سیدعلی بطحایی گلپایگانی، از شاگردان درس خارج فقه و اصول امام‌خمینی.
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۰۶ش |
| زادگاه | روستای گوگد شهرستان گلپایگان |
| تاریخ وفات | فروردین ۱۳۵۹ |
| محل دفن | قبرستان شیخان قم |
| شهر وفات | مسیر خمین ـ گلپایگان |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سیدحسین بروجردی، سیدمحمدرضا گلپایگانی، سیدمحمود حسینی شاهرودی، سیدابوالقاسم خویی، سیداحمد خوانساری، سیدمحمد محقق داماد، امام‌خمینی و... |
| محل تحصیل | قم و نجف |
| تألیفات | المناظرات فی الحرمین، آداب الحرمین، اصول بطحایی، زیارت اماکن مقدسه شام و مصر، مردان نامی شیعه، تقریرات درس اصول امام‌خمینی، تقریر درس خارج فقه آیت‌الله گلپایگانی و تقریر درس خارج فقه آیت‌الله بروجردی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | مبارزه با رژیم پهلوی و حمایت از نهضت امام‌خمینی |
| اجتماعی | تلاش برای جلوگیری از تخریب مقبره عبدالله بن عبدالمطلب در مکه |
| وبگاه رسمی | |
زادگاه
سیدعلی بطحایی گلپایگانی در سال ۱۳۰۶ش در روستای گوگد شهرستان گلپایگان به دنیا آمد.
تحصیل
بطحایی خواندن و نوشتن را در زادگاهش فراگرفت. سپس به تحصیل دروس حوزوی پرداخت و مقدمات را همان‌جا و نزد استادان زادگاهش خواند. آنگاه برای تکمیل تحصیلات حوزوی راهی قم شد و در حوزه علمیه قم دروس سطح را نزد استادان آنجا فراگرفت. درباره استادان او در آن دوره گزارشی در دست نیست. وی سپس در درس خارج فقه و اصول آیات سیدحسین طباطبایی بروجردی و سیدمحمدرضا موسوی گلپایگانی شرکت کرد.[۱]
سیدعلی بطحایی آنگاه به عراق رفت و در حوزه علمیه نجف اشرف، در درس خارج فقه و اصول آیات سیدمحمود حسینی شاهرودی و سیدابوالقاسم موسوی خویی حضور یافت. آنگاه به کشور بازگشت.[۲] و در درس‌های خارج فقه و اصول آیات بروجردی، سیداحمد موسوی خوانساری، سیدمحمد محقق داماد، گلپایگانی و امام‌خمینی شرکت کرد.[۳]
درباره سال‌های حضور او در درس‌های خارج فقه یا اصول یا هر دو درس امام‌خمینی، گزارش دقیقی در درست نیست، ولی می‌توان احتمال داد که اواخر دهه ۱۳۳۰ش و اوایل دهه ۱۳۴۰ش، از آن درس‌ها در مساجد محمدیه، سلماسی و اعظم قم بهره می‌برده است. همچنین وی درس خارج اصول امام‌خمینی را تقریر کرده است.[۴] ولی از سرنوشت این تقریرات اطلاعی در دست نیست. او همچنین از امام‌خمینی، اجازه دخالت در امور حسبیه و شرعیه دریافت کرد. امام‌خمینی ذیل اجازه‌نامه وی قید کرده بودند «معروف هستند».[۵] و همین قید، نشان از شناخت امام‌خمینی از بطحایی دارد.
