سیدمحمدظاهر محقق بهسودی، از شاگردان درس خارج فقه امام‌خمینی.
 | |
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| تاریخ تولد | ۱۳۱۷ش |
| زادگاه | بهسود افغانستان |
| تاریخ وفات | ۱۳ دی ۱۳۷۵ش |
| شهر وفات | پلخمری افغانستان |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | سیدمحسن طباطبایی حکیم، سیدابوالقاسم موسوی خویی، امام‌خمینی و... |
| محل تحصیل | بهسود، نجف و قم |
| تألیفات | افغانستان در مسیر تکامل انقلاب اسلامی، رمز پیروزی انقلاب اسلامی در جهان و چهره شوم و واقعی کمونیسم |
| سایر | تدریس در مدرسه علمیه مهدویه اوجی |
| فعالیت‌های اجتماعی-سیاسی | |
| سیاسی | عضو شورای ائتلاف اسلامی و عضو شورای عالی نظارت حزب وحدت اسلامی افغانستان |
| اجتماعی | تأسیس مدرسه علمیه مهدویه اوجی بهسود، عضو مجمع جهانی اهل‌بیت(ع)، عضو شورای نظارت بر مدارس دینی افغانستان، تلاش برای تحکیم هزاره‌ها در افغانستان، سازماندهی مجاهدین افغانستانی علیه ارتش شوروی و حکومت کمونیستی افغانستان |
زادگاه
سیدمحمدظاهر محقق بهسودی در سال ۱۳۱۷ش در بهسود افغانستان به دنیا آمد. پدرش سیدمحمد طاهر[۱] و جدش سیدمحمدحسین اوجی، از علمای بنام منطقه بودند.[۲]
تحصیل
محقق بهسودی خواندن و نوشتن را در مکتب‌خانه‌ای در بهسود فراگرفت. آنگاه مقدمات را نزد آقا سیدمحمدباقر و آقا سیدمحمدسرور اوجی خواند. سپس در درس سطح آقایان سیدشاه عبدالعظیم و شیخ عزیزالله غزنوی حضور یافت.
محقق بهسودی در سال ۱۳۳۹ش رهسپار عراق شد و در حوزه علمیه نجف اشرف، چند سال در درس‌های خارج فقه و اصول آیات سیدمحسن طباطبایی حکیم و سیدابوالقاسم موسوی خویی شرکت کرد.[۳]
بازگشت به افغانستان
محقق بهسودی به توصیه آیت‌الله حکیم به افغانستان بازگشت و در بهسود به تدریس علوم حوزوی، ترویج شعائر مذهبی، راهنمایی مردم و گره‌گشایی و حل‌وفصل امور مردم و اقامه جماعت در حسینیه اوجی پرداخت. او در سال ۱۳۴۵ش مدرسه علمیه مهدویه اوجی را در بهسود بنیاد نهاد و در تابستان‌ها که مردم بهسود به کشت‌وکار می‌پرداختند، راهی کابل می‌شد و در مسجد جامع و حسینیه عرفان آنجا به تدریس ادامه می‌داد و در زمستان به بهسود بازمی‌گشت و به تدریس در مدرسه علمیه مهدویه اوجی می‌پرداخت.
مهاجرت مجدد به نجف
محقق بهسودی در سال ۱۳۵۰ش برای دومین بار به نجف اشرف مهاجرت کرد و در آنجا در درس‌های خارج فقه (بیع مکاسب) امام‌خمینی و خارج فقه و اصول آیت‌الله خویی حاضر شد. درباره مدت اقامت او در نجف اشرف گزارش دقیقی در دست نیست، ولی از سال ۱۳۵۰ش تا بازگشت به افغانستان در درس خارج فقه امام‌خمینی در مسجد شیخ انصاری (ترک‌ها) در نجف اشرف حضور می‌یافت.
فعالیت سیاسی و اجتماعی
بهسودی در پی گسترش فعالیت‌های گروه‌های الحادی و چپی در بهسود افغانستان و به درخواست مردم و سفارش امام‌خمینی به افغانستان بازگشت و به تدریس در مدرسه مهدویه پرداخت. وی که وکالت تام‌الاختیار امام‌خمینی را بر عهده داشت، در ترویج مبانی فکری ایشان در میان مردم می‌کوشید. پس از کودتای مارکسیستی در کابل (دی ماه ۱۳۵۷) به ایران آمد و حزب جهادی (سازمان نیروی اسلامی) را برای سازماندهی مهاجران و جهاد مسلحانه آنان علیه ارتش اشغال‌گر شوروی و حکومت کمونیستی افغانستان بنیان نهاد و به بسط اندیشه انقلاب اسلامی پرداخت. در سال ۱۳۶۰ش به سنگرهای جهاد و مبارزه شتافت و علاوه بر جهاد، رهبری فکری مردم و مجاهدین را بر عهده گرفت و در برابر چهره‌های ضددین ایستادگی کرد.
محقق بهسودی در سال ۱۳۶۲ش بار دیگر به ایران آمد و این بار در قم مقیم شد و در دروس مدرسان خارج فقه و اصول آیات عظام حوزه شرکت کرد. او با شرکت و عضویت در شورای ائتلاف اسلامی و بعدها با عضویت در شورای عالی نظارت حزب وحدت اسلامی افغانستان و مجمع جهانی اهل‌بیت(ع) و شورای نظارت بر مدارس دینی افغانستان، نقشی اساسی در جهت رفع اختلاف‌ها و ایجاد وحدت و هماهنگی در صفوف مجاهدین ایفا کرد. به‌ویژه فعالیت‌هایش در بامیان و بهسود بیشتر بود. او پس‌از انحلال گروه‌های اسلامی در هزاره و تأسیس حزب وحدت اسلامی در سال ۱۳۶۸ش، به آن حزب پیوست و در تحکیم وحدت مسلمانان به‌ویژه هزاره‌های افغانستان می‌کوشید.
تألیفات
وی در کنار فعالیت‌های سیاسی به تألیف آثار علمی هم می‌پرداخت. ازجمله تألیفات او می‌توان به تقریراتش از درس فقه و اصول استادانش در قم و نجف، افغانستان در مسیر تکامل انقلاب اسلامی، رمز پیروزی انقلاب اسلامی در جهان و چهره شوم و واقعی کمونیسم اشاره کرد.
درگذشت
محمدظاهر محقق بهسودی در ۱۳ دی ۱۳۷۵ش و در سفر به افغانستان، در شهر پلخمری درگذشت.[۴]
پانویس
منابع
- انصاری، ناصرالدین (۱۳۷۵)، «درگذشت آیت‌الله محقق بهسودی»، دوماهنامه آینه پژوهش، شماره ۴۲، بهمن و اسفند.
- ناصری داودی، عبدالمجید (۱۳۷۹)، مشاهیر تشیع در افغانستان، ج۱، قم، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام‌خمینی.