سیداحمد واحدی جهرمی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| اطلاعات علمی |
سیداحمد واحدی جهرمی در سال ۱۳۱۱ ش در جهرم متولد شد. او تحصیلات ابتدایی را در جهرم به پایان رساند و مقدمات را هم در همان‌جا خواند. سپس برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه آنجا دروس سطح را تکمیل کرد. او مدت یک سال در درس خارج فقه آیتالله سیدحسین طباطبایی بروجردی شرکت داشت و باب قضا و شهادات را تقریر کرد. هم‌زمان در درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی هم شرکت می‌کرد. واحدی درباره حضور در درس خارج امام‌خمینی میگوید: «ما از سال ۱۳۳۶ با امام آشنا شدیم و گاهی خدمت ایشان میرسیدیم و ایشان هم به ما محبت داشتند. در درس خارج ایشان شرکت داشتیم، گاهی از نوشته‌های ایشان استفاده می‌کردیم یا از ایشان امانت می‌گرفتیم و برمیگرداندیم تا اینکه یک مقدار مبارزات شدت پیدا کرد و آقا با لحن بسیار تندی با شاه و دستگاه شاه در جلسه درسشان صحبت کردند» [۱] مدتی هم از درس‌های آیات میرزا هاشم آملی، شیخ عباسعلی شاهرودی و علامه طباطبایی بهره برد. واحدی با آغاز نهضت اسلامی به رهبری امام‌خمینی از سال ۱۳۴۱ وارد جریان مبارزه با حکومت پهلوی شد و به‌ویژه در سفرهای تبلیغی خود به شهرهای مختلف، به طرفداری از امام‌خمینی سخنرانی می‌کرد. در میانه دهه ۱۳۴۰ به جهرم بازگشت و با استقبال مردم آن دیار در زادگاه خود ماندگار شد. هنوز یک ماه از حضور او در آن شهر نگذشته بود که خانوادهاش (مادر، همسر و سه تن از فرزندانش) بر اثر تصادف رانندگی از دنیا رفتند. همین مسئله باعث شد تا برای حفظ روحیه فرزندش، ایران را ترک و فرزندش را در مدرسه آیتالله سیدحسن شیرازی در بیروت ثبت‌نام کند. در رفت‌وآمدها برای سرکشی به فرزندش، به زیارت حضرت زینب (س) در سوریه هم میرفت و در همین سفرها بود که با اصرار طلاب افغانستانی و پاکستانی که ـ هم‌زمان با اخراج ایرانیان از عراق بود ـ در دمشق مقیم شد و ساماندهی وضعیت آنان را بر عهده گرفت. سپس الحوزة العلمیه الزینبیه یا حوزه علمیه زینبیه را تأسیس کرد. در بدو تأسیس آن حوزه علمیه، طلاب آنجا ۲۴ نفر بودند و وی با کمک‌های مراجع تقلید چون آیات امام‌خمینی، سیدکاظم شریعتمداری و سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی و همچنین مساعدت زوار ایرانی حرم حضرت زینب (س)، اوضاع آن را سامان داد، طوری که طلاب آنجا افزایش پیدا کرد و به حدود ۲۰۰ـ۳۰۰ نفر رسیدو حوزه علمیه در آنجا حوزه رسمی شد. آیتالله سیدحسن شیرازی هم در شکوفایی این حوزه نقش خیلی مؤثری داشت و از جمله برای طلبهها اقامت گرفت. پس از آن واحدی اداره درسی و حوزوی آنجا را بر عهده گرفت [۲] او پس از آنکه مزار حضرت سکینه دختر حضرت علی (ع) در سوریه شناسایی شد، کار ساخت گنبد و بارگاه آن مزار مطهر را آغاز کرد و سپس تولیت حرم را به عهده گرفت. مدتی هم در حرم حضرت زینب (س) به اقامه نماز جماعت میپرداخت.
او در دوران تبعید امام‌خمینی در عراق، با ایشان ارتباط داشت و نامه‌هایی بین او و استادش مبادله شد. از جمله در ۱۶ تیر ۱۳۴۹ امام‌خمینی نامهای را از طریق شیخ محمد منتظری به واحدی ارسال کرد. با استناد به نامه فوق می‌توان گفت که او وجوهاتی را به امام‌خمینی فرستاده و امام‌خمینی هم قبض دریافت را تأیید کرده بود (صحیفه امام، ج ۲، ۲۷۵). واحدی مشکلات طلاب مقیم سوریه را با امام‌خمینی در میان می‌نهاد و از ایشان راهکار می‌خواست. از جمله در ۸ مهر ۱۳۵۵ در نامهای به امام‌خمینی، مشکلات طلاب آنجا را به امام‌خمینی منعکس کرد. علاوه بر آن برای ساخت بناهایی در آنجا از جمله ساخت حسینیه و مسجد، مبالغی را از امام‌خمینی درخواست کرده بود (صحیفه امام، ج ۳، ۱۷۳). در اسفند ۱۳۵۵ هم با ارسال نامهای دیگر به امام‌خمینی، درباره پرداخت شهریه به طلاب (احتمالاً حوزه علمیه زینبیه)، از ایشان راهکار خواسته بود و امام‌خمینی هم در جواب از واحدی خواسته بود «در موضوع شهریه، جنابعالی عده طلاب مشغول به تحصیل که امتحان داده‌اند و احراز اشتغال آنها و محصل بودن شده است ـ معیل و مجرد ـ را مرقوم دارید، و بهتر آن است که صورت تفصیلی باشد و حدود تحصیل آنها نیز معلوم باشد. انشاءالله تعالی پس از وصول، مقداری که مقتضی است داده خواهد شد» [۳] در دهه پنجاه نامه‌نگاری‌های بین او و امام تداوم یافت و اجازات متعددی از ایشان دریافت کرد.
