عارفی، محمدیعقوب؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. محمدیعقوب عارفی در سال ۱۳۱۸ ش در خانواده‌ای افغانی در شهر کویته در پاکستان به دنیا آمد. او از هفت سالگی به مکتب‌خانه رفت و قرائت قرآن را آنجا فراگرفت. سپس کتاب شرح ملاجامی را در نزد آخوند محل خواند. آنگاه وارد مدرسه درحوتقول جاغوری در افغانستان شد و سیوطی، حاشیه و معالم‌الاصول را نزد شیخ رمضان شریفی فراگرفت. پس از آن به ایران آمد و در یکی از مدارس دینی مشهد بار دیگر کتاب‌های سیوطی و حاشیه را نزد محمدتقی ادیب نیشابوری خواند. در کنار درس‌های فوق، کتاب‌های مغنی و مطول را هم نزد ادیب نیشابوری تلمذ کرد و هم‌زمان در درس‌های لمعه و قوانین‌الاصول مدرس یزدی شرکت می‌کرد. او پس از ۵ سال تحصیل در مشهد راهی عراق شد و در حوزه علمیه آنجا در مدت سه سال رسایل را نزد شیخ کاظم تبریزی، مکاسب را نزد میرزاعلی فلسفی و کفایه‌الاصول را نزد صدرا بادکوبه‌ای خواند. عارفی پس از آن در درس‌های خارج فقه و اصول استادان حوزه علمیه نجف شرکت کرد و مدت چهار سال از درس‌های خارج فقه (بیع مکاسب) امام خمینی در مسجد شیخ انصاری نجف اشرف بهره برد. درباره سال‌های حضور او در درس امام خمینی گزارشی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد در دهه ۱۳۴۰ ش در آن درس حضور می‌یافت. در کنار حضور در درس امام خمینی، از درس‌های خارج فقه و اصول آیات سید محمود حسینی شاهرودی و شیخ حسین حلی شرکت می‌کرد. عارفی پس از هفت سال حضور در عراق، به دعوت و درخواست مردم ولایت غزنی به افغانستان بازگشت و در منطقه پشی آن ولایت، مدرسه علمیه‌ای را تأسیس کرد و به تدریس و ارشاد و هدایت مردم مشغول بود. پس از اشغال افغانستان توسط روسیه و حاکم شدن کمونیست‌ها و دستگیری علما و حبس آنان، مدارس و حوزه‌های علمیه تعطیل شد و عارفی هم بار دیگر راهی ایران شد. عارفی پس از اقامت در ایران، ابتدا به کاشان رفت و مدت سه سال به تدریس در حوزه علمیه آن شهر پرداخت، ولی درباره درس‌های او گزارشی در دست نیست. سپس به شاهرود رفت و مدت سه سال مشغول تدریس در حوزه علمیه آن شهر بود. آنگاه راهی تهران شد و در حوزه علمیه چیذر به تدریس دروس حوزوی پرداخت. مدت حضور او در تهران هم سه سال بود، ولی درباره درس‌های او در شاهرود و تهران نیز اطلاعاتی در دست نیست. عارفی پس از آن به قم رفت و به تدریس در حوزه علمیه قم پرداخت و درباره درس‌های او در حوزه علمیه قم هم اطلاعاتی در دست نیست. او در کنار تدریس در تألیف و تصنیف آثار علمی هم فعال بود. از مهم‌ترین تألیفات او می‌توان به کتاب‌های حکومت جهانی مهدی (عج)، رساله الوقوفین، قطوف قرآنیه، ایضاح المطالب فی شرح المکاسب و بدایه الاصول («محمدیعقوب عارفی»، http://mohsen13.andishvaran.ir). منبع: «محمدیعقوب عارفی»، http://mohsen13.andishvaran.ir/fa/ScholarMainpage.html