای خارج فقه و اصول آیات سید عبدالهادی شیرازی و سید ابوالقاسم موسوی خویی بهره برد. او در سال ۱۳۳۳ ش به قم بازگشت و در حوزه علمیه آن شهر در درسهای منظومه و اسفار علامه طباطبایی شرکت کرد. اشارات بوعلی سینا را هم نزد حسینعلی منتظری خواند. وی در درسهای خارج فقه و اصول آیتالله سید حسین طباطبایی بروجردی شرکت کرد، اما بیشترین استفاده او در درسهای خارج فقه و اصول، از درسهای امام خمینی بود و به تصریح خودش، حدود پانزده سال در درسهای ایشان شرکت میکرد. با استناد به حضور پانزده ساله حضور او در درس امام خمینی، میتوان احتمال داد که وی پیش از عزیمت به نجف اشرف در سال ۱۳۳۰ ش هم در درسهای امام خمینی شرکت میکرده و تا تبعید امام خمینی به خارج از کشور در سال ۱۳۴۳ ش، در آن درسهای حضور مییافته است. همچنین میتوان گفت که وی در مساجد محمدیه، سلماسی و اعظم قم، از درسهای امام خمینی بهره میبرد. مدرسی حیدری از سال ۱۳۳۳ ش به تدریس علوم حوزوی در حوزه علمیه قم نیز میپرداخت و متون گوناگون درسی ازجمله شرح منظومه سبزواری را درس میداد. در کنار تحصیل و تدریس در حوزه علمیه قم، در اوایل دهه پنجاه شمسی در سفری به افغانستان، از نزدیک در جریان وضعیت مذهبی مردم و شرایط حوزههای علمیه و مدارس دینی افغانستان قرار گرفت و جوانان را برای تحصیل دروس حوزوی ترغیب میکرد. پس از آن دوباره در قم مستقر شد و به تدریس در حوزه علمیه آنجا ادامه داد و از مدرسان آن حوزه به شمار میرفت. در ایام تبلیغ هم با سفر به روستاها، در امر تبلیغ و ترویج احکام دینی فعال بود. مدرسی حیدری پس از پیروزی انقلاب اسلامی از سوی دستگاه قضایی به گلپایگان اعزام شد و به قضاوت در آنجا پرداخت. مدتی هم ریاست دادگستری آنجا را بر عهده داشت. آنگاه به تهران آمد و در قوه قضائیه به فعالیتهای قضایی ادامه داد و سالها در دیوان عالی کشور به خدمت پرداخت. همچنین بهعنوان قاضی نمونه، مورد تقدیر قرار گرفت. محمد هاشم مدرسی حیدری در سال ۱۳۷۵ ش پس از یک دوره بیماری، در قم درگذشت و در همان شهر به خاک سپرده شد (داودی ناصری، ج ۱، ۴۴۵-۴۴۸). منبع: ناصری داودی، عبدالمجید (۱۳۹۰)، مشاهیر تشیع در افغانستان، ج ۲، قم، مرکز نشر بینالمللی ترجمه و نشر المصطفی (ص).