واحدی همچنین به پشتیبانی از فعالان سیاسی و انقلابی ایرانی میپرداخت، به‌ویژه منزل او محل اختفای انقلابیان و محل برقراری جلسات آنان بود. علاوه بر این، ارتباط فعالی بین واحدی جهرمی با امام موسی صدر و شهید چمران برقرار بود. فعالیت او در سوریه و ارتباطاتش با نیروهای مبارز زمینه خوبی برای اتصال نهضت‌های اسلامی بود. در یکی از گزارش‌های ساواک آمده است: «دستجاتی از جوانان ایرانی از ایران و عراق توسط گروهی از روحانیون مخالف به‌عنوان مجاهد انتخاب و به سوریه اعزام می‌گردند و در دمشق یک نفر ایرانی به نام سیداحمد واحدی آنها را به ترتیب آماده و در بیروت تحویل مصطفی چمران رئیس سرویس اطلاعاتی و عملیاتی سازمان امل متعلق به سیدموسی صدر می‌نماید و این عده زیر نظر افسران چریک فلسطینی فتح در اردوگاه امل واقع در جنوب لبنان آموزش کماندویی و خرابکاری می‌بینند تا پس از اخذ تعلیمات موردنظر به ایران معاودت داده شوند [۴]
با عزیمت امام‌خمینی به پاریس در مهرماه ۱۳۵۷، واحدی فرزند خود را به نوفل‌لوشاتو فرستاد تا علاوه بر تداوم ارتباط با امام‌خمینی، از آخرین اخبار نهضت اسلامی هم مطلع باشد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی به دیدار امام‌خمینی شتافت و در همان ایام بود که شعر «بر تو ای روح و روان باد سلام» را خطاب به امام‌خمینی سرود و برای ایشان فرستاد. امام هم در جواب ایشان در ۸ اردیبهشت ۱۳۵۸ چنین نوشت: «مرقوم شریف ضمیمه اشعاری که از طبع روان جنابعالی بود واصل گردید. سلامت و سعادت جنابعالی را از خداوند تعالی خواستار است. از زحماتی که در راه اهداف اسلامی ملت ایران تحمل نمودید، و انشاءالله پس از این هم می‌نمایید، متشکرم. امید است انشاءالله تعالی با همت همگانی به مقصود اصلی که استقرار حکومت اسلامی است، بر مبنای احکام مقدسه اسلام، نایل آییم. از جنابعالی امید دعای خیر دارم. والسلام علیکم و رحمة الله. روح‌الله الموسوی الخمینی» [۵]
سیداحمد واحدی جهرمی در سال‌های پس از انقلاب اسلامی نیز تولیت حرم حضرت سکینه دختر حضرت علی (ع) را در دمشق بر عهده داشت و در تمام این مدت مورد احترام دولتمردان و بزرگان سوری به‌خصوص حافظ و بشار اسد بود. هرچند خدمات بیست‌ساله او در ساخت و نگهداری حرم حضرت سکینه (س) ماندگار شد، اما گنبد و بارگاه آن مکان مقدس پس از حمله داعش به سوریه توسط تروریست‌های تکفیری تخریب شد («نگاهی به زندگی و خدمات آیتالله سیداحمد واحدی جهرمی»، www.irdc.ir ). واحدی همچنین از مرتبطان با مجمع جهانی اهل‌بیت (علیهم‌السلام) بود که در اجلاس و فعالیت‌های مختلف این سازمان بین‌المللی مشارکت فعال داشت [۶] از جمله آثار وی می‌توان به تعالیم الاسلام، الزواج الاسلامی، سلسله آباء النبی و عقل و دین اشاره کرد [۷]
واحدی بعد از سال‌ها خدمت به دلیل کهولت سن اداره امور مزار مطهر حضرت سکینه (س) در سوریه را به فرزندش واگذار کرد و به ایران بازگشت.
درگذشت
در ۷ آبان ۱۴۰۱ در تهران از دنیا رفت. پیکر او به قم انتقال یافت و در حرم حضرت معصومه (س) به خاک سپرده شد [۸]
پانویس
- ↑ («حافظ اسد گفت با برادران من رفت‌وآمد کنید / نظر رهبر انقلاب درباره حرم حضرت سکینه (س)»، ۲۱ تیر ۱۳۹۶، www.tasnimnews.com ).
- ↑ («حافظ اسد گفت با برادران من رفت‌وآمد کنید / نظر رهبر انقلاب درباره حرم حضرت سکینه (س)»، ۲۱ تیر ۱۳۹۶، www.tasnimnews.com ).
- ↑ (همان، ج ۳، ۱۹۴).
- ↑ («نگاهی به زندگی و خدمات آیتالله سیداحمد واحدی جهرمی»، www.irdc.ir).).
- ↑ (صحیفه امام، ج۷، ۱۶۴).
- ↑ («آیتالله سیداحمد واحدی جهرمی درگذشت»، ۷ آبان ۱۴۰۱، https://www.farsnews.ir ).
- ↑ («نگاهی به زندگی و خدمات آیتالله سیداحمد واحدی جهرمی»، www.irdc.ir).).
- ↑ (همان).
منابع
- «آیتالله سیداحمد واحدی جهرمی درگذشت»، ۷ آبان ۱۴۰۱، https://www.farsnews.ir.
- «حافظ اسد گفت با برادران من رفت‌وآمد کنید / نظر رهبر انقلاب درباره حرم حضرت سکینه (س)»، ۲۱ تیر ۱۳۹۶، www.tasnimnews.com.
- «نگاهی به زندگی و خدمات آیتالله سیداحمد واحدی جهرمی»، www.irdc.ir.