افلوطین: فیلسوف یونانی و بنیانگذار مکتب نوافلاطونی

افلوطین /پلوتینوس /plotinos: وی فیلسوف و بنیانگذار مکتب نوافلاطونی است.[۱] افلوطین در مصر در سال ۲۰۴ میلادی به دنیا آمد و به تحصیل علوم مختلف در اسکندریه پرداخت.[۲] او در چهل‌سالگی به رم رفت و در آنجا به تعلیم فلسفه پرداخت و در اندک زمانی اهمیت، اعتبار و احترام بسیاری به دست آورد. افلوطین پس از ۲۶ سال اقامت در رم در ۶۶سالگی درگذشت.[۳] وی نزد فیلسوفان اسلامی مشهور به شیخ یونانی است.[۴] شاگرد او فرفوریوس کوشید نوشته‌های افلوطین را به صورت منظم مرتب کند و آنها را به شش کتاب تقسیم کرد که هر قسمت شامل نه فصل بود و نام آنها را تاسوعات گذاشت.[۵] ازجمله آثار معروف افلوطین کتاب اثولوجیا است که به‌اشتباه به ارسطو نسبت داده شده است؛ در حالی‌که این کتاب بخشی از کتاب تاسوعات است.[۶]

امام‌خمینی از کتاب اثولوجیا به بزرگی یاد کرده و آن را لطیف‌ترین و شریف‌ترین کتاب‌های فلسفی یونانی می‌داند که در بیان معرفت ربوبی تألیف شده است[۷]؛ اما در مقایسه با معارف اسلامی دارای مختصری از معارف است[۸] و همه آن کتاب، به اندازه آغاز سوره حدید در بیان سرّ توحید دارای حقایق و معارف نیست.[۹] ایشان این کتاب را همانند حکمای پیشین به‌اشتباه منسوب به ارسطو می‌داند.[۱۰]

  1. جبرییلی، دین و فلسفه در مکتب نوافلاطونی، ۷۴.
  2. کاپلستون، تاریخ فلسفه، ۱/۵۳۳؛ اذکایی، ۱۰۶.
  3. ملکشاهی، اثولوجیا ۵–۶.
  4. شهرزوری، نزهة الارواح و روضه الافراح، ۲۱۳؛ محقق، مقدمه بر قبسات، ۲۰ و ۱۶۱؛ بدوی، اثولوجیا، ۱.
  5. کاپلستون، تاریخ فلسفه، ۱/۵۳۴.
  6. امین، مستدرکات اعیان الشیعه، ۳/۲۱۴؛ بدوی، اثولوجیا، ۱.
  7. امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۰۳.
  8. امام‌خمینی، تقریرات، ۱/۸۷.
  9. امام‌خمینی، آداب الصلاة، ۳۰۳.
  10. امام‌خمینی، تقریرات، ۳/۳۱۵–۳۱۶ و ۴۰۱.