فعالیت سیاسی و اجتماعی
او پس از درگذشت پدر همسرش شیخ علی‌اصغر فقیهی قزوینی، به تهران رفت و امامت جماعت مسجد خیابان بی‌سیم در شرق تهران را بر عهده گرفت.[۶]
بطحایی بارها برای سفرهای زیارتی به مکه رفت و در یکی از این سفرها، وقتی در جریان اقدام حکومت سعودی برای تخریب مقبره عبدالله بن عبدالمطلب، پدر پیامبر اسلام(ص) قرار گرفت، به رایزنی با شهرداری و همچنین مجمع علمای سعودی پرداخت تا مانع از آن شود، ولی این اقدامات اثرگذار نبود.[۷] وی در این سفرها، به مناظره با روحانیان اهل سنت می‌پرداخت.[۸] همچنین کتابی از او با عنوان آداب الحرمین در سال ۱۳۴۲ش منتشر شده است.[۹] گذشته از مکه، بارها به کشورهای مصر، کویت، سوریه، لبنان و دیگر کشورها سفر کرد و با بزرگان دینی آن کشور به مناظره و مباحثه پرداخت.[۱۰]
بطحایی ازجمله روحانیان مبارز تهران بود و همراه با دیگر روحانیان تهران، به مبارزه با حکومت پهلوی می‌پرداخت. به سبب این مبارزات، توسط ساواک دستگیر و زندانی شد و تحت شکنجه قرار گرفت.[۱۱] براثر تداوم مبارزات، در سال ۱۳۵۵ش، ممنوع‌الخروج از کشور شد.[۱۲] وی ازجمله روحانیانی بود که در شهریور ۱۳۵۷ و بعد از آتش‌سوزی سینما رکس آبادان که به شهادت یا زخمی شدن جمعی انجامید، اعلامیه‌ای را در محکومیت آن صادر کرد.[۱۳]
تألیفات
تألیفات بطحایی عبارت است از: المناظرات فی الحرمین (مناظره در حرمین شریفین با دانشمندان اهل سنت)، آداب الحرمین (ادعیه و زیارات مکه و مدینه)، اصول بطحایی،[۱۴] زیارت اماکن مقدسه شام و مصر، مردان نامی شیعه، تقریرات درس اصول امام‌خمینی، تقریر درس خارج فقه (طهارت) آیت‌الله گلپایگانی و تقریر درس خارج فقه (صلاه) آیت‌الله بروجردی.[۱۵]
درگذشت
سیدعلی بطحایی گلپایگانی در فروردین ۱۳۵۹ در اثر تصادف رانندگی در مسیر خمین ـ گلپایگان درگذشت و پیکرش پس از انتقال به قم، در قبرستان شیخان آن شهر به خاک سپرده شد.[۱۶]
پانویس
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۵۱۳.
- ↑ جواهر کلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۴۱۰.
- ↑ احمدیان، ص۱۰۹؛ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۴۱۰.
- ↑ احمدیان، ص۱۰۹.
- ↑ صحیفه امام، ج۱، ص۴۶۰.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۵۱۳.
- ↑ افتخاری گلپایگانی، قبل از حج بخوانید، ص۱۹۴.
- ↑ شریف‌رازی، گنجینه دانشمندان، ج۷، ص۵۱۳.
- ↑ مشار، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی از آغاز چاپ تاکنون، ج۴، ص۱۴۲.
- ↑ احمدیان، ص۱۰۹.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ج۲، ص۴۱۰.
- ↑ سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد ساواک، ج۷، ص۳۹۰؛ یاران امام به روایت اسناد ساواک، ملا احمد کروبی، ص۲۱۸ ـ ۲۱۹.
- ↑ اسناد انقلاب اسلامی، ج۳، ص۳۶۸ـ۳۷۱.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ص۴۱۰-۴۱۱.
- ↑ احمدیان، ص۱۰۹.
- ↑ جواهرکلام، تربت پاکان قم، ص۴۱۰ـ۴۱۱.
منابع
- اسناد انقلاب اسلامی (۱۳۷۴)، ج۳، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی.
- افتخاری گلپایگانی، علی (۱۳۹۱)، قبل از حج بخوانید، تهران، مشعر.
- جواهرکلام، عبدالحسین (۱۳۸۲)، تربت پاکان قم، ج۲، قم، انصاریان.
- سیر مبارزات یاران امام در آینه اسناد (۱۳۹۳)، تدوین: مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی، ج۷، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- شریف‌رازی، محمد (۱۳۵۴)، گنجینه دانشمندان، ج۷، قم، پیروز.
- صحیفه امام (۱۳۷۸)، ج۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام‌خمینی.
- مشار، خانبابا (۱۳۴۲)، مؤلفین کتب چاپی فارسی و عربی از آغاز چاپ تاکنون، ج۴، بی‌نا، بی‌جا.
- یاران امام به روایت اسناد ساواک، ملا احمد کروبی (۱۳۷۹)، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات.