نقوی، سید رضی جعفر؛ از شاگردان درس خارج فقه امام خمینی. سید رضی جعفر نقوی در کهجوا از توابع سارن در ایالت بهار کشور هند در خانواده‌ای روحانی به دنیا آمد. پدرش مولانا سید علی حیدر از عالمان شهیر شبه قاره هند بود و بیش از یکصد تصنیف از او برجای مانده و برخی از این کتاب‌ها را در پاسخ به برخی کتاب‌های دیگر نوشته است (نقوی، ۱۰۱-۱۰۲). وی با وجود دعوت دانشگاه برای تدریس، تدریس در مدرسه علمیه سلیمانیه در پنته را ترجیح داد و سال‌ها از مدرسان آنجا بود (باقری، ۹۸). سید رضی جعفر نقوی قرائت قرآن مجید و بخشی از دروس حوزوی را در زادگاهش و پیش پدرش خواند. در دوازده سالگی راهی لکنهو در هند شد و در سلطان المدارس آن شهر به تحصیل ادامه داد و موفق به دریافت «سندالافاضل» شد. آنگاه برای تکمیل تحصیلات حوزوی به الله‌آباد رفت و در امتحانات مولوی و عالم مرکز آموزشی آن شهر شرکت کرد و موفق به قبولی در آن آزمون‌ها شد. پس از آن به دانشگاه علیگره رفت و در امتحانات ادیب هم موفق شد. او در سال ۱۳۴۱ ش راهی کشور پاکستان شد و در جامعه امامیه مدرسه الواعظین کراچی به تحصیلات خود ادامه داد و موفق به دریافت مدرک ممتاز الواعظین شد. امتحانات فاضل عربی را هم در دانشگاه کراچی گذراند و پس از دریافت دانشنامه لیسانس به ایران آمد. درباره استادان نقوی در هند و پاکستان گزارشی در دست نیست. سید رضی جعفر نقوی پس از ورود به ایران در قم مقیم شد و در حوزه علمیه قم در درس رسایل و مکاسب شیخ مصطفی اعتمادی شرکت کرد و آن دروس را نزد اعتمادی فراگرفت. حضور او در قم چندان به درازا نینجامید و وی در سال ۱۳۴۷ ش راهی نجف اشرف شد و تا سال ۱۳۵۴ ش در آن شهر به تحصیل ادامه داد. او در آن شهر درس‌های سطح را نزد آقایان شیخ حسین راستی کاشانی و شیخ مجتبی لنکرانی تکمیل کرد و سپس در درس‌های خارج فقه امام خمینی و خارج فقه و اصول آیات سید ابوالقاسم موسوی خویی، سید محسن طباطبایی حکیم، سید عبدالاعلی سبزواری و سید محمدباقر صدر شرکت کرد (نقوی، ۱۰۲). درباره سال‌های دقیق حضور او در درس خارج فقه (بیع مکاسب) امام خمینی که در مسجد شیخ انصاری آن شهر برگزار می‌شد، گزارش دقیقی در دست نیست، ولی به احتمال زیاد از اواخر دهه ۱۳۴۰ ش تا سال ۱۳۵۴ ش که به پاکستان بازگشت، از آن درس بهره می‌برده است. سید رضی جعفر نقوی سپس به پاکستان بازگشت و در جامعه امامیه کراچی به تدریس پرداخت. در همان زمان در آزمون فوق‌لیسانس در رشته زبان عربی شرکت کرد و موفق به دریافت آن مدرک شد. او در کنار تدریس و تحصیل، به سخنرانی نیز می‌پرداخت. علاوه بر پاکستان، برای سفرهای تبلیغی به کشورهای عمان (مسقط)، امارات متحده عربی (دبی)، کویت، عراق (بغداد)، هند (لکنهو و پتنه) و انگلستان (منچستر و لندن) سفر می‌کرد و به ایراد سخنرانی‌های مذهبی می‌پرداخت. یکی از مهم‌ترین اقدامات سید رضی جعفر نقوی، برنامه عظیم دایر کردن مدارس دینی است و به گفته مؤلف تذکره علمای امامیه پاکستان، بر اساس طرح «تنظیم المکاسب» قرار بود تقریباً یک هزار مدرسه زیر نظر او دایر شود و تا سال ۱۳۶۳ ش (سال تألیف کتاب مذکور) حدود ۳۰ مدرسه دایر شده بود. در کنار فعالیت‌های فوق آثاری تألیف کرده است که از آن جمله می‌توان به کتب زیر اشاره کرد: عقاید الشیعه، زاد سفر، تلاش حق، مؤلفین صدر اسلام، الله و عقل، وجود حضرت حجت و عقل، مسئله شفاعت و قرآن، آیا تبری فحش است، نور و نار، مقصد حیات، طرز بندگی، سوانح حضرت قنبر، سوانح حضرت کمیل، سوانح آقای سید باقر الصدر، راهنمای حج، تدوین حدیث و حالات محدثین، فقه جعفری و زکات و غزوات امیرالمؤمنین (همان، ۱۰۱ ـ ۱۰۳). سید رضی جعفر نقوی از عالمان برجسته پاکستان است و ریاست نهاد وفاق علماء الشیعه پاکستان را بر عهده دارد («دیدار شخصیت‌های حوزوی پاکستان با نماینده آیت‌الله‌العظمی سیستانی»، mobasherin.ir). او همچنین مدیریت مؤسسه تنظیم المکاتب و همچنین مجله اصلاح را بر عهده دارد (باقری، ۹۹). علاوه بر آن، مؤسس سازمانی در لندن است که در زمینه آموزش و تدریس تلاوت و ترتیل قرآن کریم فعالیت می‌کند و حدود ۱۲ هزار عضو دارد («دیدار شخصیت‌های حوزوی پاکستان با نماینده آیت‌الله‌العظمی سیستانی»، mobasherin.ir). منابع: باقری، سید محمدحسنین (۱۳۸۷)، «معرفی اجمالی مؤسسه و اصلاح لکنهو هند»، فصلنامه آینه پژوهش، شماره ۱۱۴، زمستان؛ «دیدار شخصیت‌های حوزوی پاکستان با نماینده آیت‌الله‌العظمی سیستانی»، mobasherin.ir.؛ نقوی، سید حسین عارف (۱۳۷۰)، تذکره علمای امامیه پاکستان، ترجمه دکتر محمد هاشم، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس رضوی.