روحانی قمی، سید محمدعلی؛ از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام خمینی. سید محمدعلی روحانی قمی در خانواده‌ای روحانی و برجسته در شهر قم به دنیا آمد. پدرش سید ابوالقاسم روحانی و جدش سید صادق حسینی روحانی، از مجتهدان و ناموران قم بودند. درباره تاریخ تولد سید محمدعلی روحانی قمی اطلاعاتی در دست نیست و در زندگینامه مختصری از او در گنجینه دانشمندان اشاره‌ای به آن نشده است. روحانی قمی خواندن و نوشتن را در قم فراگرفت. سپس به تحصیل دروس حوزوی روی آورد و وارد حوزه علمیه قم شد. درباره استادان او در دوره مقدمات و سطح اطلاعاتی در دست نیست، ولی شریف رازی از تحصیل او نزد پدرش سید ابوالقاسم روحانی سخن گفته است و با استناد به این گزارش می‌توان احتمال داد که دروس مقدمات و سطح را در حوزه علمیه قم و زیر نظر پدرش فراگرفت. سپس در درس‌های خارج فقه و اصول آیات امام خمینی و سید حسین طباطبایی بروجردی شرکت کرد(شریف رازی، ج ۳، ۱۶۴). سید محمدعلی روحانی قمی پس از تبعید امام خمینی، به تحصیلات خارج فقه و اصول در قم ادامه داد و ازجمله در درس‌های خارج فقه و اصول آیت‌الله سید کاظم شریعتمداری شرکت کرد. او پس از رحلت پدرش به اقامه نماز جماعت در مسجد امام (ع) قم پرداخت. یکی از ویژگی‌های روحانی قمی، دلبستگی خاص او به امام رضا (ع) و سفرهای مکرر او به مشهد بود و به گفته شریف رازی «در غالب زیارات مخصوصه حضرت رضا (ع) با شوقی وافر به مشهد مشرف و افاضاتی از حضرتش دریافت نموده و می‌نمایند» (شریف رازی، ج ۳، ۱۶۴). سید محمدعلی روحانی همچنین از افراد مورد اعتماد امام خمینی بود و ایشان به یکی از افرادی که توسط روحانی قمی معروفی شده بودند، اجازه‌ای در امور حسبیه و شرعیه داده بود (صحیفه امام، ج ۱، ۵۰۶). سید محمدعلی روحانی در آذر ۱۳۹۷ در قم درگذشت («تسلیت آیت‌الله وحید خراسانی در پی درگذشت یکی از علمای قم»، fa.abna24.com). منابع: «تسلیت آیت‌الله وحید خراسانی در پی درگذشت یکی از علمای قم»، https://fa.abna24.com/news؛ شریف رازی، محمد (۱۳۵۲)، گنجینه دانشمندان، ج ۳، تهران، اسلامیه؛ صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج ۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.